Jonge Oekraïense sporters in Gent: ‘Wij willen weer de mooie blauwe hemel boven Oekraïne zien’

Kort na het uitbreken van de oorlog in hun land kwamen jonge topsporters uit Oekraïne naar Gent. Negen maanden later sporten ze intensief hier en houden ze een oog op de situatie ginds, waar hun vaders zijn achtergebleven.

“Mijn naam is Misha. Ik ben gek op voetbal. In Oekraïne speelde ik voor FC Sjachtar Donetsk.” Mykhailo Dubrovnyi – roepnaam Misha – heeft een tekstje voorbereid en leest het in keurig Nederlands voor. Hij is 17, afkomstig uit de havenstad Cherson en verblijft nu met zijn moeder en broer in Brugge.

Misha kwam naar België via zijn voetbalmakelaar, Serhiy Serebrennikov, voormalige Oekraïense international en ex-speler van Club en Cercle Brugge en Roeselare. “Mijn stiefvader is ginder achtergebleven. Hij zit gelukkig niet in het leger. Met mijn vrienden houd ik nog contact. Ze vallen regelmatig zonder elektriciteit en brengen hun dagen dan in het donker door. Moeilijk.”

Ritmisch gymnaste Kira Golovinova (15) verliet op 1 maart haar geboortestad Zaporizja. “Bijna de hele familie is in België: mama, oma, mijn twee zussen. Enkel mijn vader is in Oekraïne achtergebleven. Hij vecht mee voor ons land. We spreken hem vaak, behalve wanneer hij op missie is. Dan is hij onbereikbaar. Natuurlijk zijn we ongerust, maar ik ben ook heel trots op hem.”

Sirenes

Kateryna Petruk is hun vertrouwelinge, lerares en tolk. “Leerkracht zijn is mijn droom. Deze kans is op mijn pad gekomen, ik heb ze met beide handen gegrepen. Zo kan ik iets betekenen voor mijn entourage.”

Kateryna woont deze week exact twintig jaar in België, maar kijkt met meer dan gemiddelde belangstelling naar het nieuws van het front en haar geboorteplek Odessa. “De sirenes loeien er de hele tijd”, zegt ze. “Mensen lopen intussen al niet meer naar hun sluipkelders. Ze zien en maken er het beste van, ook al zitten ze uren zonder licht. ‘Gezellig met de kaarsen en de sterrenhemel buiten’, lachen ze. Het zegt veel over het Oekraïense volk dat ze in zo’n verschrikkelijke situatie het positieve blijven zien.”

Warmste Weken

“Het spijt mij.” “Alstublieft.” “Dank u wel.” De met blauwe stift op een schoolbord geschreven zinnetjes zijn de stille getuigen van een urenlange inwijding in onze taal. Kira en Misha spreken intussen meer dan een mondje Nederlands. Dat doen ook de zes andere jonge voetballers die maanden geleden hun onveilige land verlieten, maar de kerstdagen nu wel in Oekraïne of Polen doorbrengen.

“Ze wilden heel graag terug naar hun familie, want hun papa’s mogen sowieso het land niet uit”, vertelt Jo Van Hoecke, coördinator aan de Topsportschool in Gent en de man die het opvangproject opstartte. “Sommigen vechten aan het front. Het beste zou natuurlijk zijn dat de oorlog zou eindigen, dan kunnen ze gewoon terug naar huis en daar hun leven hervatten. Maar we moeten realistisch blijven: zo snel zal dat niet gebeuren.”

Dat de jonge sporters hiernaartoe konden komen, hebben ze te danken aan de samenwerking tussen een handvol partners. Te beginnen bij de Topsportschool, dat deel uitmaakt van het GO!-atheneum aan de Voskenslaan in Gent. “Dat was een evidentie, geen vraag waarover we moesten nadenken”, zegt schooldirecteur Isabelle Janssens. “Maar dit project kon alleen maar slagen door de verbinding van de verschillende organisaties. Was een van die partners afgehaakt, dan zou het nooit gelukt zijn.”

“Je mag niet vergeten dat ze hier alleen zijn, er is geen ouderlijk toezicht”, stelt Franne Balcaen van Tectura Groenkouter, gespecialiseerd in onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers, kortweg OKAN. “Het ligt niet voor de hand dat een tiener zomaar zijn verantwoordelijkheid opneemt. Dat gemis is een reële factor.”

Trauma’s

De jongeren wonen in het sportverblijf naast de Topsportschool. Dat behoort tot het patrimonium van Sport Vlaanderen, nog een partner in dit verhaal. “Wij geven hen eten en drinken, bieden onderdak, doen hun was”, zegt Dominique D’Hooghe van Sport Vlaanderen. “Alles om hen een gezellig verblijf te bieden. Maar als ze alleen zijn, komen de trauma’s weer boven en speelt de thuissituatie in hun hoofd.”

“Los van het menselijke aspect was het voor ons belangrijk dat hun talent niet verloren ging”, benadrukt Jo Van Hoecke. Dus traint Kira in de topsporthal en Misha bij KAA Gent. Een club die met haar Foundation met twee voeten in de samenleving staat – de gemeenschapswerking werd al verschillende keren internationaal bekroond.

“Dit verhaal past daar zeer goed in”, weet Luc Dhaenens van KAA Gent. “Wat ons bezighoudt, is: wat wordt de toekomst van deze jongens? Gaan ze na hun OKAN-klas kunnen instromen in het gewoon secundair onderwijs? Een diploma halen is een must. Je kunt wel dromen van FC Barcelona, maar uiteindelijk zullen de meesten moeten gaan werken.”

Eersteklasser

“Fenomenaal wat er voor die jongens gedaan is”, bevestigt Bart Van Renterghem van Voetbal Vlaanderen. “Het is hier al meer dan veertig weken Warmste Week.” “Ik voel me goed in dit land, in de toekomst wil ik hier graag blijven voetballen”, zegt Misha.

Hij heeft talent, beaamt Sven Vannerom, coördinator rekrutering bij KAA Gent. “Zeer aanwezig in de zestien meter, scoort makkelijk. We kunnen niet wachten om hem wedstrijden te laten spelen.” Dan moet er wel eerst een licentie geregeld worden, want hij is nu nog officieel verbonden aan FK Sjachtar Donetsk.

Al droomt Misha nog iets verder dan de eersteklasser uit de Arteveldestad. “Real Madrid, Barcelona, Milan.” De jongen heeft ambitie. Ook Kira koestert een sportdroom. “Ik wil ooit aan de Olympische Spelen kunnen deelnemen.”

Hun kerstwensen brengen ons terug bij de harde realiteit van de dag. “Dat de oorlog snel stopt”, hoopt Misha. Kira vult aan: “En dat we de mooie blauwe hemel boven Oekraïne en de zee weer kunnen zien.”