Staatssecretaris vraagt betere beveiliging: 'Bescherm Belgische politici tegen hackers'

Jeroen Van Horenbeek en Ann De Boeck

Onder leiding van president Vladimir Poetin is Rusland de afgelopen jaren een onlineguerrilla gestart tegen het Westen. Met behulp van hackers die gevoelige info stelen, probeert Rusland niet alleen in de VS maar ook in Europa de publieke opinie te beïnvloeden.

“De westerse democratieën worden doelbewust aangevallen”, benadrukt staatssecretaris De Backer. “Ook in ons land zijn grootschalige cyberaanvallen niet meer uit te sluiten. Het is afwachten of we daartegen bestand zullen zijn. We moeten ons beter wapenen.”

De Backer wil het Centrum voor Cyberveiligheid (CCB) nieuwe taken geven. Nu staat dit agentschap hoofdzakelijk in voor de onlinebewaking van overheidsservers en -websites. De Backer vindt dat hun specialisten voortaan ook politici en hun partijen moeten beschermen. “Hackers viseren al lang niet meer alleen de staat zelf, maar ook de verschillende politieke partijen. Dat heeft de hacking van de Amerikaanse Democratische partij duidelijk aangetoond.”

De meeste partijen in ons land nemen nu al hun voorzorgen. Ze investeren in dure beveiligingsprogramma’s. Maar De Backer vreest dat dit niet zal volstaan. “Ik ben een bioloog van opleiding. Dan begrijp je heel goed dat zodra een bepaald virus onder controle is, er elders een nieuw opduikt. Dat geldt ook op het internet. Georganiseerde hackers zijn heel moeilijk te stoppen.”

Sowieso is een goede technologische beveiliging niet alles. De Amerikaanse Democratische partij werd gehackt nadat een medewerker op een banale phishingmail had geantwoord. Zo snel kan het gaan. Daarom denkt De Backer ook aan spoedcursussen cyberveiligheid voor politici. “Die kunnen waardevol zijn om stomme uitschuivers te voorkomen. Iedereen moet de gevaren kennen.”

Vals nieuws

Een ander probleem is de massale verspreiding van fake nieuws online. Van het nieuwe NAVO-gebouw in Brussel dat geïnspireerd is op de dubbele bliksemschicht van de SS, over een kind dat in Oost-Oekraïne aan een kruis wordt genageld tot een tienermeisje dat dagenlang verkracht wordt door moslims: het zijn maar een paar voorbeelden van de valse berichten die Kremlin-gezinde media de laatste jaren via het internet in Europa hebben verspreid.

Duitsland overweegt momenteel om een nieuw agentschap voor propaganda op te richten, van vijfhonderd man sterk. De Backer lijkt niet die kant op te willen. Hij pleit voor een Europese aanpak. Belangrijk is dat Europa multinationals zoals Facebook en Google dwingt om meer informatie over hun algoritmes te geven. Hoe belandt vals nieuws bovenaan in de tijdlijn? En hoe kan het daar weer weggehaald worden? “Ik ben voor de vrije meningsuiting, maar de toevloed aan valse berichten moeten we aanpakken.”

Maar met tien

Voor Bart Preneel, professor computerbeveiliging aan de KU Leuven, houden de voorstellen van De Backer in theorie allemaal steek. Al heeft Preneel wel nog zijn twijfels of het Centrum voor Cyberveiligheid een groter takenpakket aankan. Het agentschap draait nu namelijk op amper tien mensen. Vergelijkbare cybercentra in onze buurlanden hebben honderden specialisten in dienst.

“De vraag is of het Centrum voor Cyberveiligheid niet veel meer mensen nodig heeft om ons land goed te kunnen beschermen”, reageert Preneel. Hij denkt van wel. Maar dit zal dan uiteraard (veel) geld kosten. In besparingstijden is dat geen evidentie voor de regering-Michel. Als er geen euro’s bijkomen, moet het centrum zijn prioriteiten stellen, vindt Preneel. “Kerncentrales, ziekenhuizen, verkeersinfrastructuur: ook die vallen allemaal te hacken. Politieke partijen beschermen is belangrijk, maar niet de eerste zorg.”

De Backer zet zijn voorstellen vanavond verder uiteen in een debat over privacy en cyberveiligheid in de Gentse Vooruit.