NieuwsChili
Chileense president zet leger in tegen eigen bevolking
De Chileense president Sebastián Piñera heeft de noodtoestand uitgeroepen in het zuiden van zijn land. Daardoor kan het leger voor ten minste twee weken optreden tegen de Mapuches, een bevolkingsgroep die al jaren strijdt voor meer zelfbeschikking.
Afgelopen zondag sloeg de vlam in de pan toen er bij een grote Mapuche-betoging een dode viel door een politiekogel. De 71-jarige rechtse president Piñera, die al langer onder druk staat om een einde te maken aan de gewelddadige protestgolf onder de Mapuches, besloot daarom voor ten minste twee weken de noodtoestand af te kondigen en het leger naar het zuiden te sturen.
De Mapuche-gemeenschap is met 1,7 miljoen personen de grootste etnische minderheid in Chili. Het gebied waar de Mapuches al honderden jaren wonen, de zuidelijke regio Araucanía, dat vroeger zowel het Argentijnse als het Chileense deel van Patagonië besloeg, werd in de negentiende eeuw onder de voet gelopen door Argentijnse en Chileense legers. In Chili werd het weinige grondgebied dat de Mapuches overhielden tijdens de dictatuur van Augusto Pinochet definitief onteigend en verkocht aan land- en bosbouwbedrijven.
Waar die bedrijven sindsdien floreren, pakten de onteigeningen voor de Mapuches beduidend slechter uit. Ze verdienen gemiddeld 60 procent minder dan hun landgenoten. Veel van hen wonen in kleine, overbevolkte wijken waar niet of nauwelijks toegang is tot schoon water of elektriciteit en meer dan de helft van de bevolking heeft geen middelbareschooldiploma op zak.
Grootgrondbezitters
Omdat die ongelijkheid alleen maar toeneemt proberen verschillende Mapuche-organisaties al ruim twintig jaar meer zelfbeschikking te bedingen. Bovendien eisen ze de teruggave van hun oorspronkelijke grondgebied. Die pogingen hebben weinig succes. Naast een aantal winstgevende bedrijven en zeer vermogende buitenlanders bezitten ook veel Chileense notabelen grote stukken ‘Mapuche-land’. Sommige openbaar aanklagers, rechters, parlementsleden en gouverneurs, die beslissen over het lot van de Mapuches, zijn tevens landeigenaar, waardoor ze volgens critici te vaak de kant van de grootgrondbezitters kiezen.
Vanwege die tegenstand is de strijd van de Mapuches de afgelopen jaren steeds gewelddadiger geworden. Radicale organisatie zoals de Coordinadora Arauco Malleco plegen inmiddels met grote regelmaat gewapende overvallen op vrachtwagens, grote boerderijen en goederentreinen.
“Deze noodtoestand is puur bedoeld om terrorisme, drugshandel en georganiseerde criminaliteit aan te kunnen pakken en is in geen geval gericht tegen een bepaald volk of een groep vreedzame burgers”, verdedigde de steenrijke president Piñera zijn keuze om het leger in te zetten tegen zijn eigen bevolking.
Die belofte werd binnen de Mapuche-gemeenschap met veel scepsis ontvangen. Eerder al werden verschillende Mapuche-organisaties formeel door de Chileense overheid als terroristen aangemerkt, waardoor ze berecht kunnen worden via de wetten die nog stammen uit het tijdperk-Pinochet.
