‘Comeback? Hij is gewoon terug van nooit weggeweest’: over de ‘zeer waarschijnlijke’ kandidatuur van Trump

Donald Trump zal in 2024 ‘zeer, zeer, zeer waarschijnlijk’ opnieuw een gooi naar het Amerikaanse presidentschap doen. Dat zei hij zelf op een Republikeins campagne-event in Iowa. Maar hoe serieus moeten we zo’n ‘comeback’ nemen? Buitenlandjournalist Maarten Rabaey licht toe.

Hoe serieus moeten we die hints op een kandidatuur nemen? Hij flirt hier nu toch al lang mee?

Rabaey: “Noem het vooral geen comeback. Eigenlijk is Donald Trump gewoon terug van nooit weggeweest. Je zou zelfs kunnen zeggen dat Trump sinds 2016 nooit is gestopt met campagne voeren, want zelfs als president is hij dat blijven doen. Je kan het zien als een voortdurende campagne om de VS om te vormen naar hoe hij denkt dat het land, en de democratie, eruit moeten zien.

“Voor Europeanen leek Trump soms weg omdat hij niet meer te zien was op klassieke sociale media zoals Twitter. Niets was minder waar. De voorbije twee jaar gebruikte hij nieuwe kanalen om met zijn aanhang te communiceren. Denk aan kanalen als Truth Social (Trumps eigen socialemediaplatform, KL) en het conservatieve radio- en tv-netwerk Fox, waar veel commentatoren hem al die tijd zijn blijven steunen.”

Over een effectieve kandidatuur blijft Trump wel vaag, hoe komt dat?

“Ook dat is een campagnestrategie. Want op die manier trekt hij voortdurend de aandacht naar zich toe van zowel media, aanhang als tegenstanders. Zo blijft de media ook aandacht besteden aan elke speech van Trump, ‘want misschien gaat hij zich daar kandidaat stellen, dus we moeten daar zeker verslag van uitbrengen’. En dat doen wij en heel wat andere media nu dus ook. Hij houdt die spanningsboog gespannen en slaagt er zo in om in het nieuws te blijven. Maar dat op zich geeft wel duidelijk aan dat Trump nog altijd presidentiële ambities heeft.”

Hoe strategisch is de timing van deze laatste uitspraak? Zo vlak voor de tussentijdse verkiezingen?

“Er is in de VS geen stemplicht maar stemrecht, wat het extra belangrijk maakt voor beide partijen om hun kiezers naar de stembus te krijgen. Door kandidaten voor de midterms te steunen zegt Trump eigenlijk dat je niet enkel voor ‘zijn kandidaten’ stemt volgende week, maar ook voor zijn mogelijke terugkeer binnen twee jaar. Tussen de lijnen zegt hij: ‘Als we nu het Huis én de Senaat winnen, leggen we de basis voor mijn terugkeer. En anders voor een van de kandidaten die mijn boodschap zal verkondigen.’

“Dat hij dit nu zegt in Iowa is op zichzelf trouwens ook een hint naar zijn kandidatuur. Want Iowa is nu voor de midterms niet belangrijk, maar wel voor de presidentsverkiezingen. Iowa is immers de staat waar de eerste voorverkiezingen worden gehouden en ook een zogenaamde bellwether state, een staat die zeer representatief kan zijn voor de nationale uitslagen. Met andere woorden: de uitslag in Iowa draagt een groot symbolisch én electoraal gewicht. Wie presidentskandidaat wil worden, kan maar beter goed scoren in Iowa.”

Hoeveel steun geniet Trump eigenlijk nog binnen de Republikeinse partij?

“Sinds Trump president was heeft hij zijn macht binnen de Republikeinse partij zodanig uitgebreid dat heel veel mensen hun carrière aan hem te danken hebben. In die zin is de Republikeinse partij de partij van Trump geworden. Maar er is altijd een deel van de Republikeinen geweest die tegen Trump was en ook nog altijd aanwezig is in Huis en Senaat, al blijft het wel een minderheid.

“Het beste voorbeeld om zijn macht binnen de partij aan te tonen is natuurlijk Liz Cheney. Zij ging tegen hem in en werd vervolgens simpelweg aan de kant geschoven. Ze heeft overigens ook de voorverkiezing verloren tegen een pro-Trump-kandidaat, wat toch ook iets zegt over Trumps aanhang bij de kiezers in haar staat. De weinige Republikeinen binnen de partij die nog tegen hem zouden ingaan zullen dat wellicht in de onderstroom doen.

“Het blijft wel nog maar de vraag wat die Republikeinen van de oude stempel gaan doen richting 2024. Zo zouden ze zich kunnen organiseren of zichzelf kunnen opwerpen als onafhankelijke kandidaat, om op die manier toch te proberen om stokken in de wielen van Trump te steken.”