Bomen denken dat het al ‘vroege herfst’ is: wat zijn de gevolgen van ‘droogtestress’ bij bomen?

Sommige bomen laten hun bladeren op dit moment al vallen als een soort beveiligingsmodus tegen de droogte. De voorbije zomers kwam dat al wel vaker voor. “Via de bladeren verdampt er veel water, door die bladeren af te stoten gaan bomen in beveiligingsmodus om vocht bij te houden”, zegt professor bosbeheer Kris Verheyen (UGent) aan VRT NWS.

Vorig jaar vielen de bladeren veel minder snel dan nu, want we hadden toen een erg natte zomer. Maar dat was volgens Verheyen meer dan nodig en dat heeft de bomen volgens hem zeker deugd gedaan. “Op lange termijn dreigt deze droogtestress voor complete uitputting van de bomen te zorgen”, zegt hij.

Minder weerstand

Die beveiligingsmodus kan volgens Verheyen op lange termijn ook zorgen voor minder weerstand bij de bomen. “Via die bladeren doen bomen ook aan fotosynthese. Als dat niet gebeurt, nemen bomen minder suikers op en vullen ze hun voedselvoorraden niet aan.”

In het slechtste geval zou dat gebrek aan weerstand ertoe kunnen leiden dat een boomsoort volledig verdwijnt uit onze streken. Verheyen stelt dat dit de reden is waarom de fijnspar in onze streken bijna volledig verdwenen of afgestorven is. “Door de droogte waren die fijnsparren enorm verzwakt, waardoor letterzetters, kleine kevertjes die gek zijn op naaldbomen, vrij spel kregen”, vertelt hij.

Robuust bosbeheer

Gelukkig worden niet alle bomen beïnvloed door de droogte. Eiken hebben bijvoorbeeld haast geen last van de droogte, terwijl vooral beuken net heel gevoelig zijn en op dit moment hun bladeren al laten vallen. Volgens de professor is ook de bodem waarop bomen groeien een belangrijke factor in dit verhaal. “Bepaalde bodemtypes houden het water beter vast. Leemgronden zijn daar bijvoorbeeld beter in dan zandgronden”, zegt hij daarover.

Verheyen stelt dat we met een robuust bosbeheer en door te werken met boomsoorten die beter bestand zijn tegen de droogte, de bossen en bomen toch langer gezond kunnen houden. Het is volgens hem ook noodzakelijk om rekening te houden met alles wat droogtestress veroorzaakt. “Want als we de klimaatmodellen mogen geloven, zullen we dit steeds vaker zo snel meemaken.”

De professor stelt dat je in je eigen tuin ook wel kleine ingrepen kunt doen. “Je moet er vooral voor zorgen dat bomen niet belemmerd worden in hun groeimogelijkheden. Je moet dus zien dat de wortels niet beschadigd worden. Dat kun je doen door ver genoeg van een boom te blijven als je gaat spitten in de tuin, of door je auto niet net onder een boom te parkeren.”