NieuwsEnergie
Europa wil snel af van Russisch gas, nog vóór 2030: dit zijn de plannen
De EU-landen kunnen voor 2030 zonder de import van Russisch gas. De Europese Commissie komt vandaag met een ambitieus plan (RepowerEU) om de gas-afhankelijkheid van Moskou nog dit decennium af te bouwen. Hoe eerder, hoe beter, houdt de Commissie de lidstaten voor.
De voorstellen zijn een combinatie van versneld omschakelen naar duurzame energie (wind, zon, waterstof, biogas) meer energiebesparing, contracten afsluiten met betrouwbaarder gasleveranciers en meer gasreserves opbouwen. Jaarlijks kopen de EU-landen nu circa 155 miljard kubieke meter gas van Rusland, goed voor ruim 40 procent van de jaarlijkse Europese gasimport. De Europese regeringsleiders bespreken het RepowerEU-plan eind deze week op een speciale EU-top in Versailles.
De Russische invasie in Oekraïne en de snel stijgende energieprijzen, maken de energieafhankelijkheid van Moskou steeds pijnlijker. “De EU moet voorbereid zijn op elk mogelijk scenario”, staat in de ontwerptekst van het energieplan dat door Commissaris Timmermans (Green Deal) en Simson (Energie) wordt gepresenteerd.
De Commissie zet de turbo op de eerdere Green Deal-plannen. Het versneld uitbreiden van de hoeveelheid (in Europa geproduceerde) hernieuwbare energie maakt de EU niet alleen minder afhankelijk van Rusland, maar vermindert ook de CO2-uitstoot en beschermt tegen grote prijsstijgingen.
Biogas en waterstof
De Commissie stelt onder meer voor de productie van biogas te verdubbelen tot 35 miljard kubieke meter per jaar. De productie van groene waterstof moet omhoog met minimaal 25 miljard kubieke meter. Extra windenergie bespaart 15 miljard kubieke meter gas. Om de aanleg van windmolenparken en zonnepanelen mogelijk te maken, dienen de lidstaten de procedures voor de aanleg ervan te verkorten.
Extra en sneller investeren in energiebesparing (isolatie huizen, warmtepompen) verlaagt de jaarlijkse vraag naar gas met circa 25 miljard kubieke meter. Verder wordt de industrie (met staatssteun) aangemoedigd over te schakelen naar groene productiemethodes.
Lees ook
Van stijgende gasprijzen tot duurder brood: hoe economische sancties voor Rusland ook u raken
De EU doorbreekt taboes met de snelheid van het licht voor Oekraïne. Zien we hier een nieuw Europa?
Naast duurzame energie en energiebesparing, stuurt de Commissie aan op 50 miljard kubieke meter extra gasimport (ook vloeibaar) uit andere landen, bijvoorbeeld de VS, Qatar en Noorwegen. Verder wil de Commissie de EU-landen verplichten tot een strategische gasreserve voor circa 3 maanden. Dat betekent dat op 1 oktober de opslagcapaciteit voor 90 procent gevuld is om de winter door te komen.
Alles bij elkaar opgeteld kunnen de vergroening, besparing en alternatieve inkoop dit jaar al leiden tot 100 miljard kubieke meter minder gasimport uit Rusland, dus tweederde van het totaal. Als alle plannen volledig zijn uitgevoerd, staat de teller in 2030 ruim boven de 155 miljard kuub die nu uit Rusland komt.
Winsten investeren
De benodigde investeringen voor RepowerEU worden volgens betrokkenen geschat op 100 miljard euro tot 2030. Dat geld zou deels kunnen komen uit de grote winsten die energiebedrijven maken door de hoge gas- en elektriciteitsprijzen en uit de hogere opbrengst van de uitstootrechten voor CO2.
De Commissie wil dat consumenten en bedrijven gecompenseerd worden voor de stijgende energieprijzen door de Russische invasie. Brussel wijst erop dat de EU-wetgeving een maximumprijs voor elektriciteit toestaat. Verder belooft de Commissie “alle mogelijke flexibiliteit” in de staatssteunregels in te zetten om bedrijven te helpen.
Betrokken Commissie-ambtenaren voorzien “een pittig debat” met de lidstaten over het RepowerEU-plan. De belangen zijn groot en lopen uiteen. De coronapandemie leidde tot een ongekend Europees economisch herstelfonds van 750 miljard euro. De Commissie hoopt dat de Russische agressie een doorbraak in de energievoorziening teweeg brengt. Ze benadrukt dat de EU ook af moet van de import van Russische olie (27 procent van de totale import) en kolen (46 procent van de EU-import).
