NieuwsDuitsland
Duitse veiligheidsdienst beschouwt partij Alternative für Deutschland als gevaar voor democratie
De Duitse binnenlandse veiligheidsdienst verdenkt de partij Alternative für Deutschland (AfD) ervan de grondwet en de democratische orde in gevaar te brengen. Daarom mag de veiligheidsdienst politici en leden van de AfD schaduwen, afluisteren en hun internetverkeer onderscheppen. Ook mag de dienst undercoveragenten inzetten om ongrondwettelijke activiteiten op het spoor te komen. Volgens de veiligheidsdienst wordt de extreemrechtse vleugel binnen de partij steeds sterker.
De AfD is de grootste oppositiepartij van Duitsland. Bij de Bondsdag-verkiezingen van 2017 haalde zij 12,6 procent van de stemmen. In de peilingen voor de verkiezingen van september staat zij op 9 tot 11 procent. Ook in Duitsland hebben de gevestigde partijen aan steun gewonnen door de coronapandemie.
De AfD reageerde furieus op de stappen van de veiligheidsdienst, het Bundesamt für Verfassungsschutz (BfV). “Een ingreep in de vrije concurrentie van democratische partijen met staatsmiddelen”, zei mede-partijvoorzitter Tino Chrupalla. In een ‘superverkiezingsjaar’ met verkiezingen voor de Bondsdag en vijf deelstaten moet de AfD kapot, zo is de stemming in de partij. Alice Weidel, fractieleider in de Bondsdag, kondigde juridische stappen aan bij het Grondwettelijk hof in Karlsruhe.
Andere partijen – die Altparteien in AfD-jargon – steunden juist de ingreep van het BfV. “De AfD leeft van hetze en haat”, zei Lars Klingbeil, secretaris-generaal van de sociaaldemocratische SPD. Extreemrechts geeft de toon aan in de partij, meende zijn collega Markus Blume van de christendemocratische CDU. Josef Schuster, voorzitter van de Centrale Raad van Joden, sprak van een noodzakelijke stap: “De AfD toont weliswaar een burgerlijke façade, maar die kan haar radicalisme niet verhullen.”
De veiligheidsdienst maakte niet officieel bekend dat zij de AfD als een verdachte organisatie beschouwt. Het BfV heeft beloofd hierover te zwijgen zolang bij de rechtbank in Keulen een zaak van de AfD tegen de veiligheidsdienst loopt. Tot die tijd zal het BfV ook geen politici en kandidaten van de AfD bespioneren. Dat de verdenking gisterochtend binnen de kortste keren uitlekte, bevestigde voor de AfD dat staat en media samenspannen om haar te vernietigen.
Volgens het BfV wordt de extreemrechtse stroming binnen de AfD steeds sterker, vooral in het Oosten van Duitsland. Een prominente vertegenwoordiger van deze stroming is Björn Höcke, die onder meer het Holocaust-monument in Berlijn hekelde en vond dat Duitsland zijn herdenkingsbeleid “180 graden” moest draaien. Höcke was een van de leiders van de zogeheten Flügel, een vleugel in de partij die al in maart 2020 onder verdenking van de veiligheidsdienst viel. Daarop ontbond de partijleiding de Flügel, maar Höcke en zijn medestanders mochten lid van de partij blijven. Sindsdien is hun invloed alleen maar gegroeid, aldus de veiligheidsdienst. Bij de laatste partijdag in december kwam ongeveer de helft van de afgevaardigden uit het extreemrechtse kamp.
Daarom heeft het BfV zijn verdenking nu uitgebreid van de extreemrechtse vleugel naar de hele partij. De veiligheidsdienst baseert die verdenking op uitlatingen van AfD-politici op partijbijeenkomsten en in de (sociale) media. Daarnaast constateerde zij dat AfD-politici contacten onderhouden met extreemrechtse splintergroeperingen als de Identitäre Bewegung, die een völkisch, etnisch homogeen Duitsland nastreven. Ook zijn er banden met het tijdschrift Compact, waarin rechtse samenzweringstheorieën over het coronavirus worden verkondigd.
De verdenking van de veiligheidsdienst wordt gezien als een flinke klap voor de AfD. Sommige commentatoren geloven dat conservatieve kiezers zich nog een keer zullen bedenken alvorens zij stemmen op een partij die aan respectabiliteit heeft verloren. Dit moet uiteraard nog blijken. Volgens de extreemrechtse vleugel staan veel kiezers uit het Oosten van Duitsland wantrouwend tegenover de veiligheidsdienst, na hun ervaringen met de Stasi. Höcke sprak eerder over het BfV als een ‘Stasi 2.0’ waarvoor de AfD vooral niet moest capituleren.
