NieuwsKerncentrales
Regering en Engie onderhandelen ‘intensief’ over maximumfactuur voor kernafval
De regering-De Croo en Engie onderhandelen ‘intensief’ over een maximumfactuur voor het kernafval. Die factuur vormt een cruciaal onderdeel van het akkoord over Doel 4 en Tihange 3. Voor de kerncentrales wordt alvast 19 miljoen euro vrijgemaakt.
Sinds maart 2022 zijn de regering-De Croo en het Franse energieconcern Engie in gesprek over een doorstart voor Doel 4 en Tihange 3. De kerncentrales moeten de energiebevoorrading helpen verzekeren nu Rusland de gaskraan heeft dichtgedraaid en Frankrijk in de knoei zit met zijn kerncentrales. Sinds januari 2023 is er een startakkoord. Dit moet nu verder uitgewerkt worden.
De komst van een maximumfactuur voor de berging van het Belgisch kernafval is een belangrijke toegift aan Engie. Het bedrijf hengelt hier al langer naar. In het startakkoord (een ‘Heads of Terms’) is opgenomen dat de maximumfactuur “midden maart” zou bepaald worden, op basis van het studiewerk van de Commissie voor nucleaire voorzieningen en afvalbeheerder Niras. Dit studiewerk is intussen klaar. Er is een bedrag berekend per kubieke meter voor het laagradioactief afval en een bedrag per kubieke meter voor het hoogradioactief afval.
Volgens welingelichte bronnen wordt nu “intensief” onderhandeld met Engie over deze - voorlopig strikt vertrouwelijke - cijfers. Voor de regering leiden de kabinetten van premier Alexander De Croo (Open Vld) en vakminister Tinne Van der Straeten (Groen) de dans. “Er is heel het weekend samengezeten”, luidt het. “We hopen in de komende dagen of weken te landen. Wanneer juist, dat is onduidelijk.”
Binnen de regering wil men zich niet al te strikt houden aan de deadline van maart. Dat zou alleen in het voordeel van Engie werken. Er staat veel geld op het spel. Volgens de laatste berekening van de Commissie voor nucleaire voorzieningen gaat het om ruim 17 miljard euro.
Europa
In principe zal er eerstdaags geen definitief akkoord komen. Volgens het startakkoord zal de regering pas in de lente van 2024 haar finale goedkeuring geven voor het ‘hoogradioactieve deel’ van de maximumfactuur. Tegen dan moet duidelijk zijn of Engie er alles aan doet om Doel 4 en Tihange 3 tijdig paraat te krijgen. Als dat niet het geval blijkt, zal de regering haar handtekening niet zetten. Voor het ‘laagradioactieve deel’ van de factuur zal pas groen licht komen als de verlenging helemaal rond is. In principe is dat eind 2026.
Het zou echter kunnen dat de zogenaamde ‘winteruitbating’ van Doel 4 en Tihange 3 tijdens de winters van 2025-2026 en 2026-2027 deze afspraken in de war sturen. Eerder deze maand heeft de nucleaire waakhond FANC laten weten dat dit de beste keuze om die moeilijke winters door te komen. De werken voor de levensduurverlenging zelf zouden dan herpland worden.
Hoe dan ook: dat er nu al (minstens informeel) handjeklap wordt gedaan over de maximumfactuur is belangrijk omdat België tegen de zomer zijn dossier over de doorstart van Doel 4 en Tihange 3 wil indienen bij Europa. De Europese Commissie zal dan nagaan of er geen sprake is van illegale staatssteun voor Engie. Naast de komst van een maximumfactuur voor het kernafval zit in het startakkoord van januari ook een afspraak om Doel 4 en Tihange 3 voortaan samen uit te baten - via een nieuwe vennootschap genaamd NuclearSub.
Hoe dit partnerschap financieel zal werken, ligt nog open. Zeker is al dat de Belgische overheid en Engie de investeringskosten voor de levensduurverlenging zullen delen. Om Doel 4 en Tihange 3 langer uit te baten zijn opfriswerken nodig. Wat ook vaststaat, is dat er een ‘prijsmechanisme’ komt. Dit mechanisme moet zorgen dat Engie zijn investeringen kan terugverdienen tijdens de levensduurverlenging.
Opvallend hierbij is dat de federale regering in 2023 alvast 19 miljoen euro wil vrijmaken voor de cofinanciering van het studiewerk dat nodig is om Doel 4 en Tihange 3 een veilige doorstart te laten maken. Zonder een formeel akkoord over het toekomstige financiële huwelijk met Engie dus. De nieuwe uitgave is opgenomen in de tabellen waar de regeringstop zich deze week over buigt. Volgens een bron is het vooral een blijk van vertrouwen richting Engie. “Het toont aan iedereen dat we deze gesprekken willen laten slagen”, klinkt het.
Op de kabinetten van De Croo en Van der Straeten wil men voorlopig geen commentaar kwijt over het gevoelige dossier. Sowieso is Engie een beursgenoteerde onderneming. De koers van het energiebedrijf zou (sterk) beïnvloed kunnen worden door vroegtijdige lekken.
