‘Ik heb het hele spektakel met een wrange blik bekeken’: Bart Eeckhout over Sihame El Kaouakibi

Dag Bart, wat is er gisteren precies gebeurd in het Vlaams Parlement?

“Het Vlaams Parlement heeft plenair beslist om Sihame El Kaouakibi haar parlementaire onschendbaarheid op te heffen. Dat betekent dat ze voor de rechter kan gedaagd worden, als het parket haar wil vervolgen. Daar ziet het wel naar uit: de strafvordering is afgerond en binnenkort, misschien zelfs nog deze maand, zal ze van de raadkamer te horen krijgen wat het parket haar precies ten laste legt.

“Opvallend was dat mevrouw El Kaouakibi zelf in het parlement verscheen. Dat is niet ongebruikelijk, aangezien over haar lot beslist zou worden, maar het blijft wel opmerkelijk aangezien ze al ruim anderhalf jaar afwezig is. Officieel wegens ziekte, maar in feite is ze niet meer komen opdagen sinds de ophef over de beschuldigingen van fraude.”

Waarom heeft het parlement besloten om het debat achter gesloten deuren te laten doorgaan? Is dat gebruikelijk?

“In het reglement staat dat de zitting in principe openbaar is, maar als het gaat over persoonlijke kwesties kan het parlement beslissen om achter gesloten deuren samen te komen. Het is dus niet totaal uitzonderlijk: het parlement voorziet de optie.

“Er is wel wat ophef over die beslissing, omdat heel wat mensen uitkeken naar een teken van leven van Sihame El Kaouakibi na haar lange afwezigheid, en benieuwd waren naar haar weerwoord.

“Ik kijk daar wat anders naar. Ik heb dat hele spektakel met een wrange blik bekeken. Je kreeg als toeschouwer niet het gevoel dat je naar een belangrijk parlementair moment aan het kijken was, maar naar een strak geregisseerde aflevering van een docuserie. Documentairemaker Eric Goens, die een reeks maakt over El Kaouakibi, volgde haar op de voet bij haar verschijning.

“Ik kan dus wel begrijpen dat parlementsvoorzitter Liesbeth Homans geen zin had om mee te doen met die show en de sereniteit wou bewaren. Het is misschien wat paradoxaal dat een journalist pleit voor een zitting achter gesloten deuren, maar in deze zaak was dat misschien wel de beste optie.”

Weten we wat El Kaouakibi daar gezegd heeft?

“Dat weten we niet, we moeten het doen met wat we horen van derden, van de aanwezige parlementsleden. Die vertellen dat ze een emotioneel betoog heeft gehouden, waarin ze haar eigen onschuld staande heeft gehouden. Ze zou ook hebben gezegd dat ze het eens was met de opheffing van haar onschendbaarheid, zodat het gerecht zijn werk kan doen, waarna die onschendbaarheid met unanimiteit is opgeheven.”

Wat vinden de parlementsleden zelf eigenlijk van haar optreden?

“Er was veel verbazing bij de parlementsleden. Ze hadden dit niet verwacht, en wisten zich dan ook geen houding te geven toen mevrouw El Kaouakibi de zaal binnenkwam. Sommigen gingen dan toch maar een praatje slaan, anderen keerden haar de rug toe.

“Er is veel ontzetting. Er is veel aandacht voor haar dossier, omdat Sihame El Kaouakibi ook een bekend persoon is. Dit straalt af op de hele groep volksvertegenwoordigers, die zich toch al moeten afzetten tegen de kritiek dat ze te veel verdienen, dat ze alleen denken aan hun eigen postje, etcetera. Dan is het normaal dat veel parlementsleden boos zijn wanneer er plots een collega opduikt die die verwijten op zichzelf geladen heeft. ‘Boontje komt om haar loontje’, dat is toch de teneur bij nogal wat collega-politici. Al blijft het vermoeden van onschuld natuurlijk ook voor haar gelden tot een rechter anders oordeelt.

“Sihame El Kaouakibi gedroeg zich eerder als parlementslid als outsider die zich niet hield aan de parlementaire geplogenheden. Dat maakte haar interessant, en ze kreeg daar veel steun voor, en veel media-aandacht. Dan is het natuurlijk dubbel frustrerend voor de andere parlementsleden: ze worden nu meegetrokken in het modderbad, en ten tweede kregen ze indertijd lessen van iemand van wie nu blijkt dat ze de regels toch zelf niet helemaal volgde.”

Twijfelde iemand er nog aan dat El Kaouakibi’s onschendbaarheid zou worden opgeheven, na het eerdere advies van de parlementscommissie?

“Neen, dat was vooraf wel duidelijk. Gisteren was de formele bevestiging. In de commissie Vervolgingen was maandag al gebleken dat niemand zich verzette tegen de opheffing van de onschendbaarheid. Er was helemaal geen twijfel meer toen Sihame El Kaouakibi zich zelf achter die opheffing schaarde.”

Hoe slecht is dit voor het imago van de politiek?

“Voor haar eigen - korte - politieke carrière is dit wellicht fataal. Voor haar eigen partij minstens zeer vervelend. Of beter: ex-partij, want ze is intussen officieel uit Open Vld gezet.

“En breder is dit ook schadelijk. Sihame El Kaouakibi is binnengehaald als wit konijn dat van buiten de partij de politiek zou versterken. Ze heeft daar ook heel veel aandacht voor gekregen. Ik denk dat dit een van die voorvallen is waardoor mensen met veel onbegrip en vervreemding naar de politiek gaan kijken. Mensen stellen zich wel vragen hoe dit allemaal mogelijk is geweest en hoe dit pas vrij laat is bovengespit. En die vragen zijn terecht, ook ten aanzien van ons, verslaggevers.

“Politici zijn geen engelen, het gebeurde al weleens eerder dat vervolging noodzakelijk was. In die zin maakt het deel uit van een goed werkende democratie dat het gerecht zijn werk kan doen. Je kunt je afvragen of deze zaak die massale aandacht waard is, maar in een context van beschadigd vertrouwen in de politiek, vind ik het niet gek dat de belangstelling zo groot is.”