Antwerps Zorgbedrijf gaat in het rood: meerjarenplan toont tekort dat oploopt tot 140 miljoen euro

“Deze situatie is op lange termijn niet houdbaar.” Zo staat het in de recentste aanpassing van het meerjarenplan van het Zorgbedrijf Antwerpen. De reden is dat de kosten de komende jaren zullen stijgen, door ‘galopperende inflatie’, maar de toelage van de stad Antwerpen niet.

Het Zorgbedrijf Antwerpen is de grootste zorgspeler in de regio Antwerpen. De stadsdienst staat in voor allerlei sociale dienstverlening, gaande van achttien woon-zorgcentra en 3.700 serviceflats tot gezinszorg en poetshulp.

Maar de financiering of dotatie van de stad Antwerpen zal de komende jaren dalen: van 66,5 miljoen euro in 2022 tot 60,3 miljoen euro in 2025.

De werkingskosten overstijgen elk jaar die dotatie. Opgeteld tussen 2020 en 2025 zal dat verschil oplopen tot naar schatting 139,1 miljoen euro. Het Zorgbedrijf moet dat geld dus zelf zien te vinden. Zo staat het in het aangepaste meerjarenplan dat voorligt in de raad van bestuur en waarover in februari de algemene vergadering van Zorgbedrijf Antwerpen moet stemmen.

“Door het prutswerk van het stadsbestuur wordt het Zorgbedrijf gedwongen om een nooit geziene besparing uit te voeren”, zegt Karen Maes, gemeenteraadslid voor oppositiepartij Groen. “Dit heeft een rechtstreekse impact op de zorg voor kwetsbare Antwerpenaren én op het personeel. Dit is roekeloos bestuur.”

Voor Groen is het duidelijk dat de stad de dotatie daarom moet verhogen in plaats van verlagen. “Zonder een stedelijke injectie is het Antwerpse Zorgbedrijf virtueel failliet.”

Privatisering?

Het meerjarenplan verwacht dat de uitstaande schuld van het Zorgbedrijf sneller zal toenemen, net als de leninglast. “Bijkomend zorgt dit ervoor dat vanaf 2024 het vereiste werkkapitaal ontoereikend wordt om de lonen en de facturen van leveranciers te betalen.” Het Zorgbedrijf vraagt in dat meerjarenplan niet expliciet om een hogere dotatie, zoals de groenen doen, maar om structurele maatregelen en “stappen naar een nieuwe juridische structuur”.

Al enkele jaren probeert het Antwerpse stadsbestuur het Zorgbedrijf om te vormen. Dat moet om te beginnen fiscale voordelen opleveren, want sinds de taxshift bestaat er een verlaagde patronale bijdrage. Dat voordeel geldt niet voor publieke zorginstellingen. Daardoor zou het Zorgbedrijf Antwerpen nu elk jaar miljoenen euro’s mislopen.

“Het is al langer geweten dat Zorgbedrijf Antwerpen moet herstructureren om een gelijk speelveld te creëren”, zegt bevoegd schepen en voorzitter van het Zorgbedrijf Els van Doesburg (N-VA).

Bovendien moet een privatisering de expansieplannen van het Zorgbedrijf mogelijk maken en dus schaalvoordelen opleveren. De omvorming van een een publiekrechtelijke naar een privaatrechtelijke zorgvereniging, die private partners toelaat, botste tot nu toe op wettelijke grenzen. De pogingen van Vlaams minister Somers (Open Vld) om de decreten aan te passen, strandden in politiek en juridisch drijfzand.

De decreetswijziging stootte niet enkel op verzet van de oppositie, maar ook op dat van vakbonden en de sector. Zij vrezen dat het zorgbedrijf dan ook private investeerders zal aantrekken met andere prioriteiten en de kosten voor klanten zoals rusthuisbewoners zullen stijgen. Volgende week liggen de decreetswijzigingen opnieuw voor in het Vlaams Parlement.

“Elke dag uitstel op die herstructurering heeft dan ook impact op het financieel plan”, zegt schepen Van Doesburg. “Het is evident dat de grootste aandeelhouder, de stad Antwerpen, daar een belangrijke rol in speelt.”