Zweden stap dichter bij NAVO-lidmaatschap na inwilligen Turkse eis: regering neemt afstand van YPG en PYD

De YPG is in de ogen van Turkije niets meer dan de Syrische tak van de Koerdische PKK, een beweging die ook door de Europese Unie wordt beschouwd als een terroristische organisatie. “De band tussen beide organisaties (YPG en PYD, red.) is zo nauw, dat het niet goed is voor de betrekkingen tussen ons en Turkije”, zei minister van Buitenlandse Zaken Tobias Billström zaterdag tegen de Zweedse radio. “Het allereerste doel is Zwedens lidmaatschap van de NAVO.”

De nieuwe Zweedse premier Ulf Kristersson brengt dinsdag een bezoek aan Ankara om over het Zweedse NAVO-lidmaatschap te praten. Als er spijkers met koppen geslagen moeten worden, lijkt dit het juiste moment om dat te doen. Eerder al overlegden de twee landen op ministerieel niveau.

De vorige Zweedse regering, geleid door sociaaldemocraten, sloot in juni op de NAVO-top in Madrid een akkoord met Turkije (en Finland) over de kwestie. Aanvankelijk leek het erop dat de Turken groen licht gaven voor toetreding van Zweden, maar dat bleek bij nader inzien niet het geval. Pas als Zweden het akkoord van Madrid uitvoert zoals Turkije dat voor ogen heeft, zal de Zweedse lidmaatschapsaanvraag worden goedgekeurd. Zo niet, dan volgt een veto. Hetzelfde geldt voor Finland.

Minder ruimte

Om aan de Turkse eisen tegemoet te komen, moet Zweden een aantal Koerdische terreurverdachten uitleveren. Ook moeten PKK-sympathisanten in ballingschap minder ruimte krijgen voor politieke activiteiten, en moet de Syrische YPG in de ban worden gedaan. Aan dat laatste lijkt Zweden nu tegemoet te komen. Aan de twee andere voorwaarden werd al gewerkt.

Binnen het linkse kamp in Zweden bestond altijd sympathie voor de Syrische Koerden, die vrouwenrechten hoog in het vaandel hebben en stellen een nieuw democratiemodel op te bouwen. Belangrijker nog is dat ze met Amerikaanse steun Islamitische Staat hebben verslagen. Daarbij ontving de YPG steun van Zweden. Ook is er bij links begrip voor het Koerdisch nationalisme in het algemeen.

De op 18 oktober aangetreden centrumrechtse regering in Zweden heeft minder op met de YPG en met het Koerdisch activisme. “De Zweedse regering zal geen nonsens vertonen als het aankomt op de PKK”, zei minister Billström eind vorige maand tegen persbureau AP. “We staan er volledig achter dat terroristische organisaties niet het recht hebben te werken op Zweeds grondgebied.”

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavusoglu toonde zich donderdag in Istanbul tegenover NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg voorzichtig optimistisch. “We weten dat de vorige Zweedse regering geen serieuze stappen kon nemen, maar we zien dat de nieuwe regering meer vastbesloten is.”

Toetreding van Finland tot de NAVO is veel minder een probleem. Koerdische groepen zijn in Finland niet erg actief, het aantal Koerden is er veel kleiner dan in Zweden. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zei begin vorige maand dat Finland en Zweden ook afzonderlijk lid van de NAVO kunnen worden. Ankara staat positiever tegenover de Finse aanvraag. “Finland is geen land waar terroristen vrij kunnen rondlopen”, aldus Erdogan.