Vrijdag 31/03/2023

Nieuw corruptieschandaal barst los in Oekraïne: bijna 1 miljard euro verduisterd, mogelijke betrokkenheid bij helikoptercrash en collaboratie met Rusland

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Beeld AP
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky.Beeld AP

De Oekraïense corruptiesaga gaat verder met een nieuw hoofdstuk: de politie heeft vandaag een reeks huiszoekingen gedaan bij een van de rijkste mannen van Oekraïne, een oud-minister, administraties en functionarissen. En de beschuldigingen zijn opnieuw niet mals: van een oligarch die bijna een miljard euro verduisterde tot een fabrieksbaas die samenwerkte met de Russen.

Igor Bulcke

David Arakhamia, de leider van de partij van president Volodymyr Zelensky, maakte op Telegram bekend dat de politieoperaties onder meer gericht waren tegen de miljardair Ihor Kolomojsky, tegen ex-minister van Binnenlandse Zaken Arsen Avakov en tegen de Oekraïense belastingdienst, terwijl de voltallige directie van de douane op straat zal worden gezet.

Hoge functionarissen van het ministerie van Defensie kregen ook bezoek van speurders. “Het land zal veranderen tijdens de oorlog. Als iemand niet klaar is voor verandering, dan zal de bevolking zelf komen en hem helpen veranderen”, schreef de partijvoorzitter op Telegram. De onderzoeken komen er enkele uren nadat president Zelensky “nieuwe hervormingen” aankondigde en enkele dagen voor de EU-Oekraïne top in Kiev vrijdag.

Miljardair Kolomojsky: verduistering van bijna 1 miljard euro

Volgens Oekraïense media wordt oligarch Kolomojsky ervan verdacht betrokken te zijn bij een kolossale belastingontduiking en illegale verkoop van olieproducten door de leiding van een olieproducerend bedrijf en van een raffinaderij. Het zou, naar de huidige koersen, gaan om het wegsluizen van circa 920 miljoen euro. Bij oud-minister Avakov zou de onlangs neergestorte helikopter met zijn opvolger aan boord de aanleiding van het onderzoek zijn.

Enkele uren voor de politieoperaties kondigde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky aan dat zijn regering “voorbereidingen treft om veranderingen door te voeren”. De nieuwe beloftes komen er in aanloop naar de belangrijke EU-Oekraïne-top die vrijdag in Kiev zal plaatsvinden. “We bereiden nieuwe hervormingen voor in Oekraïne. Hervormingen die de sociale, juridische en politieke realiteit op vele manieren zullen veranderen en menselijker, transparanter en doeltreffender zullen maken,” zei Zelensky in een videotoespraak.

Lees ook

Nieuw hightechwapen moet Russisch voorjaarsoffensief verstoren: Russen straks tot op 150 kilometer niet veilig?

Zowel Rusland als Oekraïne lijdt zware verliezen in Bachmoet. Toch is de balans niet dezelfde voor beide partijen

Oud-minister: mogelijk betrokken bij dodelijke helikoptercrah

Bij oud-minister Avakov zou het onderzoek gaan over de helikoptercrash van half januari waarbij de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken, Denis Monastyrsky, om het leven kwam. “Ze hebben de contracten met Airbus van zes jaar geleden onderzocht”, zei de voorganger van Monastyrsky aan de onlinekrant ‘Oekrajinska Pravda’. De helikopter kwam van fabrikant Airbus. De contracten voor de aankoop werden onder Avakov afgesloten, die het ministerie van 2014 tot 2021 leidde.

De voormalige minister verklaart dat er “niets” is gevonden tijdens de huiszoeking. Hij zei dat de contracten door het parlement zijn goedgekeurd en dat de helikopters “duizenden levens hebben gered en zullen redden.” Na de helikoptercrash gingen de autoriteiten alle mogelijke oorzaken onderzoeken, waaronder een fout van de piloot, technische storingen en zelfs sabotage.

Arsen Avakov was een zeer controversiële minister van Binnenlandse Zaken die in 2021 aftrad na een lange ambtsperiode die werd geteisterd door verschillende schandalen, waarvan sommige met corruptie te maken hadden.

De voormalig Oekraïense binnenlandminister Arsen Avakov. Beeld AFP
De voormalig Oekraïense binnenlandminister Arsen Avakov.Beeld AFP

Hoofd belastingsdienst: luxe horloges, auto’s en cash geld

Het waarnemend hoofd van de Oekraïense belastingsdienst, Oksana Datiy, zou ook betrokken zijn. De politie zou een plan onthuld hebben waarbij ze 1,2 miljard dollar aan onbetaalde belastingen door de vingers wou zien. In haar huis zou de anti-corruptiepolitie ook honderdduizenden euro’s cash geld, luxe horloges en auto’s hebben teruggevonden.

Het hoofd van de belastingdienst van Kiev “nam samen met andere leden van de commissie zonder wettelijke gronden beslissingen over het al dan niet naleven van de belastingregels”, aldus het Oekraïense State Bureau of Investigation (SBI).

Oligarch en bondgenoot van Zelensky: verduistering

Tegen miljardair Ihor Kolomojsky loopt al een onderzoek sinds vorig jaar. In november werden zijn aandelen in olie- en gasbedrijven wegens de oorlog met Rusland in beslag genomen. Woensdag waren beelden van de miljardair blijkbaar in zijn huis te zien met naast hem een beambte van de geheime dienst SBU.

Kolomojsky was ooit een van de rijkste en machtigste figuren in Oekraïne. Hij was vier jaar geleden een belangrijke sponsor van de politieke loopbaan van de huidige president Volodymyr Zelensky. Maar de twee zijn niet meer op goede voet en Zelensky is in 2021 een campagne begonnen tegen de invloed en macht van oligarchen.

Motor Sich, een van de grootste fabrikanten van vliegtuigmotoren ter wereld. Beeld Getty Images
Motor Sich, een van de grootste fabrikanten van vliegtuigmotoren ter wereld.Beeld Getty Images

Oekraïense fabrikant: collaboratie met de Russen

De autoriteiten maakten vandaag ook bekend dat de baas van Motor Sich, een van de grootste fabrikanten van vliegtuigmotoren ter wereld, zou hebben samengewerkt met de Russen. Viacheslav Bohuslaiev zou na de Russische invasie nog altijd belastingen en vergoedingen hebben betaald aan de pro-Russische separatisten in Donetsk. Daarnaast zou hij ook de Russen militair hebben gesteund door de verkoop van vliegtuigonderdelen. In totaal zou het om een bedrag van 4 miljoen dollar gaan, meldt de nieuwssite ‘The Kyiv Independent’.

Tijdens de huiszoeking bij hem vonden agenten tientallen medailles en ereprijzen die door Russische staats- en politieke instellingen aan Bohuslaiev waren toegekend. Bohuslaiev werd in oktober van vorig jaar al gearresteerd. Zijn bedrijf kwam een maand later volledig in handen van het Oekraïense ministerie van Defensie in het kader van “een tijdelijke overname van middelen in oorlogstijd”.

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234