Zijn merkloze sigarettenverpakkingen met 'lelijke kleur' de toekomst?

Niet enkel in Frankrijk en Groot-Brittannië, maar ook in Ierland en Australië is de zogenaamde plain packaging al ingevoerd. De maatregel voorziet neutrale sigarettenverpakkingen: geen duidelijk logo maar wel afschrikwekkende beelden én kleuren.

Opvallend: schrikwekkende beelden op verpakkingen bestaan bij ons ook al, maar het gebruik van lelijke kleuren niet. Door 'de lelijkste kleur ter wereld' te gebruiken verwachten onderzoekers dat steeds minder mensen sigaretten zullen kopen. De kleur heet Pantone 448C en is een mengeling van olijfgroen en bruin. Mensen ervaren ze als 'vuil' en 'dood', zo blijkt uit een Australisch onderzoek.

Volgens de Nederlandse expert kleurenpsychologie Geert Jan Stenvert kan de lelijke kleur ervoor zorgen dat mensen minder vlug een sigarettenpakje kopen. "Die vieze kleur lijkt me inderdaad effectief. Maar de combinatie van de afschuwelijke kleur en de schrikwekkende foto is het meest efficiënt", aldus Stenvert.

Kabinet De Block: "We zijn er mee bezig"

Het Europees wettelijk kader rond plain packaging is dus rond. Nu dienen de afzonderlijke lidstaten dat nog te implementeren. Enkele landen deden dat dus al, maar ons land voorlopig niet. Volgens de FOD Volksgezondheid is er wel de intentie om de maatregel over te nemen. "Er is nu een evaluatie aan de gang van de landen die het als eerste invoerden, maar daarna zullen de neutrale verpakkingen bij ons wellicht ook van toepassing zijn."

Op het kabinet van bevoegd minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) klinkt het nog ietwat voorzichtig. "Wij wachten inderdaad die evaluatie af, want vooral de resultaten uit Frankrijk zijn voor ons een belangrijke barometer", stelt woordvoerster Els Cleemput. Wanneer de resultaten van de evaluaties beschikbaar zullen zijn, is nog onduidelijk. "De minister is ermee bezig. Ze hoopt tegen het einde van de legislatuur een beslissing te maken", klinkt het.

Nochtans zijn er al studies beschikbaar die tonen dat de neutrale sigarettenverpakkingen bijzonder effectief zijn. In Australië, het eerste land dat de maatregel invoerde, is er volgens onderzoek een daling van 118.000 rokers die rechtstreeks veroorzaakt werd door de maatregel.

Ontevreden tabaksindustrie

Wat naast de evaluaties wellicht een groter struikelblok vormt, is de tabaksindustrie. Die staat uiteraard niet te springen voor de neutrale pakjes. "Het logo en de kleuren zijn natuurlijk de belangrijkste marketingtools van een tabaksmerk", geeft Jan Eyckmans van de FOD Volksgezondheid toe. En ook de dagbladhandelaars huiveren voor nog meer inkomstenverlies.

Dat de neutrale verpakkingen de toekomst zijn, lijkt alvast duidelijk. Twee jaar geleden al verklaarde Marc Michils, algemeen directeur van Kom op tegen Kanker, in onze krant dat plain packaging voor de grootste vooruitgang kan zorgen in de strijd tegen kanker. "Met mijn verleden in de reclamesector weet ik beter dan wie ook dat dit een grote impact zou kunnen hebben op het rookgedrag bij jongeren."