Voorzitter PFOS-onderzoekscommissie: ‘Iedereen zal zijn eigen partijbelang moeten overstijgen’

Er was een knetterende ruzie binnen de Vlaamse regering voor nodig, maar vandaag schiet de nieuwe onderzoekscommissie over de PFOS-vervuiling dan toch uit de startblokken, meer dan 20 jaar sinds de laatste onderzoekscommissie. Uitverkorene om het heikele dossier in goede banen te leiden is Hannes Anaf: socialist, Turnhoutenaar en jongeling in het Vlaams halfrond. Met zijn twee jaar ervaring als parlementslid is het opmerkelijk dat hij er het voortouw mag nemen.

Bent u de geknipte persoon om deze commissie te leiden?

“Ik probeer altijd correct te werken. Je mag het aan Wouter Beke (Vlaams minister van Volksgezondheid, red.) vragen: in de coronacommissie waar ik ondervoorzitter was, ben ik soms redelijk fors geweest in oppositie. Daartegenover stond dat ik het ook durfde zeggen als er iets goed liep, zoals met de vaccinatiecampagne. Ik denk dat mensen die stijl appreciëren.”

Binnen Vooruit hebben Bruno Tobback en Freya Van den Bossche nochtans meer jaren op de teller als het aankomt over het dossier leefmilieu. Ziet Vooruit u als de ‘coming man’ in Antwerpen?

“Ik weet niet of dat het geval is, maar ik weet wel dat Freya en Bruno mij heel erg steunen. Het is jammer dat we maar één stoel hebben in de commissie. Als we naar 27 waren gegaan om PVDA erbij te brengen, hadden mijn collega’s ook een plek gehad. (lacht) We werken al een paar weken ­samen op dit dossier: ik bewaak de algemene lijn, Bruno focust op leefmilieu, Freya op volksgezondheid. Op dat vlak vormen we een goed trio.”

Wat zijn dé zaken die deze commissie moet uitklaren?

“Mensen willen weten hoe het komt dat er ministers zijn die op de hoogte waren van die problematiek en toch niks deden. ­Waarom zijn er geen alarmbellen afgegaan toen verschillende ­instanties iets wisten? Waarom heeft men in 2018 wél een dading ­afgesloten, wetende dat er een probleem was, maar heeft men de bewoners van Zwijndrecht niet ingelicht? Dat wordt de ­oefening: om daar een heel eerlijk document van te maken, mensen daarmee te confronteren en te kijken wie er zijn verantwoordelijkheid niet heeft genomen. Maar first things first: eerst moeten we absolute duidelijkheid scheppen over de gezondheids­risico’s.”

Elke dag komt er wel nieuwe info naar buiten over PFOS. Dreigt de commissie niet achter de feiten aan te lopen?

“Dat is moeilijk te zeggen — de ­regeling van de werkzaamheden is pas morgen (vandaag, red.). We moeten geen tijd nemen om tijd te nemen, maar het moet wel grondig gebeuren.”

“De bedoeling is om tegen eind januari 2022 met eindconclusies te komen. De antwoorden over de impact op de volksgezondheid, bijvoorbeeld: ik hoop dat we daar veel sneller duidelijkheid over kunnen geven. Maar alles zal staan of vallen met de bereidheid van mensen om hun partijbelang te overstijgen. Ik ga ervan uit dat we met alle leden van de commissie op zoek kunnen gaan naar antwoorden, zonder taboes.”

De Belgische experts — en ze zijn al niet met veel in dit dossier — zijn soms al gelinkt aan ­betrokken partijen. Wil u ook buitenlandse experts aan bod laten komen?

“Ik bepaal niet in mijn eentje de agenda, maar we willen sowieso verschillende experts aan bod ­laten komen om voldoende tegenspraak en informatie te voorzien. Het lijkt mij op dat vlak een goed idee om ons niet te beperken tot Vlaanderen en verder te kijken, door ook bijvoorbeeld ­Nederlandse of Amerikaanse experts uit te nodigen, want daar is het probleem al langer gekend.”

Binnenkort begint de vakantie. Doet de commissie daar aan mee?

“Ik denk dat we de hele zomer moeten doorwerken en studeren. Het zou te gek zijn om te stoppen en in september terug te komen. Het is weinig realistisch om heel augustus lang hoorzittingen te doen, maar dat wil niet zeggen dat we die tijd niet kunnen gebruiken door extra studies te bestellen of informatie door te nemen. We spreken dat nog af, maar als het aan mij ligt, laten we het de komende maanden niet stilvallen.”

De afgelopen weken waren geen reclame voor de politiek: iedereen wees vooral naar elkaar in dit PFOS-schandaal.

“Ik moet eerlijk zeggen dat ik mij daar vaak aan gestoord heb. Ik denk dat mensen, en ­zeker degenen die ongerust zijn over hun gezondheid, op zoek zijn naar antwoorden en echt geen boodschap hebben aan dat gezwartepiet tussen politici. Uiteraard vinden we het belangrijk dat we weten wat er juist is fout gelopen en wie daarvoor verantwoordelijk is, maar om dan een spelletje in de kranten te spelen: daar heeft echt niemand iets aan. De politiek heeft op dat vlak een ­belabberd figuur geslagen.”