‘Dit gaat helemaal niet meer om brexit, dit gaat om macht’: correspondent in het VK over nieuwe cruciale dag

Wat kunnen we vanmiddag verwachten?

“Het zal ongeveer zo gaan: eerst zijn er wat kamervragen, intussen proberen parlementariërs die tegen brexit zijn, een debat te forceren. Normaal gesproken bepaalt de Leader of the House waarover wordt gedebatteerd, maar het Huis kan ook zelf zaken aandragen, mits daar een meerderheid voor is. Dan dienen de EU-gezinde Lagerhuisleden een wetsvoorstel in waarmee het Verenigd Koninkrijk de EU niet zonder akkoord mag verlaten. Een meerderheid is daar waarschijnlijk voor, want ook zo’n twintig Conservatieven zijn tegen een No Deal-Brexit.”

Hoe ziet die wet er precies uit?

“In die wet staat dat de regering de EU moet vragen om een brexit-uitstel van drie maanden als er half oktober geen akkoord ligt. Tenzij er een meerderheid is die op dat moment voor een No Deal stemt. Dit alles natuurlijk om te voorkomen dat de Britten de EU gaan verlaten. Het is een initiatief van Labour.”

Kan Johnson hier nog iets tegen doen?

“Nee, niets.”

Had hij hier dan van tevoren niet op gerekend?

“Jawel. Hij zegt het nog niet hardop, maar hij wil verkiezingen uitschrijven. Die zouden dan half oktober moeten plaatsvinden. Alleen is er één probleem: hij kan niet zomaar verkiezingen uitschrijven. Dat kan de premier alleen doen als tweederde van het Lagerhuis daarmee akkoord gaat. Labour schreeuwt al jaren om verkiezingen, maar gisteren heeft de partij plotseling laten weten niet voor nieuwe verkiezingen te stemmen, mocht Johnson die willen uitschrijven. Het is een heel merkwaardig scenario.”

Dus eigenlijk is Johnson klemgezet?

“Dat hoopt Labour, ja. Want als Labour tegenstemt, komen er geen nieuwe verkiezingen en zit Johnson ondertussen met die wet opgescheept waarin hij niet uit de EU kan stappen zonder akkoord.”

“De topadviseur van Johnson, Dominic Cummings, is echter verdraaid slim. Je kunt in het Britse Lagerhuis allerlei technische trucs uithalen. De regering heeft enorm veel macht. Er zijn in feite geen spelregels. Daarom is het eigenlijk niet te voorspellen wat er gaat gebeuren. De ingediende wet moet ook nog langs het Hogerhuis. Daar kunnen de Conservatieven ook nog trucs uithalen, bijvoorbeeld door eindeloos te gaan ouwehoeren en amendementen indienen, totdat er geen tijd meer is om over de wet te stemmen.”

“Dit gaat helemaal niet meer om de brexit, dit gaat om macht. Johnson wil waarschijnlijk ook nog al die rebellen uit zijn partij zetten. Dat wordt nog een apart verhaal. Ik ga er over een paar uur heen. Dan zullen we het zien.”