Moet Oekraïne vrezen voor ‘verjaardagsoffensief’ in februari? ‘80.000 soldaten zouden zich moeten opofferen’

Dat Vladimir Poetin voor het eerst in meer dan drie jaar tijd op bezoek is in Wit-Rusland, voedt de vrees dat hij dat land wil meetrekken in een nieuw offensief. Dat kan een nieuwe poging zijn om de Oekraïense hoofdstad Kiev te veroveren. Daarvoor zouden er tienduizenden recent gemobiliseerde en dus onervaren soldaten vooruitgestuurd worden. Hun enige taak bestaat er dan in te om te ontploffen op de mijnenvelden, zodat die weer begaanbaar worden: ‘Minstens 80.000 soldaten zouden zich moeten opofferen, bestcasescenario.’

Als we de Wit-Russische leider Aleksandr Loekasjenko mogen geloven, dan staat het uitzonderlijke bezoek van het Russische staatshoofd vooral in het teken van de economie. “Ja, we zullen ook spreken over de militair-politieke situatie rondom ons”, verklaarde hij in een officiële toelichting. Maar geruchten dat Poetin hem zou komen dwingen om zijn onafhankelijkheid nog verder op te geven, ontkende hij met klem. “Onze soevereiniteit is heilig”, aldus Loekasjenko. “Dat is de wil van het Wit-Russische volk.”

Rusland en Wit-Rusland vormen al een kwarteeuw lang een unie, die oorspronkelijk was bedoeld om beide landen te verenigen tot een federale staat. Het ligt voor de hand dat Moskou het daarin voor het zeggen zou hebben. Maar Loekasjenko heeft altijd geweigerd om die laatste stap te zetten - ook toen hij een marionet van Poetin werd doordat Moskou hem redde uit de volksopstand van vorig jaar. Dat hij die onafhankelijkheid nu weer zo hard beklemtoont, zou kunnen dienen om te verzachten dat hij op één vlak wel plooit.

Oekraïne vreest nieuwe opmars naar Kiev

Poetin wou al van bij het begin van de oorlog in Oekraïne dat Wit-Rusland aan zijn zijde vocht. Maar verder dan het lenen van zijn grondgebied, dat over een lengte van duizend kilometer grenst aan Oekraïne, ging Loekasjenko niet. Dat er sinds oktober weer massaal veel Russische troepen naar Wit-Rusland zijn gestuurd, doet vrezen voor een nieuw offensief uit die richting - waaraan de Wit-Russische troepen nu ook zouden deelnemen. Volgens de Oekraïense bevelhebber Valeriy Zaloezjny stomen de Russen daar 200.000 soldaten voor klaar. Hij verwacht een nieuwe opmars naar zijn hoofdstad Kiev, die slechts 150 kilometer ver ligt van de Wit-Russische grens.

Het was ook vanuit die richting dat Kiev in februari van dit jaar al werd belegerd, wat toen fout liep door een gebrekkige Russische planning. Een tweede poging om de stad op zijn minst te omsingelen en in een ijzeren wurggreep te nemen, zou tot doel hebben om de Oekraïense commandostructuren lam te leggen en zo ook de weerstand te breken in de regio’s waar Rusland nu al maandenlang terrein verliest. Qua timing zal er hoogstwaarschijnlijk tot na de winter worden gewacht - met een ‘verjaardagsoffensief’ in februari volgend jaar als het meest gehoorde scenario.

Over de ruggen van dode soldaten

Als we de bronnen van de befaamde Russische opposant Vladimir Osesjkin mogen geloven, dan zal het offensief bijzonder bloederig zijn - ook aan Russische kant. Osesjkin krijgt al maandenlang updates van misnoegde agenten binnen de Russische veiligheidsdienst FSB. Het valt onmogelijk te verifiëren of die informatie authentiek is, maar veel specialisten houden daar wel ernstig rekening mee. Volgens de bronnen van Osesjkin zijn de Russen van plan om eerst massaal veel voetsoldaten het veld in te sturen.

“Het zal gaan om recent gemobiliseerde soldaten, strijders van het huurlingenleger Wagner en 15.000 vrijgelaten gevangenen”, klinkt het. “Hun enige taak is om de Oekraïense verdedigingslinies te doorbreken en de mijnenvelden met hun lichamen onschadelijk te maken.” Het zou letterlijk over de ruggen van die gedode soldaten zijn dat er dan goed opgeleide troepen naar Kiev kunnen oprukken. Die troepen zouden onder meer uit Cherson komen, waar de Russen zich onlangs terugtrokken. En de nood aan kanonnenvlees zou met een tweede mobilisatie gelenigd kunnen worden - mogelijk de grote aankondiging die Poetin later deze week heet te doen.

Russen willen 80.000 soldaten opofferen

“Het opperbevel wil resultaat zien, tegen welke kost dan ook”, onderstrepen de bronnen. “Waarbij er rekening wordt gehouden met verliezen tot 40 procent.” Op een totaal van 200.000 manschappen zouden er dus 80.000 opgeofferd kunnen worden om onmiddellijk te sterven en alleen een weg te banen voor wat volgt. Of dat opzet kans van slagen heeft, is iets wat zelfs de FSB-bronnen betwijfelen. “Die verliezen van 40 procent zijn een bestcasescenario”, oordelen zij.

Ook het gerenommeerde Institute for the Study of War (ISW) is sceptisch. “De Russische capaciteit voor een groot offensief in de komende maanden is twijfelachtig”, klinkt het daar. “Zelfs met hulp van het Wit-Russische leger.”

De meeste analisten houden ook een slag om de arm en zeggen dat geruchten over zo’n offensief misleiding kunnen zijn. Door de schrik daarvoor te voeden, wordt Oekraïne immers verplicht om een flink deel van zijn slagkracht in de buurt van Kiev te houden, waardoor die troepen niet elders ingezet kunnen worden. Wat zelfs legerleider Valeriy Zaloezjny beaamt. “Ik weet hoeveel gevechtseenheden ik nu heb, hoeveel ik er tegen het eind van het jaar op de been gebracht moet hebben en vooral aan hoeveel ik niet mag raken, hoe moeilijk dat ook is”, verklaarde hij.