Ursula von der Leyen: ‘We zijn te optimistisch geweest over massaproductie vaccins’

Von der Leyen gaf in het parlement meer uitleg bij de Europese vaccinatiestrategie. Vele miljoenen Europeanen hebben al minstens één spuitje gekregen, waardoor de EU volgens de Commissievoorzitter op koers blijft om tegen het einde van de zomer 70 procent van de volwassen bevolking ingeënt te hebben.

“Het was en is een goede keuze voor de Europeanen om de vaccins samen te bestellen. Ik mag er niet aan denken wat er zou zijn gebeurd als slechts enkele grote lidstaten zich hadden kunnen verzekeren van vaccins en de rest met lege handen achterbleef. (...) Dat was het einde van onze gemeenschap geweest”, zei von der Leyen.

Massaproductie

“Maar in het gevecht tegen het virus zijn we nog niet waar we moeten zijn”, ging ze verder. “We zijn te optimistisch geweest over de massaproductie van vaccins. We hebben er te veel op vertrouwd dat de dosissen die we hebben besteld ook op tijd zouden worden geleverd. Daar moeten we lessen uit trekken.”

Het duurt normaal gezien tot 10 jaar om een nieuw vaccin te ontwikkelen. Voor de vaccins tegen Covid-19 waren maar tien maanden nodig. “Daar moeten we trots op zijn, maar in zekere zin heeft de wetenschap de mogelijkheden voor industriële productie overtroffen”, zei de Duitse.

“De productie van nieuwe vaccins is een erg ingewikkeld proces. Je kunt niet zomaar van de ene dag op de andere een nieuwe productiesite opzetten. Vaccins bevatten bovendien tot 400 bestanddelen. En voor de productie zijn soms 100 bedrijven nodig.” Daarom herinnerde von der Leyen eraan dat er een taskforce onder leiding van commissaris voor Industrie Thierry Breton opgezet is die eventuele flessenhalzen moet wegwerken. “De industrie moet zich aanpassen aan de snelheid van de wetenschap.”

Goedkeuring

Von der Leyen verdedigde ook de werkwijze van het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA). “We hebben de keuze gemaakt om geen bochten af te snijden op het vlak van effectiviteit en veiligheid. Hier wordt immers een actief biologisch bestanddeel ingespoten bij gezonde mensen.”

Het vasthouden aan de grondige controle van nieuwe vaccins door het EMA kost de Europese Unie misschien wel drie of vier weken tijd, “maar dat is een essentiële investering in vertrouwen en veiligheid”, klonk het. Toch zou de goedkeuring van nieuwe vaccins sneller moeten kunnen gebeuren, zei ze.

Maar hoe zouden de voorwaardelijke vergunningen dan wel sneller toegekend kunnen worden? Volgens von der Leyen moeten klinische data van vaccins in ontwikkeling vlotter kunnen worden gedeeld. Daar zal een nieuw Europees netwerk voor worden opgezet. Tegelijk zal commissaris voor Gezondheid Stella Kyriakides een regelgevend kader uitwerken om het EMA de mogelijkheid te geven vaccins sneller te onderzoeken.

Exportmechanisme

De Commissievoorzitter ging ook in op het veelbesproken exportmechanisme voor coronavaccins. Even zag het ernaar uit dat de Commissie de mogelijkheid voor nieuwe controles op de grens tussen Ierland en Noord-Ierland zou creëren. “Er zijn fouten gemaakt en dat betreur ik ten zeerste, maar uiteindelijk kregen we het juist”, zei von der Leyen. “Mijn Commissie zal er alles aan doen om de vrede in Noord-Ierland te bewaren, zoals we tijdens het hele brexit-proces hebben gedaan.”

De Commissievoorzitter waarschuwde de parlementsleden voor het vervolg van de crisis. “Bijna dagelijks horen we nieuws over varianten en hoe besmettelijk ze zijn. Over de effectiviteit van behandelingen en van vaccins tegen deze varianten kennen we het volledige plaatje nog niet. Maar we weten wel dat deze varianten zullen blijven opduiken. Daarop moeten we anticiperen.” Volgende week stelt de Commissie haar plannen ter zake voor. “We moeten zeker zijn dat we, ondanks de nieuwe varianten, vanaf volgende winter veilig zijn”, zei von der Leyen.

De grote fracties in het parlement blijven haar steunen, zo bleek tijdens het debat.