Onze journalist over de deelstaatverkiezingen in Noordrijn-Westfalen: ‘Het grote thema is de oorlog in Oekraïne’

Goedemorgen Remco, jij bent er klaar voor?

“Ja, ik zit met gespitste oren en ogen alles te volgen, de kranten staan er bol van. In de podcast van de Frankfurter Allgemeine Zeitung herinnerden ze me er net nog maar eens aan dat Noordrijn-Westfalen met 18 miljoen inwoners de dichtstbevolkte deelstaat van Duitsland is. Met zoveel kiezers zijn de verkiezingen daar bijna een kleine versie van de nationale verkiezingen. Ze domineren het nieuws, er zijn debatten op tv tussen ministers en partijleiders van de verschillende partijen en de peilingen komen voortdurend voorbij.”

Welke thema’s houden de kiezer daar vooral bezig?

“Het grote thema is de oorlog in Oekraïne met alle gevolgen die die voor Duitsland heeft, zoals inflatie en dreigende energietekorten. Dat is wel te begrijpen: een kwart van de bevolking van Noordrijn-Westfalen woont in het Ruhrgebied en die mensen hebben de laatste decennia al veel te verstouwen gehad, met de geleidelijke sluiting van de kolenmijnen en de staalindustrie die veel kleiner is geworden. Er zijn heel veel banen verloren gegaan in de zware industrie en daar komt nu een dreigende economische crisis bovenop. De regering in Berlijn waarschuwde afgelopen week dat mogelijk honderdduizenden jobs in Duitsland op de tocht staan. Zo’n waarschuwing komt in het Ruhrgebied hard aan.”

Hoe zijn de politieke verhoudingen traditioneel gezien in Noordrijn-Westfalen?

“De sociaaldemocratische SPD, de arbeiderspartij, is daar traditioneel de grootste. Maar die partij is gaandeweg een jonge, moderne partij geworden voor hoogopgeleide academici. De partijleider in Noordrijn-Westfalen, Thomas Kutschaty, probeert het oude en nieuwe gezicht van de partij samen te brengen. Hij voerde campagne op de klassieke waarden van de sociaaldemocratie, zoals gelijke onderwijskansen, bestaanszekerheid en betaalbare huren.

“Of dat voldoende aanslaat, moet blijken. Want de concurrent, de christendemocratische CDU, richtte de campagne op een ander onderwerp dat de kiezers daar sterk bezighoudt: veiligheid. Mede daardoor hebben ze er de vorige verkiezingen gewonnen.”

Hoezo veiligheid?

“Er zijn een aantal grote stedelijke gebieden, zoals Keulen, Duisburg en Essen/Dortmund, die worden geteisterd door bendegeweld van clans van vooral Duitsers van Turkse en Arabische achtergrond. Die zitten in de illegale drugshandel. Vorige week woensdag was er bijvoorbeeld een massale vechtpartij tussen zo’n clan en de Hells Angels. Zeker honderd man kwam naar een plein in Duisburg, ze begonnen op elkaar te schieten, vier mensen werden neergeschoten. De SPD is verweten dat het in het verleden veel te weinig heeft gedaan aan dit bendegeweld.”

Speelt dat radicaal-rechts dan niet in de kaart? Hoe gaat de AfD het doen?

“De rechts-populistische AfD staat op 7 procent in de peilingen, dat is maar net boven de kiesdrempel. Het lijkt erop dat de CDU, als hoeder van orde en veiligheid, een deel van de keizers daar wegkaapt. Opmerkelijk is dat bij de deelstaatverkiezingen in Sleeswijk-Holstein, vorig weekend, de AfD uit het parlement is weggestemd. Dat is nu de enige deelstaat waar de AfD niet meer is vertegenwoordigd. Ik vind het spannend hoe dat deze zondag in Noordrijn-Westfalen gaat verlopen.”

Wanneer komt de uitslag?

“De stembussen gaan om 18 uur dicht. Een half uur later worden de eerste prognoses verwacht. Maar omdat de twee groten in de peilingen heel dicht bij elkaar liggen – CDU 32 procent, SPD 29 procent – kan het best wat later in de avond worden voordat de uitslag echt duidelijk is.”