interview
Coddens en De Clercq azen op sjerp in Gent: "Wie zegt dat we niet samen doorgaan?"
Rudy Coddens (sp.a-Groen) en Mathias De Clercq (Open Vld) profileren zich allebei als de erfgenaam van de afscheidnemende burgemeester Daniël Termont (sp.a) én van paars. Vraag is of de storm die opstak over de toestand van de sociale woningen geen stokje steekt voor die ambitie.
Het was schrikken vorige week, toen een VRT-reportage de lamentabele toestand van enkele Gentse sociale woningen in de Sint-Bernadettewijk aan het licht bracht. De meerderheidspartijen sp.a, Groen en Open Vld reageerden om ter zwakst. Vooral Groen-kopvrouw Elke Decruynaere maakte in Terzake een slechte beurt.
Dat geeft Rudy Coddens toe, maar hij wijst erop dat zijn kartelpartner ook lessen heeft getrokken uit haar optreden. "Durven toegeven dat je je verkeerd hebt uitgedrukt maakt mensen groter. Iemand die er geen lessen uit trekt, dat is veel slechter." Het gaat ook om een collectief falen, een collectieve verantwoordelijkheid, vult Mathias De Clercq aan. "Nu moeten we oplossingen zoeken voor de mensen die daar wonen. Daar zijn we ook mee bezig."
Het valt op hoe eensgezind jullie zijn. Zelfs in deze moeilijke tijden.
De Clercq: "Ik denk dat er heel goed werk is verricht door dit stadsbestuur. Gent is er op vele vlakken echt op vooruitgegaan. Kijk naar het economisch palmares. Er is geen enkele stad die zo'n uitstekend economisch rapport kan voorleggen. Tussen 2012 en 2016 zijn er 16.000 nieuwe jobs bijgekomen. Dat is meer dan het Vlaamse gemiddelde. We hebben nu 3.000 starters per jaar."
Coddens: "Ik kan dat alleen maar beamen. Als schepen bevoegd voor werk ben ik daar bijzonder gelukkig mee. Jobs geven de mensen een goed houvast, zorgen dat ze goed kunnen leven. We waren op dat vlak complementair."
We horen jullie zeggen: 'We hebben al veel gedaan, we hebben goed samengewerkt, we zijn complementair.' Toch staan jullie zondag tegenover elkaar. Waarom doen jullie niet gewoon voort?
Coddens: "Wie zegt dat we niet samen doorgaan?"
Dat heeft Mathias De Clercq toch al een paar keer gesuggereerd?
De Clercq: "Ik denk dat het omgekeerd is. Het was Daniël (Termont, DBA/CG) die de debatten geopend heeft door te zeggen dat hij liever Mieke Van Hecke (CD&V-lijsttrekker, DBA/CG) heeft dan Mathias De Clercq. En Rudy die al een paar keer zei dat het kartelprogramma voor 80 procent matcht met dat van CD&V. Het is een beetje raar na al die jaren van goede samenwerking.
"Wij blijven op ons paarse pad. Ik kan alleen maar vaststellen dat de sp.a door het kartel met Groen en door de hete adem van de PVDA een beetje naar links is geschoven."
Coddens: "Mathias, allez... Opschuiven naar links? Waaraan merk je dat? We hebben met het college toch samen beslissingen genomen waar we allemaal achter stonden? Praktijktesten om discriminatie op de woningmarkt te bestrijden, bijvoorbeeld. Ook al is uw partijgenoot, staatssecretaris De Backer, daar tegen. Dus waarom…"
De Clercq: "Wij zijn Gentse sociaal-liberalen en wij gaan ervoor, Rudy. Maar laat me een paar voorbeelden geven van dat opschuiven…"
Coddens: "Minuutje, minuutje, ik was nog bezig. Mag ik eerst eens uitspreken? Kijk, ik ben socialist en ik ben links. Daar ben ik trots op. Maar ik sta ook open voor een aantal principes die misschien eerder kunnen worden gecatalogeerd bij de liberalen. Ik denk dat dat ons net sterker maakt."
De Clercq: "Dat was ook altijd de kracht van paars. Maar laten we het eens concreet maken: kijk naar het fenomeen van zittenblijven. Op een gegeven moment zegt schepen van Onderwijs Elke Decruynare (Groen): 'We gaan dat afschaffen in het basisonderwijs.' Daarop zegt de sp.a: 'Neen, er moet nog altijd een mogelijkheid zijn voor de school om dat toch finaal toe te laten.' Wat lees ik vervolgens op pagina 55, punt 7 van het kartelprogramma? 'We schaffen het zittenblijven in het basisonderwijs af.' Groen haalt daar zijn slag thuis. En zo kan ik nog wel voorbeelden geven waarbij je merkt dat sp.a door Groen naar links schuift en scherpe kantjes begint te vertonen."
Zijn door het kartel met Groen de verhoudingen binnen de coalitie veranderd?
Coddens: "Neen. We hebben een kartel gemaakt en goed samengewerkt. In elk huishouden zijn er plezante of ambetante momenten. Bij ons gaat het er niet om wie de 'baas' is. We hebben één programma geschreven, samen met honderden Gentenaars en tientallen verenigingen. Ik heb in het college discussies gezien tussen alle partijen rond de tafel. Maar de sterkte is dat we eruit geraken."
De Clercq: "Daar ben ik het mee eens. Maar dan is het toch raar als ik jullie hoor zeggen: liever met Mieke Van Hecke samen dan met Mathias De Clercq. Schepen Decruynaere zei zelfs: 'Mathias zal met ons geen burgemeester worden.' Wie sluit hier wie uit?"
Coddens: "Mathias, niemand sluit jou uit. Laten we daar duidelijk in zijn. Je bent heel ambitieus en dat is goed – mensen mogen dat zijn, ik ben dat zelf ook – maar je bent zodanig ambitieus dat je bijna maar één punt hebt: Mathias burgemeester."
De Clercq: "We hebben als eerste in Gent een inhoudelijk programma gepresenteerd met duidelijke plannen voor onder andere een sterke economie, een alomvattend plan voor wonen, voor armoede, veel aandacht voor de haven…"
Coddens: "Mag ik nu ook eens een voorbeeld geven? Armoede: er staan drie punten in jullie programma. Goede punten. Drie punten die we vandaag behandelen en die jullie willen versterken en uitbreiden, zoals de aanvullende financiële hulp. Omdat de federale overheid er niet toe gekomen is om de minimuminkomens te versterken, hebben we in Gent de keuze gemaakt om zelf iets te doen. Daar ben ik heel trots op."
De Clercq: "Wij ook. Wij zijn sociaal-liberalen."
Coddens: "Zeer goed, Mathias. Zeer goed. Je mag daar trots op zijn. Maar je sterke programma tegen armoede bestaat enkel uit al bestaande punten die je wil uitbreiden."
De Clercq: "Weet je wat het verschil is tussen ons en het kartel? Het kartel heeft 198 pagina's en alles gaat de lokale overheid zelf doen. Wij schenken ook vertrouwen aan de Gentse verenigingen, ondernemers, het middenveld."
Meneer Coddens, is het voor u een optie dat Mathias De Clercq burgemeester wordt in een paars-groene coalitie?
Coddens: "Het gaat niet om de poppetjes. Voor welk project kiezen de Gentenaars, daar gaat het om. We hebben een kartel met één programma, één project. Als het kartel sp.a-Groen effectief ook het beste resultaat haalt, dan is het evident dat we de leiding krijgen. En ik ben de kandidaat-burgemeester van het kartel."
De Clercq: "Er zijn meerdere aspecten die meespelen: je hebt verliezers, winnaars, zetels en voorkeurstemmen. Het is de combinatie van die elementen die gaat uitmaken wie er aan zet komt. En ik ben ervan overtuigd dat wij aan zet kunnen komen. Ik voel dat heel sterk op straat.
"Om een voorbeeld te geven: we stellen voor om bijsturingen aan te brengen in de knippen. Wij staan achter het principe van het circulatieplan, maar zeggen heel duidelijk: de knippen aan de Brugse Poort en het Rabot zijn niet nodig. Ze kunnen vervangen worden door wijkverkeersleefbaarheidsplannen."
U heeft die knippen wel mee goedgekeurd.
De Clercq: "Ja, maar besturen is ook bijsturen. We zijn naar de Brugse Poort en het Rabot geweest en hebben met de bewoners en handelaars gepraat. We zijn van mening dat je de wijken niet langer hoeft af te sluiten van het centrum."
Coddens: "Bij ons staat niets in steen gebeiteld. Maar ik heb tot op vandaag alleen nog maar gehoord: 'We willen die knippen afschaffen.' Ik heb nog geen concreet voorstel gezien dat beter zou zijn. We mogen niet weer een autostrade maken naar het centrum."
De Clercq: "We vinden dat bewoners wel weer naar het centrum moeten kunnen en terug. Wat we niet zeggen is dat je van de Drongensesteenweg moet kunnen doorrijden naar het centrum. Maar we zullen eerst in dialoog gaan met de bewoners en de handelaars."
Blijft het circulatieplan overeind zonder die knippen?
Coddens: "Natuurlijk niet. De knippen blijven. En mocht men inderdaad kunnen aantonen dat er bepaalde verbeteringen mogelijk zijn, dan gaan we dat bekijken. Je moet altijd alles blijven evalueren."
Meneer de Clercq, u heeft gezegd dat u zich in de eerste plaats wil verbinden aan een project dat uw stijl is. Maar het kartel schuift volgens u te veel op naar links, en N-VA verwijt u rechtse prietpraat. Wie is dan wel uw stijl?
Coddens: "(richt zich tot De Clercq) Ben ik uw stijl niet?"
De Clercq: "We werken goed samen, Rudy."
Coddens: "Ik ben blij dat te horen."
De Clercq: "Ik lonk niet naar links, ik lonk niet naar rechts. Iedereen kent mij al twaalf jaar lang als iemand met een constructieve ingesteldheid. Maar het zal met een stijl moeten zijn die ook de mijne is. Ik zeg het heel duidelijk en ik kan hier iedereen in de ogen kijken: ik ga mij nooit verbinden aan een project dat niet goed is voor de Gentenaars, en ik ga mij nooit verbinden aan een stijl die mij niet aanstaat. Dan word ik geen burgemeester. Dat zeg ik klaar en duidelijk."
Zou u dan een geloofwaardige burgemeester zijn in een centrumrechtse coalitie? U heeft zich vandaag al meermaals sociaal-liberaal en de erfgenaam van paars genoemd.
De Clercq: "Ik zal erop toezien dat het in die geest is, anders doe ik het niet. Wat wij zeggen is: niet met Vlaams Belang en niet met de PVDA."
Coddens: "Ook de figuren spelen een rol. Als je de N-VA van Siegfried Bracke bezig hoort in de gemeenteraad, dat is beschamend. Sluiten we de N-VA uit omdat dat geen democratische partij is? Neen, want er zijn elders samenwerkingen. Maar hier in Gent, zoals wij hun stijl hier ervaren... We staan op zo veel punten recht tegenover elkaar, dat botst gewoon."
Meneer De Clercq, zult u evenveel kunnen verwezenlijken als u met N-VA een coalitie vormt?
De Clercq: "Ik heb niet het dedain om een democratische partij uit te sluiten. Maar stel dat het enkel met N-VA kan, dan nog doe ik het niet als het geen progressief project is en als het niet mijn stijl is. Ik stel vast dat N-VA op het vlak van mobiliteit afbreekt zonder concrete oplossingen aan te bieden."
Kom je dan niet automatisch bij sp.a en Groen uit als je een progressieve coalitie wilt?
De Clercq: "Maar de kiezer zal de kaarten toch schudden? Op straat komen mensen naar mij (in sappig Gents): 'Veurige keer ek op Daniël gestemd, nou gau 'k op u stemmen.' Omdat wij die paarse geest belichamen."
Coddens: "Wie kan het best sociaal, progressief en duurzaam zijn? Diegenen die het altijd gedaan hebben en die ook altijd zijn blijven vernieuwen. Als je de evaluatie van het circulatieplan verengt tot twee knippen waarvoor je niet direct een alternatief hebt..."
De Clercq: "We hebben een alternatief, hé. Je moet het met de bewoners bespreken. Zij zijn de beste ervaringsdeskundigen."
Coddens: "Maar bij die bewoners zijn ook voorstanders. Dat ga je nog tegenkomen, Mathias."
De Clercq: "Wij kunnen ze verzoenen, Rudy. Dat is het verschil. Jullie zitten vast op jullie eiland. Rechts ook. Wij kunnen alle Gentenaars verbinden."
Coddens: "Ben ik geen verbinder? Durf jij hier zeggen dat ik geen verbinder ben?"
De Clercq: "Dat zeg ik toch niet? Ik zeg alleen maar dat het kartel naar links is opgeschoven, en dat je daarmee niet alle Gentenaars kan verenigen."
Is dat waar u op 14 oktober op hoopt: dat Groen zich losweekt van sp.a en u door kunt met paars?
De Clercq: "Ik heb daar geen invloed op, de Gentenaars zullen beslissen. Wat ik wel heb willen zeggen is dat dat kartel electorale doping is. De Gentenaars moeten zich er zeer goed van bewust zijn dat als ze op Groen stemmen, ze er rood bijkrijgen, en omgekeerd.
"De echte inzet van de verkiezingen is: waar gaan de kiezers van Daniël naartoe? Hij had na zes jaar 45.000 stemmen. God de vader zelve gaat dat nooit meer halen. Maar dat waren niet allemaal socialisten of groenen, hé. Dat waren liberalen, Vlaams-nationalisten, christendemocraten... Gentenaars van alle slag. Die mensen hebben gewoon gestemd op Daniël."
Coddens: "Dat is niet waar."
De Clercq: "Wat ik wou zeggen: vraag het aan de kiezers van Daniël. Ze vinden het wel belangrijk wie de smoel is van de stad, wie die ambitie uitdraagt."
Coddens: "Daniël was inderdaad een smoel. Hij heeft dat opgebouwd. Maar het gaat niet om een Mister Gent-verkiezing, hé. Het gaat over waar je naartoe wil. Als ons project de meeste stemmen haalt, de grootste draagkracht heeft, dan zal ik die verantwoordelijkheid opnemen en gaan praten met die mensen met wie we zeer goed hebben samengewerkt."
Dus op verkiezingsavond gaat de eerste telefoon naar Mathias De Clercq?
Coddens: "Voor mij is een samenwerking met Open Vld in de toekomst zeker en vast een zeer belangrijke optie."
In welke mate zal de berichtgeving rond sociale woningen van vorige week de verkiezingsuitslag beïnvloeden?
De Clercq: "De Gentenaars zullen daarover beslissen. Die reportage bevestigt wat wij al een hele campagne zeggen over sociale huisvesting: we moeten in de eerste plaats focussen op renovatie, eerder dan nieuwe projecten op te starten."
Coddens: "Dat het een belangrijk thema is wisten we. Anders hadden we van wonen niet een van onze hoofdthema's gemaakt. Wat ik de laatste dagen vaststel, is dat de harde N-VA van Siegfried Bracke nooit is weggeweest en nu weer heel heftig de kop opsteekt. Door de persoonlijke aanvallen, de verdachtmakingen. Ook Anneleen Van Bossuyt, die het tot nu toe anders had gedaan, gaat eigenlijk mee in dezelfde teneur. Maar ik denk in alle eerlijkheid dat gerechtigheid zal geschieden."