‘Cd&v verliest in de peilingen, maar wat zegt onze voorzitter? ‘Ik heb vijf jaar nodig om deze partij nieuw leven in te blazen’’

Tot voor kort deed uw naam geen belletje rinkelen: u bent nog maar sinds februari burgemeester.

Frank Casteleyn: “Mijn voorganger, Daniël Vanhessche, is toen met pensioen gegaan. Op mijn eerste werkdag mocht ik meteen op bezoek bij mijn partijgenoot Sammy Mahdi (nu cd&v-voorzitter, in februari nog staatssecretaris voor Asiel en Migratie, red.). Hij wilde in Jabbeke een terugkeercentrum neerplanten, een plek waar 160 uitgeprocedeerde asielzoekers zouden verblijven vóór hun terugkeer. Ik zag dat niet zitten, maar Mahdi deed me een belofte: als wederdienst zou hij regelen dat Jabbeke een site van de civiele bescherming mocht kopen. Wij azen al jaren op dat domein – we hebben er plannen voor een cultuurhuis en een jeugdhuis – dus we gingen akkoord.

“Een paar maanden later – Nicole De Moor was intussen staatssecretaris geworden – kwam er een jong ambtenaartje mijn kantoor binnen. ‘Burgemeester,’ zei hij, ‘volgens mevrouw De Moor komt er een opvangcentrum in Jabbeke.’ Bovenop dat terugkeercentrum! Ik antwoordde: ‘Mijn jongen, dat is niet waar.’ Maar het klopte wél, want een halfuur later belde het kabinet-De Moor me met diezelfde boodschap. Ik was helemaal van mijn melk. Dat was níét de afspraak.”000

En dus procedeerde u tegen de beslissing van uw eigen partij.

Casteleyn: “Ik kreeg niet eens een telefóóntje van Nicole De Moor. Zo toon je toch geen respect? Ik probeerde het opvangcentrum nog tegen te houden omdat er een mogelijk risico op pfas was in de omgeving, maar de Raad van State gaf de staatssecretaris gelijk. Het is game over. Meer kan ik niet doen voor mijn inwoners.”

Hoe reageerde uw voorzitter, Sammy Mahdi?

Casteleyn (droog): “Dat weet ik niet, ik heb hem niet meer gehoord sinds februari. Hij heeft het ongetwijfeld druk als voorzitter, maar een telefoontje hoeft geen halfuur te duren. Nu hoeft het voor mij niet meer. Het is te laat.”

Waarom bent u zo gekant tegen dat opvangcentrum?

Casteleyn: “Omdat de beslissing genomen is zonder mij te betrekken én omdat Jabbeke al heel veel doet om mensen in nood op te vangen. In pakweg Diksmuide en Houthulst wordt er niemand opgevangen. Jabbeke is maar een kleine gemeente, vijfhonderd extra mensen ontvangen is dus niet evident. De mensen in de buurt stellen zich vragen, en terecht.”

Er komen vooral families met kinderen naar uw gemeente. Is dat zo’n ramp?

Casteleyn: “Natuurlijk niet! Ze mógen komen, ze zijn fantastisch welkom. Dit is een warme gemeente: mensen kwamen me de voorbije maanden vertellen dat ze bedden op overschot hadden voor asielzoekers. Toen de oorlog in Oekraïne uitbrak, hebben we hier in Jabbeke ook meteen zeventig Oekraïners in huis gehaald – meer dan in Brugge! Inwoners van onze gemeente zijn met een busje naar Duitsland gereden om gestrande Oekraïners op te pikken, op de parking van het voetbalstadion van Bayern München. Eén van de vluchtelingen, een oud vrouwtje, had geen papieren meer. Wij hebben dat in Jabbeke zonder probleem in orde gebracht.”

Wanneer staan de asielzoekers in Jabbeke?

Casteleyn: “Eind deze week (twee weken geleden, red.). Dat had ik enkele maanden geleden nooit geloofd, want de gebouwen waren in bedenkelijke staat. Maar terwijl de juridische strijd nog aan de gang was, kwamen er al werkmannen het gebouw opknappen en de centrale verwarming herstellen. Ik heb geen idee wat er allemaal gebeurde, want ik mocht als burgemeester zélf niet eens binnen. (Zucht) Dit hele verhaal heeft mijn vertrouwen in de Wetstraat geschonden. De Raad van State is politiek gekleurd, ziet u, en het zag ernaar uit dat ze in Brussel wel héél zeker wisten dat ze zouden winnen.”

Komt u in 2024 nog op als cd&v-kandidaat?

Casteleyn: “Goede vraag, dat weet ik nog niet. Heel veel mensen in onze fractie vinden alvast dat we onze naam moeten veranderen. De inwoners van onze gemeente zijn ontgoocheld door wat Mahdi ons gelapt heeft.

“De volgende gemeenteraadsverkiezingen vinden plaats in oktober 2024, amper enkele maanden na de federale en Vlaamse verkiezingen. Als cd&v daar een patat krijgt, wat realistisch is, straalt dat ook op ons af.”

U oogstte lof bij Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken. Vervelend?

Casteleyn: “Nee, hoor, integendeel: dat streelt mijn ego. Tom Van Grieken heeft zijn partij omhooggestuwd: dat zo iemand mij steunt, doet deugd.”

Dat stoort u echt niet?

Casteleyn: “Waarom wel? Cd&v verliest in de peilingen, maar wat zegt onze voorzitter? ‘Ik heb vijf jaar nodig om deze partij nieuw leven in te blazen.’ (Blaast) Ik ben supporter van Club Brugge: Georges Leekens kreeg ook geen vijf jaar als coach, hè? Je moet snel succes boeken, liefst binnen een paar maanden.”

Een mens zou haast denken dat u geïnteresseerd bent in een overstap naar een rechtsere partij.

Casteleyn: “Ik heb nog geen enkel aanbod gekregen, als dat je vraag is. Ik zit hier momenteel goed, in Jabbeke, in mijn eigen fractie. Ik ben heel graag burgemeester.”

U verzette zich afgelopen jaar ook fel tegen Ventilus. Die hoogspanningslijn, die dwars door West-Vlaanderen loopt, is essentieel om de elektriciteit van de windmolenparken op zee aan land te brengen.

Casteleyn: “Ik snap waarom dat project zo belangrijk is, maar waarom kunnen die kabels niet ondergronds gelegd worden? Onlangs zag ik Zuhal Demir (N-VA, Vlaams minister voor Omgeving en Energie, red.) in Brugge. Ik ben op haar afgestapt en heb haar uitgenodigd om samen op reis te gaan naar Zuid-Frankrijk: daar lopen de kabels naar Spanje onder de Pyreneeën door. Waarom kan dat hier dan niet? Demir kon lachen met mijn voorstel. Ze zei: ‘Bel me op en ik kom zeker mee.’”

De ondergrondse optie is volgens experts veel duurder en bijna onhaalbaar. Ook cd&v legt zich daarbij neer.

Casteleyn: “Tja, en bovengrondse kabels zijn nefast voor het uitzicht én er zijn mogelijke gezondheidsrisico’s aan verbonden… Ik ken de details niet, maar één ding is zeker: de Jabbekenaars hebben ook hun rechten.”

Weet u wat ‘nimby’ betekent?

Casteleyn: “Neen, jongen. Ik heb geen universitaire diploma’s.”

‘Not in my backyard’. Vrij vertaald: ‘Het is goed, maar niet in mijnen hof.’

Casteleyn: “Het móét ook niet allemaal in mijn hof. Ik ben verkozen om Jabbeke te dienen, niet Brussel of de rest van ons land. Ik ben daar best trots op.”

Zulke uitspraken typeren u. Over de asielzoekers zei u: ‘Mijn schoonmoeder zou ook voor twee weken komen en ze is tien jaar gebleven.’

Casteleyn (lacht): “Soms doe ik uitspraken waarvan ik zelf achteroverval. Ik ben altijd zo geweest, ik flap het er zomaar uit. Ik zit nog niet lang in het wereldje: ik heb bijna mijn hele leven een doe-het-zelfzaak uitgebaat. Daarom ben ik geen typische politicus. Ik kan bijvoorbeeld niet goed praten zonder iets te zeggen, zoals sommige van mijn collega’s. Toen de VRT mij vroeg voor een debat met mevrouw De Moor, heb ik erg getwijfeld. Zo’n debat zou uit de hand lopen, ik vóélde dat. Ik stond in vuur en vlam en zou haast op de tafel springen. Ik heb mijn verstand gebruikt en heb vriendelijk bedankt voor de uitnodiging.”

Ook opvallend: iedereen weet dat er akkoordjes gesloten worden tussen ministers en burgemeesters, maar velen zwijgen erover. U zegt doodleuk dat u akkoord ging met een terugkeercentrum in ruil voor een domein van de federale overheid.

Casteleyn: “Vindt u dat niet beter? Iets meer openheid zou het geloof van de mensen in de politiek deugd doen. Iedereen mag binnenkijken in mijn kantoor, ik doe niets in de achterkamers.”

Zult u in 2023 minder op de barricaden staan?

Casteleyn: “Wellicht niet. Het opvangcentrum kan ik niet meer tegenhouden, maar de bovengrondse hoogspanningslijn wél. Zodra het kan, vliegt onze advocaat erin om Ventilus onder de grond te krijgen. Er is nog niets definitief beslist, dus ik leef op hoop. Ik ben misschien gepensioneerd, maar er zit nog vuur in mij! (lacht)

“Ik zie u denken: hij vecht tegen de windmolens. Maar dat zal ik nooit meer afleren. Ik ben een enorme dierenvriend, weet u, en ik heb hier achteraan kweekezels staan. Die zijn koppig, maar ik ben nóg koppiger.”

© Humo