Britse publieke sector op slot: grootste staking in het Verenigd Koninkrijk in jaren

Al maanden wordt het Verenigd Koninkrijk geplaagd door stakingen binnen de publieke sector, maar dit was de grootste tot nog toe. Voor het eerst deden ook enkele onderwijsbonden mee, wat ertoe leidde dat honderdduizenden Britse scholieren thuis moesten blijven. De staking in het onderwijs is controversieel omdat leerlingen afgelopen jaren al veel onderwijs hebben gemist door lange coronalockdowns. Met name leraren in Londen, waar het leven duur is, deden mee aan de acties. Binnen de zorgsector zijn nieuwe stakingen aanstaande.

Dit alles zorgde voor fel debat in het Lagerhuis. Tijdens het wekelijkse vragenuur beschuldigde oppositieleider Sir Keir Starmer de Conservatieve regering ervan niets te doen om een einde te maken aan de arbeidsonrust. Op zijn beurt verklaarde premier Rishi Sunak aan de kant te staan van “de hardwerkende Britten en scholieren”, terwijl Starmer volgens hem onder de plak zit van de vakbondsleiders. Eerder op de dag had vakbondsleider Paul Novak gezegd dat “een kabinet vol miljonairs” geen affiniteit heeft met de druk op de publieke sector.

'Verachtelijk’ wetsvoorstel

Veel Britse ambtenaren hebben volgens Labour en de vakbonden te maken met een koopkrachtcrisis, het gevolg van jarenlange bezuinigingen en hoge inflatie. De recente renteverhogingen hebben een groot effect op het eiland, waar de hypotheekrente, anders dan in veel andere landen, maar voor een jaar of vijf vaststaat. De regering weigert in te stemmen met grote salarisverhogingen, daar zou simpelweg geen geld voor zijn. In verschillende steden gingen honderden stakers de straat op. In Londen liep oud-Labour leider Jeremy Corbyn mee bij een demonstratie.

Daarin werd niet alleen onvrede geuit met de loonmatiging, maar ook met wetgeving die het recht op staken moet beperken. De regering wil meer beroepen aanmerken als cruciaal, zodat personeel daar altijd een minimum aan dienstverlening dient te garanderen. Dat zou in de toekomst moeten opgaan voor bijvoorbeeld het zorgpersoneel en werknemers in het openbaar vervoer. Vakbondsleiders hebben dit wetsvoorstel, dat nu in het parlement wordt behandeld, ‘verachtelijk’ genoemd. Labour is tegen deze wetgeving en zal deze terugdraaien als het aan de macht komt.

De staking heeft minder effect gesorteerd dan de beroemde landelijke stakingen van 1979, toen het hele land plat lag, de straten het decor waren van enorme bergen afval en lijken niet ter aarde werden besteld. Zeker sinds de lockdowns zijn veel Britten gewend geraakt om thuis te werken, waardoor bijvoorbeeld een staking in het openbaar vervoer minder chaos teweeg brengt. Bovendien staken nu alleen ambtenaren en werknemers bij de geprivatiseerde spoorwegen. Indertijd was lidmaatschap van een vakbond vaak een eis om ergens te mogen werken.