Als Trump wordt vervolgd, dreigt het bankroet voor zijn zakenimperium

In de Verenigde Staten zou er deze week worden beslist of Donald Trump strafrechtelijk wordt vervolgd. Hij of zijn bedrijf althans. Dat kan een grote impact hebben op de kans dat Trump in 2024 weer tot president verkozen wordt — al zou hij dat in theorie zelfs vanuit de gevangenis kunnen. En het is een ministerszoon die dat lot op dit moment in handen heeft.

Wie de naam van Cyrus Vance laat vallen in een gezelschap dat het wereldnieuws al enige decennia volgt, krijgt waarschijnlijk verhalen te horen over de Balkanoorlogen van de jaren negentig en de bemiddelende rol die Vance daarin probeerde te spelen als VN-gezant. En een nog wat ouder publiek herinnert zich Vance als de Buitenlandminister die in 1980 opstapte uit de regering van VS-president Jimmy Carter uit onvrede met de mislukte poging om 52 Amerikaanse gijzelaars met geweld uit Iran te bevrijden.

Maar vandaag is het de zoon van de negentien jaar geleden overleden Vance, die een belangrijke stempel kan drukken op de wereldpolitiek. Cyrus Vance junior (67) is openbaar aanklager in New York, waar hij tien jaar geleden de wereldpers haalde door IMF-baas Dominique Strauss-Kahn buiten vervolging te stellen in de zaak van een verkrachting van een kamermeisje. Nu is de Democraat al twee jaar bezig met een onderzoek naar de Trump Organization en verwacht wordt dat hij deze week beslist of het tot een inbeschuldigingstelling komt.

Bankroet van Trumps imperium

Op dit moment zou die inbeschuldigingstelling draaien rond de vraag of het bedrijf van Trump voordelen in natura — zoals auto’s en appartementen waarvoor geen huur moest worden betaald — aan werknemers toegekend heeft in het zwart. Maar die verdenkingen zouden slechts het topje van een ijsberg zijn.

In februari stond het Hooggerechtshof toe dat Vance de zo lang geheim gehouden belastingaanslagen van Trump opeist — en we weten ook al dat die ervan wordt verdacht de waarde van zijn bezittingen valselijk opgeblazen te hebben naar kredietverstrekkers, maar geminimaliseerd naar de fiscus.

Een proces is nog veraf en een veroordeling natuurlijk nog verder. Maar ingewijden zeggen dat een inbeschuldigingstelling alleen al tot het bankroet van Trumps imperium kan leiden. “Het zal de relatie met de banken en andere zakenpartners ondermijnen”, citeert het persagentschap Reuters.

Naar de politieke gevolgen is het echter nog gissen. Daarvoor lijkt het cruciaal om te weten of Trump ook persoonlijk zal worden vervolgd, of hij schuldig wordt bevonden en vooral wanneer dat gebeurt. Het klinkt ondenkbaar dat hij na een veroordeling weer kandidaat voor het presidentschap zou zijn. Maar is dat ook zo?

Campagne voeren vanuit de gevangenis

In de Amerikaanse grondwet staat er niets dat een veroordeelde belet om aan presidentsverkiezingen deel te nemen. Dat is in de geschiedenis ook al veelvuldig gebeurd. De recentste case was die van Keith Judd (63), een man uit West Virginia die in 1999 tot 17,5 jaar celstraf werd veroordeeld voor bedreigingen en pogingen tot afpersing.

Hij was meermaals kandidaat en in 2012 behaalde hij vanuit de gevangenis 40% van de stemmen bij de Democratische voorverkiezing in zijn staat, goed voor een tweede plaats achter Barack Obama. Tot president heeft een veroordeelde het tot hiertoe nooit geschopt. Maar ook dat is juridisch niet onmogelijk. Alleen een impeachment kan dat beletten — en zo heeft Trump er al twee overleefd.

In de meeste landen zou een gevangenisklant geen schijn van kans maken om verkozen te worden. Al was het maar omdat campagne voeren moeilijk is van achter de tralies. Maar in het geval van Trump wordt dat nadeel mogelijk gecompenseerd door de martelaarsstatus die een veroordeling hem zou verlenen.

Zelf doet hij het onderzoek van Vance nog altijd als een politieke afrekening af. “De grootste heksenjacht uit de Amerikaanse geschiedenis!” En terwijl iedere Amerikaan wel weet dat er meer dan één gerechtelijk onderzoek loopt tegen hem, verklaarde 66% van de Republikeinse kiezers onlangs Trump opnieuw als kandidaat te willen.

Ego te groot

Sommige Republikeinse strategen opperen zelfs dat een inbeschuldigingstelling Trump zal aanmoedigen om weer kandidaat te zijn. “Hij zal dan des te harder willen terugslaan tegen zijn vijanden”, vertelde een gewezen functionaris uit Trumps regering anoniem aan USA Today.

De belangrijkste beperkende factor lijkt geld te zijn. Als de Trump Organization financieel gepluimd wordt en hijzelf een dure rechtsgang moet betalen, schiet er mogelijk niet genoeg meer over voor een verkiezingscampagne. “En als hij voelt dat hij niet meer kan winnen, trekt zich wel terug met één of ander excuus”, zo voorspelt Michael Cohen, zijn gewezen advocaat die zich tegen Trump heeft gekeerd. “Want zijn ego is te groot om nog eens te verliezen.”