Belgische ontwikkelingshulp is besmet met ‘wittereddercomplex’, stelt VUB-studie

Via workshops en interviews met deelnemers uit België, Bolivia, Cuba, Congo en Oeganda brachten de onderzoekers de hinderpalen voor de dekolonisatie van ontwikkelingshulp en mogelijke alternatieve wegen in kaart.

Uit het luik over de hinderpalen blijkt dat de ontwikkelingshulp nog steeds kampt met onder meer een “paternalistische houding”. Dat zeggen deelnemers uit de partnerlanden van België, maar ook sommige Belgische ngo’s. “We leggen onze visie op ontwikkeling vanuit het noorden op, gebaseerd op onze kapitalistische, globalistische wereldvisie”, staat te lezen in een getuigenis.

Belgische ngo’s erkennen volgens de studie ook dat de ontwikkelingshulp kampt met het ‘wittereddercomplex’: “zij die het weten, zullen degenen redden die het niet weten”. Racistische uitspraken en andere vormen van discriminatie - weliswaar van geïsoleerde individuen - blijken ook nog te bestaan in het systeem.

Om de Belgische ontwikkelingssamenwerking te “dekoloniseren”, moet een “open en eerlijke dialoog aangevat worden tussen alle actoren”, luidt het, “ten eerste om het bewustzijn van de koloniale erfenissen van het systeem te blijven vergroten en ten tweede om het alledaagse denken en handelen ter discussie te stellen, en ten derde om alternatieve wegen naar ontwikkelingshulp voor te stellen en ermee te experimenteren”.

Het rapport biedt een “sociale cartografie” aan, die moet dienen als pedagogisch hulpmiddel en uitnodigt om te komen tot “een pact van nederig samenzijn”. Het gaat er daarbij onder meer om de traditionele relaties van donor-ontvanger te vervangen “door relationele verantwoordelijkheid, wederkerigheid en complementariteit”.