‘Verschillen overbruggen zal zeer moeilijk zijn’: Von der Leyen ziet nog veel obstakels in brexitgesprekken

De Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse evenknie David Frost onderhandelen sinds zondag vrijwel onafgebroken. Barnier briefte donderdagvoormiddag de conferentie van fractieleiders in het Europees parlement. Hij herhaalde er het Europese standpunt dat er enkel een akkoord komt dat de Europese belangen en principes beschermt. Anonieme bronnen in de kringen rond Barnier zeiden aan het Franse persbureau AFP dat een deal morgen mogelijk is. 

‘Nog grote verschillen’

Na een telefoongesprek met de Britse premier Boris Johnson donderdagavond liet voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie evenwel verstaan dat het “zeer moeilijk” zal zijn om de verschillen tussen Londen en Brussel te overbruggen.

“Wij hebben met Boris Johnson een stand van zaken opgemaakt omtrent de onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. Wij hebben belangrijke vooruitgang omtrent talrijke aangelegenheden verwelkomd. Niettemin blijven er nog grote verschillen, in het bijzonder de visserij. Ze overbruggen zal zeer moeilijk zijn. De onderhandelingen gaan morgen voort”, twitterde de Duitse politica.

Ook Johnson pessimistisch

Johnson sloeg een nog wat somberdere toon aan. Volgens hem zijn de onderhandelingen zelfs “in een ernstige toestand”, zei hij na het telefoontje met Von der Leyen. De onderhandelingen lopen volgens hem stuk als de EU niet aanzienlijke concessies doet. “De tijd is heel kort en het lijkt nu heel waarschijnlijk dat overeenstemming uitblijft, tenzij de EU haar positie substantieel wijzigt.”

Deadline

Het akkoord over de bilaterale relaties tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie moet al op 1 januari ingaan, na afloop van de transitieperiode na de brexit. Na Nieuwjaar trekt het VK zich namelijk ook terug uit de Europese interne markt en de douane-unie en moeten nieuwe afspraken klaarliggen. Anders is sprake van een 'no deal'.

Een ultiem akkoord zal nog bekrachtigd moeten worden door het Britse Lagerhuis en het Europees Parlement. Omdat dat dus vóór 1 januari moet gebeuren, eist het parlement nu voldoende tijd om de tekst te bestuderen. In een vergadering van de fractievoorzitters is donderdag overeengekomen dat het akkoord ten laatste zondag om middernacht beschikbaar moet zijn. Het parlement vraagt de Europese Commissie om al een voorlopige versie te kunnen inkijken.

Vandaag was de laatste dag van de laatste plenaire vergadering van het parlement dit jaar. Maar de parlementsleden zijn bereid om indien nodig eind december een extra vergadering te beleggen om over het brexitakkoord te kunnen stemmen. De voorzitter van de invloedrijke handelscommissie van het parlement, de Duitser Bernd Lange, sluit de piste van een voorlopige inwerkingtreding en een definitieve stemming na Nieuwjaar uit. "Dan zal er geen deal zijn", tweette hij.

Echtscheiding formeel afgerond

De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben de echtscheiding inmiddels formeel afgerond. Het terugtrekkingsakkoord wordt daardoor per 1 januari van kracht. Het geeft volgens EU-commissaris Maroš Šefčovič zekerheden over de rechten van EU-burgers die in het VK wonen en omgekeerd aan Britten in de unie. Ook biedt het de garantie dat het Goede Vrijdag-vredesakkoord niet wordt geschonden, doordat er geen harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland komt.

Šefčovič en zijn Britse tegenhanger Michael Gove hebben de zaak per videosessie afgehandeld. De Slowaak noemde dat “een mijlpaal”. Eerder deze maand werd op de valreep nog een conflict over Britse wetgeving die tegen afspraken in het terugtrekkingsverdrag druisten uit de weg geruimd. Šefčovič en Gove hebben afgesproken elkaar volgend jaar elk kwartaal een keer te spreken over de implementatie van de regelingen.