NieuwsTelevisie
Arjen Lubach heeft het gehad met programma’s als ‘Down The Road’: ‘Gaat enkel nog over het entertainment’
De Nederlandse komiek en talkshowpresentator Arjen Lubach (43), die te zien is in zijn eigen programma ‘De Avondshow Met Lubach’, heeft het gehad met zogenaamd ‘Downentertainment’. Op de Nederlandse buis zijn op dit moment heel wat shows te zien waarin mensen met het syndroom van Down een belangrijke rol spelen. En hoewel dat vaak goed bedoeld is, is het ook schadelijk, zo zegt hij. Een discussie die ook al in ons land werd gevoerd, nadat William Boeva de problematiek aankaartte.
Op de Nederlandse televisie regent het programma’s die zich focussen op mensen met het syndroom van Down. ‘Downtown Dinner’ (kookprogramma), ‘Downistie’ (familie waarin vele leden het syndroom van Down hebben), ‘Down met Johnny’ (mensen met down roepen de hulp van presentator in), ‘Upside Down’ (komisch programma) en ja, ook een versie van ‘Down The Road’. “Downtertainment”, doopt Arjen het fenomeen. “Puur voor het vermaak een té rooskleurig beeld scheppen van het syndroom van Down.”
Niet representatief
Wat je te zien krijgt is namelijk niet representatief, zo klaagt Lubach aan. “Slechts een héél klein percentage van de mensen met down functioneren op het niveau dat je in die programma’s ziet. Want zelfstandig met de trein reizen, bijvoorbeeld, dat kan maar één op de tien.”
Hij laat ook een expert aan het woord om die cijfers te kaderen. “Je hebt in het geval van down ongeveer 40 procent procent kans op een kind met een matig verstandige beperking”, zegt kinderarts Michel Weijerman. “En dan komt de groep met ernstige verstandelijke beperkingen, dat is 30 procent. En de groep met zeer ernstige beperkingen, dat is 10 procent.” Bij elkaar opgeteld is dat dus 80 procent van de personen met downsyndroom, die alvast niet in aanmerking komen voor zulke programma’s, merkt Lubach op.
Want enkel de mensen met een lichtere mentale beperking worden uitgekozen. “Er zijn ook mensen met down die functioneren op het niveau van een baby, en zij leren nooit lopen of praten. Daar hebben ze het nauwelijks over gehad, tijdens het parachutespringen... Net als over het feit dat de helft van de personen met het syndroom van Down een aangeboren hartafwijking heeft, ze hebben ook grote kans op een schildklierafwijking én 50 tot 80 procent krijgt alzheimer.”
Lees ook
Na kritiek William Boeva: ‘Wanneer mensen met een beperking opduiken op het scherm, is dat toch vaak als ‘zero’ of als ‘hero’’
William Boeva en vriendin Nikki Janssens: ‘Ik wil niet het gevoel krijgen dat ik in een zorgfunctie zit: waar stopt dan de relatie, en waar begint de zorg?’
Keerzijde
En hoewel sommige van die programma’s goed zijn geweest voor de emancipatie van personen met down, is het daarom wel even genoeg geweest, meent hij. “Het gaat enkel nog over het entertainment, niet over de keerzijde van de aandoening.”
Zo heeft hij ook kritiek op de Nederlandse ‘Down The Road’-presentator, Gordon. Die liet zich in talkshows verschillende keren ontvallen dat hij wou dat “iedereen down had”. “Zo laat je gewoon iemand die er niets van kent aan het woord.”
Ook familieleden van personen met down ergeren zich soms aan de vrolijke voorstelling van het syndroom, net als dokters. “Ouders die een kindje verwachten met down, kennen het meestal alleen vanop tv. Ze hebben er soms een onrealistisch gunstig beeld van”, klinkt het. “Ze zijn grappig, ze zijn knuffelbaar, ze zijn schattig; down is het voor de tv best bruikbare syndroom. Maar daardoor schatten mensen het syndroom en de personen die het hebben vaak helemaal verkeerd in.”
“Natuurlijk moeten mensen met down wel op tv komen, graag zelfs”, besluit Lubach. “Maar dan liefst in programma’s die hen wel serieus nemen. Zoals talkshows, of reeksen waarin ze een serieuze rol hebben die niet draait om hun aandoening.”
