Na het akkoord begint de discussie alweer: oorlogspremier De Croo houdt deur op een kier voor meer kernenergie

Het was een opmerkelijke passage in de beleidsverklaring van premier De Croo in de Kamer. “De regering heeft beslist om te bekijken hoe we onze eigen energiecapaciteit verder kunnen verhogen, zowel nucleair als hernieuwbaar. In deze onzekere tijden is er geen ruimte voor taboes. We nemen geen enkel risico met onze bevoorradingszekerheid.”

Daarmee lijkt de deur voor een verder afzwakken van de kernuitstap weer wat verder open te schuiven. Zo interpreteerde MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez het alvast. Hij noemt het een “enorme vooruitgang dat er is aanvaard om mogelijk meer dan twee kernreactoren open te houden, aangezien de regering eindelijk erkent dat er een bevoorradingsrisico is in ‘25-‘26”. Dat is niet wat is afgesproken, remt het kabinet van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) meteen af. Beslist is enkel dat er, zoals elke twee jaar, een bevoorradingsstudie komt over de Belgische energiesituatie.

Maar ook cd&v zit op de MR-lijn. Voorzitter Sammy Mahdi: “We hameren al maanden op de noodzaak om zoveel mogelijk kerncentrales open te houden om het licht te laten branden na 2025 en ons land onafhankelijk te maken van buitenlandse regimes op vlak van energie. We zijn blij dat de regering dit nu eindelijk erkent. De regering moet snel concrete stappen zetten. Nu talmen of dogmatisch blijven zou voor hele donkere winters kunnen zorgen.”

Volgens de goedgekeurde regeringstekst, die De Morgen kon inkijken, “vraagt de regering aan de eerste minister en de minister van Energie om alle bijkomende opties (onder andere hernieuwbaar, flexibiliteit, nucleair en fossiel) om de bevoorradingszekerheid van ons land indien nodig nog te versterken voor de periode tot en met 2030, uit te werken”. Inclusief nucleair dus, benadrukt MR. Maar omdat in het besluit ook expliciet verwezen wordt naar veiligheidsgaranties, zijn ze er bij Groen nogal gerust op dat de kernuitstap niet verder afgezwakt zal worden.

Eigen prioriteiten

Het gekissebis tekent de verstoorde verhouding tussen de coalitiepartners. Pas twee uur voor de State of the Union kon premier De Croo het akkoord over de begroting aankondigen, na alweer nachtwerk. Meteen trokken de Vivaldi-partijen naar de sociale media om enkel de eigen prioriteiten in de verf te zetten. Groen pakte bijvoorbeeld uit met de afschaffing van het fiscale voordeel voor eigenaars van tweede verblijven vanaf 2024. Op datzelfde punt beloofde MR dan weer volgend jaar terug te komen.

De slepende begrotingsonderhandelingen werden getekend door onenigheid over mogelijke besparingen. De regering hoopt het oplopende structurele tekort de komende twee jaar af te dammen tot 3,2 procent van het bbp. PS en Groen blokkeerden evenwel op het liberale voorstel om de ‘perequatie’ – de regel dat ambtenarenpensioenen de evolutie volgen van de reële ambtenarenweddes – een jaar over te slaan. Daarop haalde De Croo ook de verhoging van de effectentaks van tafel. Die cascade deed de ruimte voor nieuw beleid wegsmelten. Dat gaat vooral ten koste van de al beloofde loonsverhogingen voor ambtenaren en agenten en de investeringen in het spoor, die verder in de tijd uitgesmeerd worden.

Het resultaat was een zichtbaar vermoeide premier met een weinig begeesterende beleidsverklaring. De Croo zelf verbloemde dat door de oorlogscontext te benadrukken. “Oorlogsjaren zijn moeilijke jaren”, zei hij. “Net zoals tijdens corona laten we niemand vallen. Maar laat ons als politici ook bescheiden blijven. In deze woelige tijden bestaan er geen mirakeloplossingen.”