Maggie De Block: ‘Was dit een erfenis, ik zou weigeren’

Maggie De Block begon aan haar opdracht door te zwijgen, maar daar heeft ze geen spijt van. “Ik ben nooit actief geweest rond asiel en migratie. Het zou dus pretentieus geweest zijn om meteen van alles te verkondigen. Ik wou eerst met de mensen op het terrein praten. Ik heb gezwegen in de media, maar nog nooit zoveel gesproken.”

Wat heeft u het meest gefrappeerd in die ‘stille maand’?

“In de wachtzaal van de Dienst Vreemdelingenzaken zaten enkele kinderen. Zonder ouders, zonder begeleiding. Die kinderen, vorig jaar waren er 1.700, liggen mij nauw aan het hart. Zij worden hier gedropt door mensenhandelaars, wat echt misdadig is. Aan die filières wil ik zeker wat doen.”

Kunt u als staatssecretaris wel genoeg wegen? Was u niet beter minister geweest?

“(onverstoorbaar) Er zitten nu nog 100 kinderen op hotel, dat moet naar beneden. Als die kinderen achttien worden, worden ze vaak aan hun lot overgelaten. In stadsbendes, die gangbangs (sic, de staatssecretaris doelt met ‘gangbangs’ op jongerenbendes, red.) zitten vaak van die niet-begeleide minderjarigen. Ik ga dit zeker aankaarten in Europa. Verder ga ik overleg plegen met andere departementen. Zoals justitie, die zitten in hetzelfde gebouw.”

En het opvangprobleem? Nu moeten de ngo’s zelf opvang organiseren?

“Het is toch mooi dat zij dat organiseren? Ik vind dat een positief signaal.”

Het is toch vooral een signaal dat ons land in gebreke blijft?

“Ik vind het een positief signaal. Ons land doet veel meer dan het aankan. Als we kijken naar onze inwoners en onze oppervlakte en het aantal mensen dat we opvangen, zitten wij in de top twee van Europa. Ons opvangnetwerk loopt over. Uit humaan standpunt is dat heel erg, maar je kunt wel het een en ander uitleggen.

“De ngo’s zeggen dat ik nog niks gedaan heb, maar dat is niet waar. Op de ministerraad heb ik 31.000 euro los gekregen voor de opvang (woordvoerder geeft haar een duw). Oei nee, 31 miljoen euro. Ik weet niet of je kunt tellen, maar dat is veel geld.”

“Wij zitten in een vicieuze cirkel. Per maand moeten we 700 mensen meer opvangen. Er zijn veel betrokken factoren in deze materie, zoals de migrant zelf. Maar 15 procent zijn asielzoekers, 85 procent komt niet naar hier om asiel te vragen.”

U bedoelt dat maar 15 procent van de asielzoekers een positieve beslissing krijgt?

“Ja, dat bedoel ik. Maar 15 procent wordt erkend als vluchteling (Later in het interview zal De Block die cijfers corrigeren. Het gaat om een verhouding 90/10, red.). De kwaliteit van de opvang begint nu te dalen. De medische, sociale en psychologische bijstand begint te flutteren.”

Heeft u nog concrete maatregelen?

“We willen de asielprocedure versnellen. Tot zes maanden, ja. DVZ, Fedasil en het Commissariaat-Generaal moeten meer samenwerken. Die vergaderen nu ook wekelijks op het kabinet. We gaan ook een lijst van veilige landen opstellen: voor die landen komt er een snellere procedure van vijftien dagen. (Leest verder af van haar notities) "Er komt ook een geïntegreerde databank. Het grote probleem met die databank is de zogezegde privacy. Ik ben voor privacy, maar als er misdadige dinges zijn, dan moet je het wel weten.”

Gaat u iets doen aan de meervoudige aanvragen?

“Dat is ook een probleem. De kampioen van de asielaanvragen heeft er 31 ingediend. Het begrip ‘nieuw element’ moet duidelijker gedefinieerd worden zodat er minder meervoudige aanvragen komen. Heel belangrijk zijn ook preventiecampagnes in het buitenland.”

Zal België opnieuw op Europees niveau vragen om de visumliberalisering in te perken?

“We kunnen vragen dat de visa tijdelijk ingetrokken worden. Dat is een interessant gegeven. Europa is echt wel heel belangrijk.”

Komt er een terugkeercentrum?

“We zullen nog meer moeten besparen, ik weet ook wel dat ik geen miljoenen meer ga krijgen. Ik ga niet her en der centra kunnen neerzetten. Ik ben nog van den buiten. Bij mij is een euro een euro.”

Hoe wilt u de terugkeer van afgewezen asielzoekers doen stijgen? Wat is uw streefcijfer?

(lacht) “Hoe meer mensen vertrekken, hoe beter. Ik ga daar geen cijfer op plakken. Het vrijwillig terugkeerbeleid is belangrijk, maar we moeten ook de stok achter de deur, de gedwongen terugkeer, behouden. Als we dat niet doen, gaat er geen enkele meer weggaan.

“Mensen die een positieve beslissing krijgen over hun asielaanvraag, moeten sneller uit hun huisjes (de LOI's, de lokale opvanginitiatieven, red.). Die mensen weigeren dat nu vaak.”

De financiële steun van de OCMW's moet weer afgeschaft?

(negeert vraag) “We moeten proberen om meer plaatsen te creëren in de gemeenten. Luister, die moet voor de asielzoekers geen villa met jacuzzi bouwen. Er zijn nog vijftig gemeenten die geen LOI’s hebben, dat moet veranderen. Uiteindelijk ga ik het aantal opvangplaatsen wel moeten afbouwen.”

Bent u eigenlijk blij met uw bevoegdheid?

“Was het een erfenis, ik zou ze weigeren. Ik ben ervoor gekend dat ik mij vastbijt in een dossier. Dat zal ik nu ook doen. Als ik de vicieuze cirkel kan doorbreken, als ik enkele stenen zal kunnen verleggen, zal het al goed zijn. Die stenen zullen zwaar zijn.”