Juncker en Johnson gaan voor het eerst onderhandelingen brexit bespreken

Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker heeft maandag in Luxemburg een werklunch met de Britse premier Boris Johnson over de brexit. Dat heeft een woordvoerster van de Commissie vrijdag aangekondigd. Ruim zes weken voor het voorziene vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie zitten de onderhandelingen over een echtscheidingsakkoord nog steeds muurvast.

Juncker en Johnson hadden reeds telefonisch contact, maar het is de eerste keer dat beide leiders elkaar ontmoeten sinds de conservatieve premier eind juli de macht overnam in Downing Street. Het overleg vindt plaats in Luxemburg omdat Juncker onmiddellijk na de lunch naar Straatsburg reist, waar het Europees Parlement volgende week een plenaire zitting houdt.

De woordvoerster van de Commissie wou niet ingaan op de vraag wie om het onderhoud heeft gevraagd. Er was “een gemeenschappelijk akkoord” om een ontmoeting te organiseren, luidde het. De lunch vindt plaats op “een neutrale plek”, en dus niet op de Britse ambassade in Luxemburg of de Europese vertegenwoordiging in het Groothertogdom.

Vraag is of Johnson Juncker concrete voorstellen zal presenteren om de impasse in de onderhandelingen te doorbreken. Johnson wil komaf maken met de vangnetoplossing die de Europeanen met zijn voorganger Theresa May had afgesproken om de herinvoering van grenscontroles op het Ierse eiland te vermijden. Die oplossing houdt in dat het hele VK in een douane-unie met de EU blijft tot er een alternatieve oplossing is gevonden.

In een gesprek met de fractieleiders van het Europees Parlement bevestigde hoofdonderhandelaar Michel Barnier donderdag dat Johnson tot dusver niet met “juridisch werkbare” alternatieven voor de vangnetoplossing op de proppen is gekomen. “Op dit moment zijn er geen redenen om optimistisch te zijn over de kans om tegen de Europese top van 17 en 18 oktober een akkoord te bereiken”, zei Barnier.

De Ierse premier Leo Varadkar trad Barnier vrijdag bij. “De kloof is zeer groot, maar we zullen tot het laatste moment vechten en werken om een vertrek zonder akkoord te vermijden, maar niet ten koste van alles, en tegelijkertijd blijven we het land voorbereiden op een no deal voor het geval we in dat scenario belanden”, verklaarde hij op televisie.

Het VK vertrekt normaliter op 31 oktober uit de EU. Johnson verkiest naar eigen zeggen een geordend vertrek met een akkoord over de boedelscheiding, maar hij toont zich ook bereid om zijn land desnoods zonder akkoord en bijhorende overgangsperiode uit de EU te halen. Britse oppositieleden beschuldigen Johnson ervan dat hij de onderhandelingen enkel lippendienst bewijst, maar dat gelooft Varadkar niet. “Ik vertrouw hem. Ik geloof hem wanneer hij zegt dat hij een akkoord wil.”

Het Britse parlement heeft een wet goedgekeurd die Johnson moet verbieden om de brexit te forceren zonder akkoord, maar de conservatieve premier liet al optekenen dat hij “nog liever doodligt in een gracht” dan de Europeanen om uitstel te verzoeken. Parlementsvoorzitter John Bercow waarschuwde Johnson intussen dat hij de wet niet mag negeren. “Dat is het meest afgrijselijke voorbeeld dat men naar de rest van de samenleving kan sturen”, zei Bercow, die verzekerde dat het parlement dit niet zal laten gebeuren.