Oekraïne zinspeelt op tegenoffensief in april of mei, aanval op de Krim een van de opties

De Oekraïense minister van Defensie Oleksi Reznikov lichtte woensdag een tipje van de sluier op van het oorlogsplan waar al maanden aan wordt gewerkt. Reznikov zei dat het leger al snel in het voorjaar de aanval wil openen – hoewel niet moet worden uitgesloten dat zijn openhartigheid bedoeld is om de Russen zand in de ogen te strooien.

De Oekraïense regering liet zich tot nu toe niet duidelijk uit over wanneer het tegenoffensief van start moet gaan. Reznikov maakte zijn opmerkingen nu de gevechtskracht van het leger snel toeneemt. Kiev heeft in de afgelopen dagen een deel van de moderne Leopard-tanks ontvangen die westerse landen hadden beloofd. Ook Britse Challenger-tanks en Amerikaanse en Duitse pantserwagens zijn aangekomen. Dit zware pantsermaterieel zal cruciaal zijn voor het welslagen van de grote aanval om de Russen te verslaan.

“Je zult ze tijdens het tegenoffensief zien”, zei Reznikov op de Estse tv, in antwoord op de vraag wanneer de achttien door Duitsland geleverde Leopard-tanks zullen worden ingezet. De minister legde uit dat het plan is om op diverse fronten in de tegenaanval te gaan en dat de timing van verschillende factoren afhangt. “Het hangt ook af van het weer. In het voorjaar is het erg nat. Alleen rupsvoertuigen kunnen dan worden gebruikt. Ik denk dat we ze in april of mei aan het werk zullen zien.”

Elitesoldaten

Een deel van het westerse pantsermaterieel is inmiddels operationeel bij de luchtlandingstroepen, een elite-onderdeel van het leger. “De beste voertuigen voor de beste soldaten”, twitterde het ministerie van Defensie maandag nadat Reznikov in een Challenger-tank had meegereden. De minister liet ook doorschemeren dat de tanks snel worden ingezet: “Deze fantastische gevechtsmachines zullen binnenkort aan hun oorlogsmissie beginnen.”

De luchtlandingstroepen zijn onder andere gestationeerd in Mykolajiv, de zuidelijke stad die toegang biedt tot de Zwarte Zee. Een zuidelijk offensief is een van de drie opties die het Oekraïense opperbevel heeft om het Russische leger in de komende maanden in de verdrukking te brengen. Moskou moet er ook rekening mee houden dat de Oekraïners zullen toeslaan in de Donbas, zowel in de regio’s Loehansk als in Donetsk. De Russen zijn hier al maanden volop in de aanval, maar tot nu toe met weinig succes.

Met een offensief in het zuiden kan Oekraïne de Russische oorlogsmachine flink verstoren. Moskou gebruikt de Krim en het aangrenzende gebied rond Melitopol en Marioepol onder andere als logistieke corridor om de Russische troepen in Oost-Oekraïne te bevoorraden. Met een frontale aanval op Melitopol kunnen de Oekraïners de bevoorrading van de Russen afsnijden en de Krim isoleren. De Krim doet sinds het begin van de invasie ook dienst als uitvalsbasis voor Russische lucht-en zee-aanvallen: vooral vanuit de luchtmachtbasis Saki en de marinebasis Sebastopol, hoofdkwartier van de Zwarte Zeevloot.

Geheimzinnige aanvallen

Recente, geheimzinnige Oekraïense aanvallen met drones en raketten in dit gebied voeden de speculaties dat Kiev een zuidelijk offensief plant. Zo werd woensdag een aanval uitgevoerd op een spoorwegdepot in Melitopol, mogelijk met het Amerikaanse raketsysteem Himars. Eerder deze maand was ook Dzjankoj, een belangrijk spoorwegknooppunt op de Krim, het toneel van een luchtaanval. Bij deze operatie zou een zending Russische Kalibr-kruisraketten zijn vernietigd, al ontkende Moskou dit.

De meest spectaculaire Oekraïense aanval op de Krim was in oktober, toen de Kertsj-brug zwaar beschadigd raakte, mogelijk door een truckbom. Deze strategische brug verbindt de Krim met het Russische vasteland. De operatie was een fors gezichtsverlies voor president Vladimir Poetin, die in 2014 opdracht gaf tot annexatie van de Krim. Het maakte duidelijk dat de Russen ook op de Krim zeer kwetsbaar waren.

De grote vraag is echter of het Oekraïense leger zich bij een zuidelijk offensief zal beperken tot een aanval op Melitopol of zal doorstoten om de Krim in te nemen. In het Westen wordt gevreesd dat zo’n Krim-operatie een rode lijn is voor Poetin. Maar volgens oud-generaal Ben Hodges vormt de Krim de sleutel tot een Oekraïense zege in de oorlog. Hodges, voormalig commandant van het Amerikaanse leger in Europa, trekt al maanden de aandacht met zijn pleidooi om de Russen te verslaan met een Krim-operatie.

Precisieaanvallen

“De bevrijding van de Donbas zal de strategische situatie niet significant veranderen”, stelde Hodges onlangs in een analyse voor de denktank CEPA over een Oekraïense offensief in de Donbas. “De bevrijding van de Krim zou zó een monumentale nederlaag voor Rusland zijn, dat ik denk dat de wil om te vechten onder Russische troepen en ‘separatisten’ waarschijnlijk zal verdampen.”

Hodges betoogt dat de Oekraïners eerst de Krim moeten isoleren door onder andere de Kertsj-brug uit te schakelen met precisieaanvallen. “Maak de Krim daarna dan onhoudbaar en ondraaglijk voor de Russische troepen”, aldus de luitenant-generaal b.d . “Verdrijf de Zwarte Zeevloot uit Sebastopol met dagelijkse precisieaanvallen. Hetzelfde geldt voor de Russische luchtmacht bij Saki en andere bases. De landmacht kan dan later komen.” De komende maanden zal duidelijk worden of de generaals in Kiev naar hun Amerikaanse oud-collega hebben geluisterd.