‘Het netto-nadeel van Donald Trump voor de Republikeinse partij komt opnieuw in de schijnwerpers’

De Amerikaanse Democraten hebben na een zogenoemde run-off in Georgia een 51ste Senaatszetel bemachtigd. Dankzij de overwinning van Raphael Warnock hebben ze voortaan een meerderheid in de Senaat. ‘Het netto-nadeel van Donald Trump voor de Republikeinse partij komt opnieuw in de schijnwerpers’, ziet professor internationale politiek Bart Kerremans (KU Leuven).

Wat betekent de Democratische overwinning in Georgia precies?

“Dit betekent dat, als de Democraten hun eigen rangen weten te sluiten, ze geen beroep meer moeten doen op de tie breaking vote van de vicepresident. Niet dat dat zo’n probleem is geweest, maar toch.

“Ten tweede, en belangrijker, wil dit ook zeggen dat de Democraten meer leden krijgen in de Senaatscommissies, dat het daar niet langer fifty fifty is. Op die manier krijgen ze meer controle over de agenda van de Senaat. Ze kunnen bepaalde thema’s prioritair behandelen, en zaken ook gewoon sneller laten vooruitgaan. Dat is vooral belangrijk bij rechterlijke benoemingen in federale rechtbanken. Als daar de komende twee jaar een positie vrijkomt, kunnen de Democraten daar nu, dankzij die meerderheid, sneller op inspelen.

“Een derde effect is dat de Democraten vanuit een minder precaire situatie vertrekken naar de verkiezingen van 2024. Ze hebben nu een kleine buffer.”

De uitslag in Georgia wordt gezien als een nieuwe nederlaag voor voormalig president Donald Trump. Hoe zit dat?

“Deze uitslag is zeker negatief voor Trump. De conclusie die we al konden trekken na de midterms van 8 november is in deze run-off bevestigd: het verlies van de Republikeinen in de Senaatsrace kan gelinkt worden aan de kwaliteit van kandidaten die mee onder impuls van Trump op het voorplan zijn gekomen. Het netto-nadeel van Trump voor de Republikeinse partij komt opnieuw in de schijnwerpers.

“Trump blijft zeer verregaande uitspraken doen. Hij blijft terugkomen op die ‘gestolen’ verkiezing van 2020. Onlangs had hij het nog over het opheffen van de grondwet, een uitspraak die binnen de Republikeinse partij op heel wat kritiek is gestoten. Deze uitslag zal de positie van Trump zeker niet versterken.”

Heeft de steun van Trump Herschel Walker, de Republikeinse kandidaat in Georgia, beschadigd?

“In de aanloop naar de midterms werd hij zeer openlijk gesteund door Trump. Hij gold echt als een van de ‘Trump-kandidaten’. Walker heeft in de campagne naar de run-off geprobeerd om meer afstand te nemen van Trump. Dat geeft aan dat het Trump-effect eerder in het voordeel van de Democratische kandidaat Warnock heeft gewerkt.

“Er zijn andere vraagstukken die rond Herschel Walker zijn opgedoken. Zo rees de vraag of hij wel inwoner is van Georgia. Er was de vraag of zijn standpunt over abortus wel in lijn is met zijn eigen privéleven (waarin hij twee vrouwen gedwongen zou hebben een abortus te laten uitvoeren, DBA.) Dat zijn zaken die hem in de campagne voor 8 november al schade hebben berokkend, en hij was niet in staat om het nadelige effect van Trump om te buigen.

“De conclusie die Trump moet trekken na Georgia is: als hij in de toekomst een kandidaat steunt, moet hij die beter screenen.”

Is dit ook een opsteker voor president Biden?

“Het grootste effect is dat de Democraten de Senaat nu als megafoon kunnen gebruiken voor hun wetgevende agenda.

“De uitslag in de Senaat is een goede zaak voor Biden. Het komt zijn geloofwaardigheid ten goede als de man die het juiste evenwicht heeft gevonden tussen de verschillende groepen binnen de partij. Dat versterkt zijn positie, zeker nu uit alles blijkt dat hij voor een tweede termijn wil gaan.”

Waaruit blijkt dat precies?

“Hij heeft de primary-kalender binnen de Democratische partij naar zijn hand proberen te zetten. Concreet gaat dat over de volgorde van de staten waarin de Democratische voorverkiezingen in 2024 zullen plaatsvinden. Onder impuls van het Witte Huis is South Carolina op de eerste plaats gezet, een paar dagen later gevolgd door Nevada en New Hampshire.

“Het feit dat South Carolina op de eerste plaats komt, is echt puur omdat Biden elke mogelijke tegenkandidatuur vanuit de Democratische partij wil ontraden. South Carolina heeft ervoor gezorgd dat Biden in de primaries van 2020 het laken naar zich toe heeft kunnen trekken.”