AnalyseVerkiezingen VS
Trump versus Biden: wat zeggen de peilingen één maand voor de verkiezingen?
Nog één maand te gaan voor de Amerikaanse de presidentsverkiezingen op 3 november. Biden ligt voor in de peilingen, maar in 2016 voorspelden die ook dat Hillary Clinton zou winnen, en toch won Trump. Hoe zit het nu?
1. Welke kandidaat ligt voor in de populariteitspeilingen?
Joe Biden ligt al maandenlang enkele procentpunten voor op Donald Trump in de populariteitspeilingen. Maar het zou een grote vergissing zijn om te veronderstellen dat hij daarom de gedoodverfde winnaar is.
De populariteitspeilingen zeggen iets over welke kandidaat waarschijnlijk de meeste stemmen krijgt, maar in Amerika hebben ze niet veel voorspellende waarde voor wie de nieuwe president wordt. In 2016 kreeg Hillary Clinton bijvoorbeeld bijna 3 miljoen meer stemmen dan Trump, maar toch verloor zij.
Dat komt omdat het kiesstelsel in de VS niet werkt volgens het principe: ‘meeste stemmen gelden’, maar volgens het principe ‘winner takes all’. Kort door de bocht gezegd krijgt de kandidaat die meer dan 50 procent van de stemmen behaalt in een staat, álle stemmen (kiesmannen) van die staat.
Wat valt op?
Biden ligt al sinds begin dit jaar voor op Trump in de populariteitspeilingen. De Democraat schommelt redelijk stabiel rond de 54 procent en heeft gemiddeld zo’n 6 tot 10 procentpunten voorsprong op zijn rivaal.
Het chaotisch verlopen eerste verkiezingsdebat op 29 september heeft weinig effect gehad op de populariteit van een van de twee kandidaten: een dag voor het debat (op 28 september) stond Biden op 54 procent, en een dag na het debat (op 30 september) eveneens. Ook Trumps populariteit veranderde nauwelijks.
Zo’n debat is voor veel Amerikanen van ondergeschikt belang, omdat negen op de tien allang hebben bepaald op wie ze gaan stemmen. Zwevende kiezers raakten na dit debat kennelijk niet overtuigd van een van de twee.
De achterstand van Trump zegt nog niet veel over zijn kansen. Een maand voor de verkiezingen in 2016 lag Trump 4,6 procent achter op Clinton en toch won hij. Nu staat hij 8,6 procent achter op Biden. Een verschil is wel dat Trump vrij constant lager staat in de peilingen dan Biden, bij Clinton stond hij meerdere malen voor. Desalniettemin zijn de onzekerheidsmarges behoorlijk, 8,6 procent verschil betekent in feite dat de peilers verwachten dat het verschil tussen de 3,6 en 14 procent zou uitkomen als de Amerikanen vandaag stemmen.
2. Welke kandidaat ligt voor in de electorale peiling?
Zoals Hillary Clinton heeft gemerkt in 2016, is niet het aantal stemmen dat je behaalt het belangrijkste, maar vooral de locatie waar je die stemmen behaalt. Als je in een paar grote staten met veel inwoners wint, krijg je álle stemmen uit die staten, en dan groeien je kansen om president te worden dus enorm.
De electorale peiling houdt bij in welke staten elke kandidaat voor ligt en hoeveel stemmen (kiesmannen) ze dus achter zich zouden krijgen. Zo’n peiling zegt meer over de kansen van de kandidaten, omdat die in tegenstelling tot de landelijke populariteitspeiling rekening houdt met de feitelijke spelregels van de verkiezingen.
Een belangrijke spelregel is dat op de dag van de verkiezingen formeel niet de president wordt gekozen, maar een college dat hem pas enige tijd later kiest. Dit kiescollege bestaat uit 538 kiesmannen. Een presidentskandidaat heeft dus 270 kiesmannen nodig om te winnen.
Er zijn zo’n 15 blauwe staten, waar inwoners altijd voor de Democratische kandidaat stemmen: zij representeren circa 200 kiesmannen. Daarnaast zijn er zo’n 20 rode staten, waar ze altijd stemmen op een Republikein: daar wonen circa 125 kiesmannen.
Het spannendst zijn de staten waar de kandidaten het dichtst bij elkaar zitten: Florida (29 kiesmannen), North Carolina (15), Arizona (11) en de staten in de Rust Belt zoals Pennsylvania (20), Ohio (18), Michigan (16) en Wisconsin (10). Texas (38) wordt tegenwoordig ook als swing state gezien en is qua grootte de hoofdprijs, maar daar is de kans dat Trump wint nog steeds groter.
Wat valt op?
Ook in de electorale peiling zien de statistieken er sinds begin dit jaar al goed uit voor Joe Biden. Volgens de peilingen kan Biden rekenen op de steun van de meeste schommelstaten, zoals Michigan, Pensylvania en Wisconsin. Bij de vorige verkiezingen won Trump in deze drie staten van Clinton met minder dan 1 procent verschil van de stemmen. Maar nu ligt Biden daar ruim 5 procent voor op Trump.
Het effect van het eerste verkiezingsdebat op 29 september is ook op de electorale peiling erg klein. Biden maakte een klein sprongetje: vóór het debat kon hij rekenen op 332 kiesmannen, nu is de voorspelling dat dit er 340 zijn. Al met al zijn de marges klein. Er hoeft maar iets te gebeuren en alle staten kunnen als dominosteentjes alsnog omvallen richting Trump.
3. Wie profiteert het meest van de coronacrisis?
De coronacrisis domineert het Amerikaanse nieuws al maanden. Amerikanen zijn hevig verdeeld over de aanpak van deze crisis door Trump. In grote lijnen zijn de Republikeinen het eens met Trumps aanpak en keuren Democraten die af.
Één uitzondering: half maart genoot Trump ook enige steun van Democraten voor zijn aanpak van de coronacrisis. Hij riep toen de noodtoestand uit en stelde 50 miljard dollar beschikbaar om het virus te stoppen. Daarna is die steun van Democraten weer zo goed als verdampt. Op vrijdag werd bekend dat Trump en zijn vrouw Melania zelf besmet zijn met het virus en dat Trump ‘uit voorzorg’ in een militair ziekenhuis verblijft. Hoe dit zijn aanpak van de pandemie en de mening van de kiezers daarover gaat veranderen is nog niet bekend.
Wat valt op?
Meer dan de helft van de Amerikanen keurt Trumps aanpak van de coronacrisis af. Ook onder Republikeinen zakte de steun sinds mei enigszins, maar ruim driekwart van hen is toch nog positief. Bij Democraten is minder dan 10 procent positief. Op dit thema liggen dus kansen voor Biden. Hij kan hiermee scoren bij zijn achterban, maar ook twijfelende Republikeinen aanspreken.
