Met zijn bezoek aan Modi – en tal van gepeperde wapendeals – wil Poetin de macht van de VS inperken

Verschil moet er zijn: de Amerikaanse president Biden en de Russische president Poetin ontmoeten elkaar dinsdag via een zoomgesprek, maar voor Narendra Modi, de premier van India, reisde Poetin maandag persoonlijk naar Delhi. Rusland en India zijn oude geopolitieke vrienden (Modi noemt de relatie “uniek en betrouwbaar”), maar het was wel tijd om de onderlinge banden aan te halen, want er zit wat ruis op de lijn.

De bilaterale top stond vooral in het teken van Russische wapenleveranties. Poetin en Modi tekenden talloze contracten: zo mag India in licentie 600.000 AK-203-aanvalsgeweren gaan produceren, en gaan beide landen tien jaar lang militaire technologie uitwisselen. Hoogtepunt was de symbolische aflevering van in 2018 bestelde S-400’s, geavanceerde raketsystemen die India’s aartsrivalen Pakistan en China moeten gaan afschrikken.

Souverein

Die S-400 deal wordt door de Verenigde Staten met wrevel bekeken, en kan India nog op Amerikaanse sancties komen te staan, krachtens een wet uit 2017 die strafmaatregelen mogelijk maakt tegen landen die wapens kopen van Iran, Rusland of Noord-Korea. Maar India trekt zich daar weinig van aan. “India heeft ons ervan verzekerd dat het een soevereine natie is”, zei de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov in Delhi.

De druiven in Washington zijn niet voor niets zuur. India is volgens militaire denktank Sipri de op een na grootste wapenkoper ter wereld (met 10 procent van de wereldmarkt). Rusland leverde daarvan vroeger zo’n driekwart, en nu nog steeds de helft. De VS, die in 2019 onder president Trump voor 15 miljard dollar aan wapens aan India verkochten, willen graag méér leveren: ze zijn nu de vierde leverancier na Rusland, Frankrijk en Israël.

De wapendeals zijn onderdeel van het grote geopolitiek schaakspel rond de opkomst van China en India op het wereldtoneel. India en Rusland zijn sinds de dagen van de Koude Oorlog bondgenoten, onder meer tegen de VS en Pakistan. De afgelopen tien jaar trok India meer naar de VS toe, vanwege de toenemende rivaliteit met China, dat bovendien Pakistan had omarmd. Toen Trump vorig jaar Modi bezocht, kreeg hij een heldenonthaal.

Quad

Rusland ziet die Indiaas-Amerikaanse vriendschap met bezorgdheid aan. Het gaat Moskou met name om India’s deelname aan de zogeheten Quad, de strategische alliantie van de VS, Australië , India en Japan die tegen de Chinese expansie in de Indo-Pacific is gericht. Mede daarom schurkt Rusland steeds meer tegen China aan.

Maar zoals India in de Koude Oorlog als kampioen van de ‘ongebonden landen’ altijd bleef schipperen tussen de Sovjet-Unie en de VS, probeert het nog steeds beide wereldmachten te vriend te houden. En dan komen de Russische wapensystemen goed van pas, vooral ook vanwege de militaire dreiging van China, waarmee India vorig jaar bloedige schermutselingen uitvocht langs de betwiste gezamenlijke grens in de Himalaya.

India en Rusland hebben bovendien gezamenlijke belangen in Afghanistan, sinds de VS zich militair uit het land terugtrokken en de door Pakistan gesteunde Taliban er de macht heroverden. Delhi en Moskou vrezen dat Afghanistan opnieuw een uitvalsbasis voor islamitisch terrorisme wordt. De verslechterende humanitaire situatie kan de regio destabiliseren. “De strijd tegen terrorisme is ook een strijd tegen drugshandel en georganiseerde misdaad”, zei Poetin. “In dat opzicht zijn we zeer bezorgd over de ontwikkelingen in Afghanistan.”

India en Rusland overlegden maandag ook hoe ze in een steeds meer door China gedomineerde wereld hun onderlinge handel kunnen opvoeren. Net voor de pandemie (2019) stond die op 11 miljard dollar per jaar, eind 2025 moet dit 30 miljard zijn. Groei verwachten beide landen onder meer in steenkool, staal, scheepsbouw en kunstmest.