Vrijdag 02/06/2023

AchtergrondOorlog in Oekraïne

Een sterk signaal aan Poetin: Amerikaanse 101st Airborne Division traint in Roemenië, vlak bij de oorlog

Een Amerikaanse Black Hawk-helicopter in Roemenië.  Beeld AFP
Een Amerikaanse Black Hawk-helicopter in Roemenië.Beeld AFP

De inzet van Amerikaanse troepen in een NAVO-land dicht bij de oorlog in Oekraïne wordt gezien als een duidelijk afschrikkingsmiddel van een leger dat zich recent heeft teruggetrokken uit directe conflicten.

Lara Jakes

De soldaten van de 101st Airborne Division van het Amerikaanse leger trainen, eten en slapen op een saaie, uitgestrekte basis in het zuidoosten van Roemenië, op slechts zeven minuten vliegen van een Russische munitieopslagplaats op de Krim.

Verder naar het noorden, tijdens militaire oefeningen met Roemeense troepen op slechts enkele kilometers van de Oekraïense grens, vuren Amerikaanse soldaten artillerie af, voeren ze helikopteraanvallen uit en graven ze loopgraven die lijken op die van de frontlinies bij Cherson, de Oekraïense havenstad waaruit de Russische troepen zich in november hebben teruggetrokken.

Het is de eerste keer sinds de Tweede Wereldoorlog dat de 101st Airborne Division in Europa is ingezet, en met hun aanwezigheid in Roemenië, een lid van de NAVO, bevinden de soldaten zich nu dichter bij de oorlog in Oekraïne dan eender welke Amerikaanse legereenheid.

De missie wordt gezien als een model voor een Amerikaanse krijgsmacht die zich na twee decennia heeft teruggetrokken uit directe conflicten en nu probeert tegenstanders af te schrikken - onder meer door middel van machtsvertoon, trainingen en wapenleveringen.

“Dit is een regionaal conflict, maar het heeft wereldwijde gevolgen”, zei de stafchef van het Amerikaanse leger, generaal James C. McConville, midden december in een interview op de luchtmachtbasis nabij de Zwarte Zee.

De inzet van troepen in Roemenië is bedoeld als een waarschuwing aan Moskou, als onderdeel van de belofte van president Joe Biden om “elke centimeter” van het NAVO-grondgebied te verdedigen zonder daarbij de Russische president Vladimir Poetin aan te sporen tot escalatie. Maar het houden van gezamenlijke oefeningen is ook een manier om te verzekeren dat de bondgenoten in Zuidoost-Europa klaar zijn om de grenzen te verdedigen.

Het is nog onduidelijk in welke mate de Verenigde Staten op de basis aanwezig zullen blijven; het Pentagon zal binnenkort beslissen over het aantal Amerikaanse troepen en hoge bevelhebbers die er gestationeerd zijn.

Lees ook

Deze conflicten dreigen in 2023 te ontstaan of te verergeren - soms vlak bij de Europese Unie

Professor Criekemans: ‘Deze raketaanval is een politieke boodschap voor Rusland: Oekraïne heeft ambitie voor het volledige territorium’

Opvallend veel doden in de entourage van Poetin. Wat is daar aan de hand?

Sommigen in het Amerikaanse Congres huiveren voor de hoge kosten om tegemoet te komen aan de voortdurende vraag om Oekraïne te steunen. Zo suggereerde Kevin McCarthy, de Republikeinse fractieleider in het Huis van Afgevaardigden, in oktober al dat zijn partij wellicht niet bereid is een “blanco cheque” aan Oekraïne uit te schrijven.

Maar volgens voorstanders van een sterke aanwezigheid in Oost-Europa is de Russische inval in Oekraïne het bewijs dat de Verenigde Staten en hun NAVO-bondgenoten afgelopen winter niet genoeg hebben gedaan om Moskou af te schrikken.

“Dit is een van de belangrijkste lessen die we moeten trekken uit Oekraïne”, zei Republikein Seth Moulton na zijn terugkeer van een korte reis naar Oekraïne begin december. “Als we kijken naar het andere scenario dat zich zou kunnen voordoen, in de Stille Oceaan met China en Taiwan, moeten we ervoor zorgen dat deze afschrikking succesvol is.”

Militaire planners in de VS onderschreven die strategie van afschrikking en merkten op dat de 101ste Airborne Division de Zwarte Zee ook gebruikt voor het trainen van tactieken om kustgebieden te verdedigen - een nuttige vaardigheid als China Taiwan zou binnenvallen.

De divisie kreeg slechts enkele weken na de Russische invasie het bevel om ongeveer 4.000 soldaten en commandanten in te zetten. Zij kwamen in de zomer aan op de luchtmachtbasis bij de Roemeense kuststad Constanta. De basis diende voorheen als een slaperige buitenpost voor het trainen van NAVO-troepen, waaronder enkele honderden Amerikaanse soldaten. Het stond bij hen vooral bekend als een tussenstation met een kleine eetzaal voor troepen op weg van en naar Afghanistan.

Irpin werd zwaar beschadigd tijdens de eerste weken van de Russische invasie.  Beeld NYT
Irpin werd zwaar beschadigd tijdens de eerste weken van de Russische invasie.Beeld NYT

De missie hier verschilt enigszins van de opleidingsmissies elders in Europa, waar Amerikaanse militairen Oekraïense troepen trainen om te leren werken met geavanceerde wapensystemen die naar de Oekraïne worden verscheept. De commandant van de divisie, majoor-generaal J.P. McGee, zei dat het trainen met andere Oost-Europese soldaten zijn eigen nut heeft.

“Je krijgt de kans te trainen en te opereren op het terrein dat je misschien moet verdedigen”, zei McGee. “Je moet samenwerken met een NAVO-bondgenoot, en het is in de toekomst bijna ondenkbaar dat we ooit zonder bondgenoten zouden gaan vechten.”

Naast de Amerikaanse troepen in Roemenië heeft McGee ook kleinere militaire teams gestuurd naar Bulgarije, Duitsland, Hongarije en Slowakije om er te trainen met andere NAVO-bondgenoten. De eenheid gaat er prat op zich het dichtst bij de strijd te bevinden, maar het is er zeker niet de grootste op Europees grondgebied. Er zouden nog zo'n 12.000 troepen van de 1ste Infanteriedivisie van het Amerikaanse leger gestationeerd zijn in het westen van Polen en de Baltische staten.

Samen vertegenwoordigen zij de uitbreiding van de Amerikaanse troepen in Europa sinds Rusland Oekraïne binnenviel, zoals Biden zijn bondgenoten beloofd had tijdens de NAVO-top in Madrid in juni.

Als onderdeel van militaire oefeningen met Amerikaanse en Britse soldaten hebben Roemeense troepen de afgelopen maanden de Himars-raketsystemen - de Amerikaanse wapens die Oekraïne hebben geholpen de Russen terug te dringen - getest tegen gesimuleerde doelen in de Zwarte Zee. Roemenië heeft jaren geleden drie van deze raketsystemen gekocht en er zouden er nog steeds worden geleverd.

Luitenant-generaal Iulian Berdila, hoofd van de Roemeense landmacht - die de inzet van Amerikaanse troepen toejuicht - zei dat zijn land het Westen had gewaarschuwd voor een “toenemende en giftige” Russische opmars sinds het in 2014 de Krim heeft overgenomen van Oekraïne in een lokaal referendum dat door een groot deel van de wereld als illegaal wordt beschouwd.

Generaal James C. McConville, de stafchef van het Amerikaanse leger, zegt dat de troepen op de luchtmachtbasis in Roemenië 'echt een verschil hebben gemaakt'. Beeld NYT
Generaal James C. McConville, de stafchef van het Amerikaanse leger, zegt dat de troepen op de luchtmachtbasis in Roemenië 'echt een verschil hebben gemaakt'.Beeld NYT

“We hebben goed opgelet wat Rusland doet en wat de gevolgen zijn”, zei Berdila. Over de training met de Amerikaanse troepen zei hij: “We hebben samen de verschillende scenario’s uitgetest en zijn bereid onze plannen op dit moment te synchroniseren”.

Het aantal Amerikaanse troepen dat momenteel in Roemenië aanwezig is, is volgens hem voldoende voor “afschrikking en gezamenlijke verdediging”.

McConville wilde geen voorspellingen doen over wat de regering-Biden nog in Roemenië van plan is, maar in het algemeen zei hij dat de troepen op de luchtmachtbasis “echt een verschil hebben gemaakt, en ik denk dat we die vaardigheden zullen blijven aanbieden als dat nodig is”.

Een Amerikaanse divisiecommandant die zo dicht gestationeerd is bij de grens met Oekraïne is meer dan symbolisch, zei Becca Wasser, een oorlogsanalist bij het Center for a New American Security, een onderzoeksinstituut in Washington. Hierdoor kunnen er snelle beslissingen gemaakt worden over waar de duizenden troepen en wapens ingezet moeten worden, mocht Rusland een NAVO-land binnenvallen.

“Dit wijst op een verandering in de manier waarop het Amerikaanse leger zich opstelt in de wereld, nu het tijdperk van de oorlogen in Irak en Afghanistan voorbij is”, zei Wasser. “Het is niet noodzakelijkerwijs een troepeninzet bedoeld om te vechten, maar eerder om af te schrikken.”

© The New York Times

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234