Truss laat Britten in chaos achter, maar wie volgt haar op?

45 dagen. Dat bleek uiteindelijk de houdbaarheidsdatum van Liz Truss als politiek leider van het Verenigd Koninkrijk. Haar ontslag bleek de enige resterende uitweg na een brokkenparcours.

Van bij haar aantreden liep het mis. Truss’ historische belastingverlaging van 50 miljoen euro zaaide paniek op de markten, de Britse pond nam een duikvlucht en de Britse nationale bank moest ingrijpen. Ze verving eind vorige week minister van Financiën Kwasi Kwarteng door Jeremy Hunt, die prompt zowat alle aangekondigde begrotingsmaatregelen terugdraaide. Toen Truss deze week ook niet thuis gaf op vragen in het Lagerhuis, een tweede belangrijke minister kwijtraakte en compleet de grip op haar eigen partij verloor, was haar vertrek onvermijdelijk geworden.

Wat rest, is een diep verdeelde Conservatieve partij en een bevolking die niet zit te wachten op een premier die nog maar eens door 300.000 Conservatieve partijleden verkozen wordt. Volgens oppositiepartij Labour is het tijd voor nieuwe verkiezingen. Maar de Tory’s staan meer dan 30 procentpunt achter in de peilingen en zullen hun lot daarom niet graag toevertrouwen aan de stem van de Britse bevolking.

“Ze staan met hun rug tegen de muur”, zegt Engelandkenner Harry De Paepe. “Ze gaan dus een kandidaat kiezen die rust en bekwaamheid uitstraalt, zodat de schade beperkt kan worden tot de volgende verkiezingen.”

Om die reden lijkt Rishi Sunak in polepositie te liggen. Hij werd populair als een bekwame minister van Financiën onder Boris Johnson, staat bekend als gematigd en kreeg in de vorige leiderschapsverkiezingen – tegen Truss – al de meeste steun van de fractie in het Lagerhuis. Dat hij in debatten met Truss haarfijn voorspelde wat voor ravage haar ‘trussonomics’ zou aanrichten, pleit nu in zijn voordeel.

BoJo?

Penny Mordaunt, fractieleider in het Lagerhuis en eveneens een van de gematigdere Tory’s, wordt ook als mogelijke opvolger genoemd. En dan hebben we natuurlijk Boris Johnson nog, die na een reeks schandalen zelf ontslag moest nemen in juli. Hij overweegt zich nu opnieuw kandidaat te stellen 'in het belang van de natie’. “Hij geniet nog altijd steun onder Conservatieven, omdat hij de verkiezingen voor hen gewonnen heeft”, zegt De Paepe. “Ik durf niets nog uit te sluiten.”

Normaal sleept een nieuwe leiderschapsverkiezing weken aan, maar de Conservatieven willen haast maken. De kandidaten van het premierschap moeten minstens 100 nominaties krijgen, waardoor er slechts drie kandidaten mogen deelnemen. Tegen vrijdag 28 oktober zou de nieuwe premier bekend moeten zijn.

Wie het ook wordt, er wacht de nieuwe premier een bijzonder lastige taak om het vertrouwen van de Britten te winnen en een nieuwe toekomst voor het land te vinden. De energiekosten rijzen de pan uit, de gezondheidszorg kraakt in zijn voegen, de grenskwestie met Noord-Ierland raakt maar niet opgelost, en dan is er nog de oorlog in Oekraïne. “Ik denk dat er in Moskou nu hartelijk gelachen wordt. Dit land snakt echt naar politieke leiding”, zegt De Paepe.