Zo vermijden De Bruyne en co. een pijnlijke aftocht tegen Kroatië

Het voetbal is allang niet wervelend meer, en nu lijken er ook barstjes in de vriendengroep. Krijgen de Rode Duivels in enkele dagen de motor weer aan de praat voor de cruciale match tegen Kroatië? ‘Breng enkele nieuwe namen.’

“België is een ramp”, vindt de gerenommeerde Italiaanse sportkrant La Gazzetta dello Sport daags na het 0-2-verlies tegen Marokko. Ook het Franse L’Equipe ziet hoe de meest attractieve ploeg van het laatste wereldkampioenschap is afgegleden tot ‘La Belgique fragilisée’. “De Rode Duivels staan aan de poorten van de hel”, schrijft de sportkrant. Na twee ronduit teleurstellende matchen lijken de Duivels een vogel voor de kat in de allesbepalende groepsmatch tegen Kroatië. Hoe keren ze dit nog om?

“We moeten minder berekend spelen”, zegt Killian Overmeire, voormalig voetballer van Sporting Lokeren en ex-Rode Duivel. “Als je landen als Duitsland of Spanje, of zelfs de Verenigde Staten, ziet voetballen: daar spat de intensiteit en de drive vanaf. Bij ons ontbreekt dat. We durven gewoon geen risico in ons spel te leggen.”

Amper kansen

De statistieken geven Overmeire gelijk. Waar de Belgen op het WK in 2018 vaak in geen tijd met enkele passes voor de goal van de tegenstander kwamen, zijn ze op dit WK vooral op weg om wereldkampioen balletje breed te worden. Van alle voltooide passes die de Duivels dit WK al gaven was slechts 12,5 procent in de laatste dertig meter voor het doel van de tegenstander. Bij landen als Frankrijk (22,9 procent), Spanje (21,5 procent) en Portugal (25,7 procent) is dat zowat het dubbele.

Dat vertaalt zich ook in het aantal doelkansen en doelpunten. Na twee matchen staat de teller op slechts één goal. Ter herinnering: op het WK 2018 waren dat er al acht. En dat komt niet omdat de afwerking niet op punt staat, ze komen gewoon amper tot kansen. Het aantal verwachte doelpunten op basis van de kansen die ze creëren bedraagt dit WK amper 0,7. Minder dan de helft van op het WK 2018.

Wie kansen creëren zegt, zegt Kevin De Bruyne. Volgens Overmeire komt het er dan ook op aan om de spelmaker van Manchester City eindelijk aan het voetballen te krijgen. “Wie België in de eerste helft in de oefenwedstrijd tegen Wales zag, weet dat een goede De Bruyne cruciaal is voor ons spelniveau. Maar daarvoor moet hij wel de bal kunnen raken op de helft van de tegenstander, en moet je lopende mensen rondom hem hebben.”

Net daar lijkt het probleem van de Belgen te zitten. Aanvallers als Michy Batshuayi en Eden Hazard hebben (nog steeds) veel kwaliteiten, maar diepte zoeken zonder bal is er nooit een van geweest. Tijd voor nieuwe namen aan de aftrap?

“Ik zou niet de hele ploeg omgooien, maar toch enkele nieuwe namen brengen die in goede doen zijn”, zegt Overmeire. “Dan denk ik in de eerste plaats aan Trossard. Maar ook Openda kan de tegenstander pijn doen met zijn snelheid, als Lukaku nog niet fit genoeg is. Met zulke spelers in de ploeg kunnen we teruggrijpen naar waar we goed in zijn: de tegenstander opvangen en razendsnel uitbreken.”

Spanningen

Toch gaan de problemen bij de Rode Duivels dieper dan een gebrek aan aanvallende durf of verkeerde spelerskeuzes. Ook op psychologisch vlak lijkt er heel wat werk te zijn voor donderdag. Uit onderzoek blijkt dat teamidentificatie (de mate waarin spelers zich één voelen met het team) en teamvertrouwen twee sleutelfactoren zijn tot succes in een teamsport. Bij de Rode Duivels staan beide op een laag pitje.

In de eerste match was er al een aanvaring tussen Kevin De Bruyne en Toby Alderweireld. Na de match tegen Marokko liep Thibaut Courtois meteen naar binnen, terwijl Jan Vertonghen wel erg hard op zijn lip moest bijten tijdens zijn interview. “Waarschijnlijk vallen we ook slecht aan omdat we te oud zijn, toch?”, lachte hij cynisch. Zelfs de immer positieve Roberto Martínez geeft nu toe dat er spanningen zijn in de groep.

“Dat spelers over elkaar opmerkingen maken is nefast voor de teamgeest”, zegt sportpsycholoog Jef Brouwers. “Nu lijken het individuen die voor zichzelf spelen en de schuld zoeken bij de anderen. Het is belangrijk dat ze samenzitten, alle frustraties op tafel leggen en dan zien hoe ze samen, met alle beperkingen en kwaliteiten die ze hebben, donderdag het beste voetbal kunnen spelen.”

Rol voor teamleider

Hoe onze teamleiders zich de komende dagen opstellen wordt cruciaal. Uit onderzoek van de KU Leuven blijkt dat de houding van de teamleiders, bijvoorbeeld de kapitein, een grote invloed heeft op het vertrouwen én de prestaties van de teamgenoten.

“Nu zien we bepaalde leiders, zoals De Bruyne, die zich vooral negatief uiten”, zegt leiderschapsexpert Katrien Fransen. “Uit ons onderzoek zien we dat dat negatieve gevolgen heeft op heel het team. Niet alleen het vertrouwen van de andere spelers zakt dan, ook hun prestaties kelderen.”

Gelukkig werkt dat ook in de omgekeerde richting. “Als de leiders vertrouwen tonen in het team en uitstralen dat ze voor de anderen door het vuur willen gaan, dan zagen we dat dat ook afstraalde op het vertouwen en de prestaties van de andere spelers.” Aan Hazard, Vertonghen en De Bruyne de opdracht dus om voor donderdag even stil te staan bij wat ze samen al op een voetbalveld hebben getoond.

Brouwers heeft al een idee over hoe de Duivels zich voor de match tegen Kroatië in de stemming kunnen brengen: met de beelden van de onvergetelijke counter waarmee België op het WK in 2018 de moegestreden Japanners de genadeklap gaf, al dan niet begeleid door Céline Dion. “Die snelheid, dat samenspel en een wereldspits die zo vrijgevig was om zijn ploegmaat de kans aan te bieden. Als we met die ingesteldheid het veld opgaan, dan is er nog veel mogelijk.”