Na hoogspanning bij liberalen: Erica Caluwaerts wordt de enige Open Vld-schepen in Antwerpen

De spanning was de voorbije week te snijden bij Open Vld. Een ledencongres - op het laatste moment toch nog digitaal in plaats van live in Berchem omdat er onduidelijkheid was over de coronaregels - moest vrijdagavond de knoop doorhakken: ofwel bleef Open Vld in de stedelijke coalitie met N-VA en Vooruit, ofwel zou de partij de resterende drie jaar van deze legislatuur oppositie voeren.

Verdeelde partij

Het congres kwam er omdat het Antwerpse partijbestuur vorige zaterdag erg verdeeld bleek over de deal die Erica Caluwaerts een dag eerder had gesloten met Bart De Wever (N-VA) en Jinnih Beels (Vooruit). Open Vld moest met dat akkoord zijn ambitie voor een tweede schepenpost voor Willem-Frederik Schiltz voorgoed opbergen. Op de koop toe greep Caluwaerts ook naast het OCMW-voorzitterschap, sinds 2019 omgedoopt tot Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst. Dat bleef in handen van Tom Meeuws (Vooruit).

Het was op het congres vooral uitkijken naar de tussenkomsten van Erica Caluwaerts, Willem-Frederik Schiltz en Claude Marinower. Caluwaerts zette uiteen hoe er was onderhandeld met De Wever en Beels. Haar boodschap was duidelijk: het akkoord over één schepenmandaat voor Open Vld was te nemen of te laten. Als de partij toch vasthield aan twee schepenen, waaronder de bevoegdheid van het OCMW, dan zouden N-VA en Vooruit via een motie van wantrouwen Open Vld dumpen.

Volgens een partijlid gebruikte Willem-Frederik Schiltz precies dat risico op zo’n motie als argument om te pleiten voor oppositie.

Erica Caluwaerts is blij dat de partij er gesterkt is uitgekomen. “We slaan nu de bladzijde om en kunnen aan het tweede deel schrijven van Open Vld in dit stadsbestuur. Er is geen betere manier om invloed uit te oefenen op het beleid dan met een schepenambt. Ik ben blij dat ik het werk van Claude Marinower kan verderzetten en er kan invliegen.”

“Nooit in hoekje geduwd”

Ook uittredend schepen Claude Marinower kregen we na het congres nog even aan de lijn. “Ik heb aan onze leden uitgelegd wat ik in negen jaar college heb gerealiseerd, van onderwijs tot economie en innovatie. Wel, dat mag worden gezien. We hebben ons verkiezingsprogramma waargemaakt. Nooit heb ik toegelaten dat ik in een hoekje zou worden geduwd. Ook het verhaal van de Turnhoutsebaan is anders geëindigd dan de twee coalitiepartners hadden gewild (de stad leverde uiteindelijk geen advies af over de omvorming tot fietsstraat, red.).”

Marinower is blij met het resultaat van het congres. “Open Vld Antwerpen heeft een sterk signaal gegeven: we laten ons niet uit de meerderheid spelen.”

“Soloslim”

De hemel lijkt opgeklaard vergeleken met een week geleden. Na de persconferentie van De Wever, Beels en Caluwaerts kraakte Bavo De Mol, covoorzitter van Open Vld Antwerpen, de demarche van Caluwaerts af. De Mol wreef Caluwaerts aan dat ze zonder enig mandaat van haar afdeling met N-VA en Vooruit had onderhandeld. “Ze speelt soloslim. Als voorzitter kan ik niet toelaten dat mijn leden opzij worden geschoven en onze partij in zijn hemd wordt gezet.”

Kort daarna sprak de andere covoorzitter van de afdeling, Carim Bouzian, eerder verzoenende taal over de beslissing van Caluwaerts. Het partijbestuur kwam zaterdag samen en besloot de leden het laatste woord te geven.

Dinsdag gooiden De Mol en Bouzian de handdoek. Ze namen ontslag als covoorzitters. “We zijn er niet in geslaagd om de eendracht te bewaren. Hoewel Carim en ik hebben gehandeld volgens ons eigen geweten, hebben we onszelf ook laten verdelen.”

Verrassingen

Binnen de partij riepen een aantal ervaren politici de voorbije week op om de rangen te sluiten. Toch bleef het een open vraag hoe het vrijdagavond zou aflopen. De Antwerpse Open Vld zorgde al wel vaker voor verrassingen. Oudere liberalen herinneren zich vast nog hoe een Antwerps partijcongres net voor kerstmis 2000 op de valreep Christian Leysen – momenteel federaal parlementslid – een schepenpost (voor Financiën) kostte ten voordele van Luc Bungeneers.

Chaos?

Als de leden tóch de deal van Caluwaerts hadden weggestemd, dan dreigde wellicht nog meer chaos en verdeeldheid. En dat voor een partij die electoraal vederlicht is geworden. Want stel dat Caluwaerts gewoon (onafhankelijk?) schepen zou worden ondanks de nee-stem – haar voordracht heeft het vereiste aantal handtekeningen gekregen – hoe kun je dan geloofwaardig oppositie gaan voeren met één gemeenteraadszetel? En als Caluwaerts uit het college zou stappen, hoe kan ze dan nog in de gemeenteraad blijven om een meerderheid te bestrijden waarmee ze eerder een bestuursakkoord afsloot? Maar zo ver kwam het dus allemaal niet. Uiteindelijk schaarde Erica Caluwaerts nog een comfortabele meerderheid achter zich.