Ex-president Bolsonaro keert na maanden afwezigheid terug naar Brazilië, maar niet als leider van zijn partij

Nadat de uiterst rechtse Bolsonaro de presidentsverkiezingen van sociaal-democraat Lula da Silva had verloren, vloog hij eind vorig jaar naar Florida voor een verblijf van drie maanden. Daar sprak hij onder meer op CPAC - de jaarlijkse politieke conferentie van Amerikaanse conservatieven en de Republikeinse partij. Zijn terugkeer naar Brazilië is niet zonder risico: er hangt hem op meerdere terreinen strafvervolging boven het hoofd. Zo onderzoekt het Braziliaanse hooggerechtshof de rol van Bolsonaro bij de bestorming van belangrijke regeringsgebouwen op 8 januari door zijn aanhangers.

Vorige maand kondigde de oud-president zijn terugkeer al aan in een interview met The Wall Street Journal. Toen was zijn verhaal nog dat hij de rechts-conservatieve Liberale Partij wilde leiden om oppositie te voeren tegen Lula, maar daar is hij van teruggekomen. Voordat hij in Florida op het vliegtuig stapte zei hij tegen CNN Brazil zijn partij enkel te willen helpen en adviseren. Zo kondigde hij aan door Brazilië te gaan reizen om campagne te voeren voor de lokale verkiezingen die volgend jaar plaatsvinden.

Bestorming

In aanloop naar de Braziliaanse presidentsverkiezingen van afgelopen oktober beweerde Bolsonaro, zonder enig bewijs, dat hij de verkiezingen alleen kon verliezen door grootschalige fraude. Daarna heeft hij zijn verlies nooit expliciet toegegeven, al zei hij wel “een slag, maar niet de oorlog” te hebben verloren. Ruim een week na zijn vertrek uit het land bestormden duizenden van zijn aanhangers het parlement, het presidentieel paleis en het hooggerechtshof in de hoofdstad Brasilia om ze enkele uren te bezetten.

Bolsonaro veroordeelde de bezetting en ontkende elke betrokkenheid. Desondanks onderzoekt het hooggerechtshof zijn rol: mogelijk zou hij zich schuldig hebben gemaakt aan opruiing.

Het is lang niet enige de strafzaak waarvoor hij moet vrezen. Zo lopen er bij het hooggerechtshof nog zaken over de vraag of hij desinformatie verspreidde over coronavaccins en het verloop van de verkiezingen. Ook loopt er nog een zaak naar de vraag of hij zich op illegale wijze heeft bemoeid met de politie: volgens Bolsonaro’s voormalige minister van Justitie ontsloeg de president het politiehoofd in een poging hem te vervangen door een vertrouweling.