‘Mensen die zich niet in politiek interesseren, buigen zich nu over partijfinanciering. Dat is interessant’: over burgerpanel We Need To Talk

Hoe is het panel verlopen dit weekend?

“Ik heb gisterenochtend de geschiedenis van de partijfinanciering voorgesteld aan de zestig uitgelote panelleden. Nadien hebben zij zich opgedeeld in groepen van tien om te discussiëren, vragen op te maken en die aan mij voor te leggen. In de namiddag heeft Bart Maddens het huidige systeem van partijfinanciering uitgelegd.

“De vragen die ik kreeg, waren precies en pertinent. Dat wil toch zeggen dat alle groepen niet alleen alles goed begrepen hadden, maar bovendien goed hadden kunnen nadenken over alles – en dat slechts na de eerste toelichting.”

Wat is het profiel van de uitgelote leden aan het burgerpanel?

“Hoewel die mensen inderdaad geloot worden, hebben de organisatoren wel geprobeerd om een evenwicht na te streven tussen mannen en vrouwen, en tussen jong en oud. Het viel me op hoe groot de diversiteit was – én dat er onder de zestig een enorm enthousiasme leefde om deel te nemen. Ze hebben het idee dat ze een zekere verantwoordelijkheid hebben om mee te werken aan dit proces en over twee maanden met aanbevelingen te komen.”

Waarom neemt u zelf deel aan het initiatief?

“Mijn rol als onderzoeker en directeur van het CRISP (het Centre de Recherche et d’Information Socio-Politiques, red.) is om onderzoek te doen en uit te leggen aan mensen hoe het politieke systeem werkt. Ik neem elk jaar deel aan zo’n vijfentwintig conferenties, op verschillende plekken in het land. Het leek mij dus normaal dat ik op deze vraag zou ingaan.

“Ik heb geen specifieke verwachtingen over de uitkomst. Het is er mij niet om te doen dat de groep uiteindelijk deze of gene aanbeveling formuleert. Een bedenking die ik me gisteren wel maakte: ik vind dit burgerpanel erg interessant omdat het zo verschilt van veel andere panels die er in het verleden al geweest zijn. Vaak gaan zulke burgerpanels specifiek over een maatschappelijk onderwerp als klimaat: iets wat iedereen raakt, van gewone burgers tot politici. In dat geval zou je kunnen zeggen: zowel politieke partijen als burgers hebben daar hun mening over. Wel, dan kunnen we sowieso een debat organiseren.

“Hier gaat het verder. Tot nu toe was het enkel de politiek die zich boog over partijfinanciering. Ze neemt zelf beslissingen over haar eigen financiering. Nu zullen ook mensen die zich eigenlijk niet in politiek interesseren, buigen over dat onderwerp en aanbevelingen maken. Dat maakt het erg interessant.”

Elk burgerpanel gaat gepaard met kritiek. Een van de zaken die nu klonk, was dat de hand van experten die zo’n panel begeleiden – zoals u nu – altijd te zien is in zulke aanbevelingen. Wat denkt u daarvan?

“Wie geluisterd heeft naar de presentatie van mezelf en Bart Maddens kan enkel besluiten dat we op een zo neutraal mogelijke manier ons punt hebben gemaakt. Het is ook daarom dat de organisatoren expliciet op zoek zijn gegaan naar experten zoals wij, die echt bezig zijn met dit onderwerp. Zo kunnen ze niet het verwijt krijgen dat we de deelnemers in de ene of andere richting zouden hebben geduwd. Dus neen, dat lijkt mij een intentieproces maken van mij en mijnheer Maddens.

“Het gaat bovendien om een onderwerp waarin politieke partijen rechter en betrokken partij zijn: zij beslissen over de regels die over hen gaan. Dat maakt het een gevoelig thema, dat raakt aan de macht van partijen. Daarom is het geen slechte zaak om er eens een buitenstaander een blik op te laten werpen, zij het dan wel door mensen die zich geïnformeerd hebben en met de aandacht voor de nodige diversiteit in de profielen.”

Blijft u nog betrokken bij het verdere verloop van dit proces?

“Dat is niet voorzien. Maar ik vermoed wel dat de organisatoren ons op de hoogte zullen houden.”