Zondag 02/04/2023

Brexit

Zelfs remainers hopen dat Johnson slaagt: ‘Als dat gezever maar ophoudt’

null Beeld AFP
Beeld AFP

In het stadje Kettering is weinig te merken van een strijd tussen voor- en tegenstanders van de brexit. Iedereen heeft langzamerhand de buik vol van het uitstel. ‘Boris is de minste van twee kwaden.’

Patrick van IJzendoorn

Boris Johnson heeft zijn medeburgers dringend geadviseerd om een griepprik te nemen. De Britse premier stuurde zelfs een video de wereld in waarop te zien is hoe een speld in zijn dikke bovenarm verdwijnt. In de winkelstraat van het stadje Kettering blijken de bewoners last te hebben van een ander virus: de Influenza brexitis. “Ik ben er ziek van”, laat Merle Johnson weten, nadat ze haar vouwfiets tegen het gebouw van de doopsgezinde kerk heeft gezet. “Ik stemde Remain, maar vind inmiddels alles goed. Deal. No Deal. Of wat dan ook. Als dat gezever maar ophoudt. Ik zou Boris Johnson uiterst dankbaar zijn.”

Toen Charles Dickens in 1835 naar Kettering ging, 130 kilometer ten noorden van Londen, om als een jonge verslaggever voor de Morning Chronicle een verkiezingscampagne te verslaan, zag hij hoe een Conservatieve sympathisant, gezeten op een paard, een pistool trok en door collega’s in bedwang moest worden gehouden. Met smaak zou de latere chroniquer van Victoriaans Engeland verslag doen van gevechten tussen Tories en de progressievere Whigs. Hij zag “mannen vechten, vloeken, zuipen en kibbelen – allen vreselijk opgewonden, en zichzelf onwaardig gedragen”.

Van zo’n politieke strijd, tussen links en rechts of tussen remainers en brexiteers is weinig te merken. In de stad van de Ketters stemde liefst 61 procent voor het verlaten van de Europese Unie en de plaatselijke afgevaardigde Philip Hollobone, een Tory, weerspiegelt dat rebelse gemoed. Maar het enthousiasme is verdwenen. “Ik heb het helemaal gehad met politici”, zegt Ray, een oude man met hoed die indertijd ‘in een opwelling’ voor de brexit heeft gestemd. “Ze weten zich geen raad met het referendumresultaat”, constateert hij. “Boris probeert het, dat zie ik, ik wens hem het beste maar geef hem weinig kans.” Stemmen zal hij niet meer doen, “behalve op Nigel Farage misschien”.

Zwart gat

Er is tussen brexiteers en remainers een merkwaardige soort overeenstemming dat het allemaal te lang duurt. Het winkelende stel Toni en Brian Lovett, beiden remainers, zegt te zijn afgehaakt. “De brexit is een zwart gat voor me”, zegt de mannelijke helft. “Ik heb geen idee wat er nu allemaal gebeurt, behalve dat er het verspilling van tijd en geld is.” Toni, die online kleding verkoopt, heeft weinig met Boris Johnson op, “maar ik zou geen politicus kunnen noemen die wel mijn vertrouwen krijgt”. Waar ze helemaal niet op zitten te wachten, is nog een referendum

Dat zit ook Aaron Betts niet, een arbeidsongeschikte Arbo-inspecteur die de etalage van de Leges des Heils-winkel bekijkt. “Brexit is meer dan anderhalf jaar vertraagd”, zegt hij met ingehouden woede, “maar ik weet zeker dat Boris ons voor het einde van het jaar uit de EU haalt. Zo niet, dan voorzie ik rellen”. Dat Johnson slaagt, is ook de hoop van gemeenteambtenaar Sabrina Giles, een progressieve remainer. “Ik word gek van alle onzekerheid. Mijn man en ik hebben zelfs overwogen ons huis te koop te zetten, omdat we een val van de huizenprijzen vreesden. Je weet niet waar je aan toe bent.”

null Beeld Getty Images
Beeld Getty Images

Over nog een ding zijn de meeste geïnterviewden het eens, namelijk dat de brexit een sta in de weg is bij het aanpakken van andere problemen, een sentiment waar ook premier Johnson slim op inspeelt door zich te richten op huis-, tuin- en keukenpolitiek. Bij de troonrede beloofde hij meer geld voor onderwijs , veiligheid en toegang tot internet. Wanneer er verkiezingen komen zal hij mogelijk ook een fonds opzetten om de leeglopende winkelstraten te helpen, om te beginnen in kiesdistricten waar de Conservatieven hard stemmen nodig hebben om Labour te verslaan.

Twee keer ontslagen

De High Street van Kettering, een stad waar de strijd van oudsher tussen Labour en de Tories gaat, kan ook steun gebruiken. “Kijk om je heen”, zegt David Simpson, een huisvader van in de twintig die voor Leave heeft gestemd, “wat je ziet is verval. In dat lege pand was de bingo, in dat lege pand een kledingbedrijf en daarginds, daar zat vroeger de Marks & Spencer”. Zelf is hij sinds het referendum twee keer ontslagen als magazijnmedewerker, onder meer bij het Duitse bedrijf Bosch. “Dat had telkens te maken met de onzekerheid over de brexit.” Ondanks deze persoonlijke tegenslagen is hij in zijn hart nog steeds voor de brexit, omdat hij de EU “te ondemocratisch” vindt.

Dat geldt ook voor zijn makker Robin Greenfield, die zijn geld verdient met handel in bitcoins (“Dat levert meer op dan in de winkel werken”). Fans van Johnson zijn ze niet, maar met Corbyn hebben ze al helemaal niets. “Boris is de minste van twee kwaden en hij is in ieder geval duidelijk over de brexit”, aldus Simpson. “Maar hij had sterker gestaan als hij via een echte verkiezing in Downing Street was beland. Nu is hij via de achterdeur aan de macht gekomen, precies wat we de politici in Brussel verwijten.”

Volgens Greenfield is met Boris het ‘balls out’-stadium in de brexit-soap aangebroken. “Je weet wel, de scene in de film Braveheart wanneer de Schotten hun kilts optillen om de Engelsen te pesten en uit te dagen.”

Race tegen de klok

In een race tegen de klok onderhandelden Brussel en Londen dinsdagavond over een brexitakkoord. EU-onderhandelaar Barnier wil vandaag duidelijkheid of een akkoord, dat een chaotisch vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU moet voorkomen, haalbaar is voor de EU-top die op donderdag begint. Dinsdagavond was het nog onduidelijk of de partijen een bevredigend slot kunnen schrijven voor de al drie jaar durende brexitsaga. Sommige EU-diplomaten toonden zich optimistisch, bij anderen overheerste de scepsis. “Maar ik laat me graag verrassen”, zei één van hen. Het grootste struikelblok is het voorkomen van grenscontroles tussen Ierland en Noord-Ierland, dat met Groot-Brittannië eind oktober de EU wil verlaten. Nieuwe Britse suggesties afgelopen dagen waren niet acceptabel voor de EU. In het meest positieve scenario ligt er woensdag een akkoord op hoofdlijnen dat nog deze maand door zowel de lidstaten als het Britse Lagerhuis kan worden goedgekeurd. ‘Anders dreigt een nieuwe impasse’, aldus Barnier.

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234