Hoe het ontslag van Ihsane Haouach onvermijdelijk werd

“Iedereen laat Haouach vallen, zelfs Ecolo. Ze zou beter de eer aan zichzelf houden en haar ontslag indienen.” Dat waren de woorden van Theo Francken (N-VA) afgelopen donderdag, nadat in de Kamer een forse woordenwisseling was ontstaan over de uitspraken van Ihsane Haouach, de regeringscommissaris bij het Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen.

Profetische woorden, zo blijkt. Vrijdag diende Haouach haar ontslagbrief in bij bevoegd staatssecretaris Sarah Schlitz (Ecolo).

Dat ontslag komt niet overwacht. De voorbije week was Haouach in het oog van de storm terechtgekomen naar aanleiding van haar openlijke vraag hoe we de scheiding tussen kerk en staat kunnen laten inpassen in een veranderende demografie. Nadien preciseerde ze wel dat ze het principe van de scheiding tussen kerk en staat nooit ter discussie wou stellen. Toch leek ze voor sommigen te suggereren dat door een hoger aantal moslims in onze samenleving dat fundamentele principe moest worden aangepast.

Eerder was in de regering ook al een forse rel ontstaan rond Haouach. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez vond het niet kunnen dat Ecolo een regeringscommissaris had benoemd die een hoofddoek droeg, nota bene bij een overheidsinstituut dat de gelijkheid van mannen en vrouwen moet bevorderen.

Maar de andere partijen wilden de benoeming niet herzien. Tot de uitspraak over kerk en staat. Toen begonnen ook de andere regeringspartijen ongemakkelijk te schuifelen.

Moslimbroeders

Tijdens de Kamerzitting van donderdag droop het wantrouwen van de regering af. “Er is geen ruimte meer voor nieuwe incidenten”, waarschuwde premier Alexander De Croo (Open Vld). Zelfs Schlitz, die de benoeming zelf had geregeld, zei dat de uitspraken van de commissaris ongelukkig waren, en dat ze haar in een gesprek nog eens aan haar opdracht had herinnerd. Haouach moest voortaan publiekelijk haar mond houden.

In haar ontslagbrief schrijft Haouach dat ze sinds haar benoeming het voorwerp is geweest van persoonlijke aanvallen, die alleen maar zijn toegenomen. “Los van mijn benoeming is het debat over de neutraliteit van de staat legitiem, maar dat kan niet plaatsvinden met de bedoeling te schaden. Geen enkel constructief debat kan daaruit voortkomen.” Ze spreekt van een context van “wantrouwen en geweld tegen mijn persoon”, die het onmogelijk maken om haar functie uit te oefenen.

Die aanvallen lijken nog steeds door te gaan, want gisteravond lekte via Le Soir het nieuws dat er via de Staatsveiligheid nieuwe informatie zou zijn bovengekomen over de vermeende link tussen Haouach en de Moslimbroederschap, een controversiële politiek-islamitische organisatie. Deze nieuwe informatie, die nu ook in regeringskringen zou circuleren, zou aan de basis liggen van haar ontslag. Haouach zelf heeft deze vermeende linken met de Moslimbroeders wel altijd ontkend.

Intriest

Het ontslag zorgt opnieuw voor frictie binnen de Vivaldi-regering, waar Ecolo en MR lijnrecht tegenover elkaar staan als het over religieuze symbolen en gewoonten gaat. “Ihsane Haouach was aangesteld omdat ze over de vereiste kwaliteiten beschikt. Maar ik begrijp dat ze een einde wil maken aan de haatboodschappen”, reageerde Schlitz vrijdagavond. Ze betreurde de beslissing. Niet veel later tweette Bouchez dan weer dat “het ontslag de enige optie” was.

Dat de vele aanvallen op Haouach, onder andere uit MR-hoek, nu het finale duwtje hebben gegeven aan de regeringscommissaris, zorgt voor frustratie bij de groenen. “Los van inhoud is dit een illustratie van de gigantische druk op een getalenteerde vrouw, die voor een foute uitspraak – waar ze zich voor excuseerde – verschroeiend werd aangepakt”, reageerde Groen-voorzitter Meyrem Almaci vrijdagavond. “Intriest.”