Intern geruzie bij CD&V: als de kat van huis is, dansen de muizen

“Ik kan alleen maar hopen je er niet te veel over schrijft, in het belang van mijn partijtje waar niet veel van overblijft”, reageert een CD&V’er op de vraag wat er in de partij aan de hand is. Het mag duidelijk zijn dat de verkiezingsnederlaag van 26 mei nog niet helemaal verteerd is bij de christendemocraten.

Het rommelt binnen CD&V, zeker nadat minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem afgelopen weekend op VTM Nieuws fel van leer trok tegen het gelopen traject. Zijn partij leek soms “softgroen”, heeft nood aan een “radicale koerswijziging”, en moet “de band met de standsorganisaties resoluut doorknippen”. Daarmee verwees De Crem naar de bekoelde relaties met onder meer de christelijke arbeidersbeweging Beweging.net en vakbond ACV.

De uitspraken van De Crem kwamen niet uit de lucht vallen. Hij liet zich al vaker kritisch uit over de volgens hem te linkse lijn van de partijtop. Onder meer op vlak van inburgering spreekt CD&V onvoldoende heldere taal volgens De Crem. Hij staat in zijn kritiek niet alleen: ook Kamerlid Hendrik Bogaert sprak na de verkiezingen strenge taal. De Oost-Vlaamse jongerenafdeling van CD&V maakte vorige week dan weer een kritische analyse van de verkiezingen. “Een analyse die ik evengoed had kunnen maken”, aldus De Crem.

Dat de banden met de christelijke zuil historisch slecht zijn, is ook geen nieuws. Dat bleek onlangs nog toen Hilde Crevits verstek gaf voor haar geplande speech op Rerum Novarum, het feest van die zuil.

Discreet blijven

Het is niet zozeer de inhoud van de kritiek als wel de manier waarop die pijn doet. Publieke ruzie kan de partij na de verkiezingsnederlaag missen als kiespijn. Het zelfvertrouwen is weg, klinkt het. Een twaalfkoppige werkgroep kreeg de opdracht om de verkiezingsresultaten in de luwte te analyseren, zich te beraden over de toekomst en het profiel van CD&V, en het politiek personeel tegen het licht te houden. Hun rapport moet in september rond zijn. Europees Parlementslid Kris Peeters liet zich op Radio 1 geërgerd ontvallen dat het goed is tot die tijd discreet te blijven. “We moeten niet het gras voor de voeten van die twaalf mensen wegmaaien.”

Met die werkgroep kon de G4 – Wouter Beke, Hilde Crevits, Koen Geens en Kris Peeters – tonen dat ze wel degelijk aan introspectie doet, en kocht ze zichzelf ook de nodige tijd om de wonden te likken. Voor sommigen heeft het iets weg van een machtsspel: de top die zich terugtrekt op haar eiland om haar machtsposities weer in te nemen.

Er zijn ook vragen bij over de daadkracht van de twaalf apostelen. De groep bestaat hoofdzakelijk uit jonge parlementsleden die nog een groot stuk van hun carrière voor zich hebben liggen en wordt omringd door nog een tiental andere jonge partijleden zoals jongerenvoorzitter Sammy Mahdi. Zullen zij zich geroepen voelen om invloedrijke kopstukken als Wouter Beke en Hilde Crevits tot de orde te roepen? Andere CD&V’ers wuiven die twijfel weg. “De groep is intensief aan het werk om Jan en alleman te bevragen over alle facetten van de partij. Het rapport zal zwaarwichtig zijn, en de top zal het niet naast zich neer kunnen leggen”, klinkt het.

Tot die tijd houdt de partijtop zich gedeisd, waardoor de regie bij CD&V zoek lijkt. Voorzitter Wouter Beke heeft aan autoriteit ingeboet, en zijn gedoodverfde opvolger Hilde Crevits lijkt voorlopig weinig zin te hebben zich te laten gelden. Niet onlogisch, klinkt het bij een partijgenoot. De werkgroep licht de strategie van de CD&V-top door, dan zou het van weinig respect getuigen om intussen jezelf tot kandidaat-voorzitter te bombarderen.

Stennis schoppen

Zo krijgen CD&V’ers als Bogaert en De Crem ruimte om stennis te schoppen. Hoewel beiden al veel langer kritisch waren, heeft de nederlaag van 26 mei hen gesterkt in hun overtuiging dat een beetje gezonde rebellie op zijn plaats is. De voorbije jaren heeft de rechtervleugel die zij vertegenwoordigen onmiskenbaar tweede viool moeten spelen, maar de verkiezingen hebben getoond dat hun kritiek misschien niet onterecht was. Veel lokale mandatarissen, vooral in West-Vlaanderen, staan wat dat betreft op dezelfde lijn.

Vraag is of Bogaert en De Crem nog voldoende soortelijk gewicht hebben om het verzet te leiden. Bogaert staat al langer geïsoleerd, onder meer nadat hij in een persoonlijk essay voor een hoofddoekenverbod pleitte – recht tegen de partijlijn in.

De houding van De Crem is dan weer “totaal ongeloofwaardig”en getuigt van “rancune”, vindt oudgediende Eric Van Rompuy. “De Crem zou beter in eigen boezem kijken. Hij zat toch voor CD&V in de regering? Maar we hebben hem de afgelopen jaren amper gehoord of gezien. Eerst kondigt hij aan dat hij stopt met nationale politiek, vervolgens komt hij toch terug om minister te worden, en dan gaat hij iedereen de les spellen.” En nog: “De Crem pleit voor vernieuwing, maar laat zich opvolgen door Jan Briers, een 65-jarige gouverneur die nooit actief aan politiek gedaan heeft.”

“Ik vind zowel Bogaert als De Crem een meerwaarde voor de partij”, zegt CD&V’er Youssef Kobo. “Maar we zouden beter wachten met deze discussies en plein public te voeren.”