Zij leeft met haar gezin volledig ‘off the grid’, maar moest daarvoor wel duizenden euro’s investeren

Duurzaam leven, al langer een streven van al wie bezorgd is om het milieu en de klimaatverandering, is tegenwoordig ook uitstekend voor uw portemonnee. De gierende inflatie en torenhoge facturen doen dan ook steeds meer Belgen dromen van een zelfvoorzienend leven. Maar hoe realistisch is een leven zonder water- of elektriciteitsnet? Red je het met groenten uit de tuin en ruilen met de buren? Is regenwater gezond? En ga je niet stinken als je nooit zeep gebruikt? Zes ervaringsdeskundigen hebben elk een eigen variant van een milieuvriendelijk leven geperfectioneerd. Vandaag: Evelien Matthijssen.

Evelien Matthijssen, bijgenaamd Green Evelien, leeft met haar vriend en drie kinderen in de Ardennen in alle ‘ecologische eenvoud’. Ze was met de website greenevelien.com een voortrekker van de zero waste-beweging – haar gezin produceert jaarlijks niet meer dan één bokaaltje afval – en ze schakelde het gezin ook af van openbare nutsvoorzieningen om offgrid te gaan. Ze knutselde zelf de installatie in elkaar, maar voor u ‘zelfbouwpakket offgrid’ begint te googelen: het is technisch vrij complex, en u levert heel wat comfort in.

Matthijssen: “Ik heb altijd van een leven in de natuur gedroomd. Ik heb een tijd bij de indianen in het Amazonewoud gewoond, maar dat was een teleurstelling: zij droomden van het rijke Westen. Toen besloot ik mijn eigen paradijs te scheppen. Mijn vriend en ik woonden eerst in Vlaanderen, in een huisje in een bos. Eén na één deed ik onze elektrische apparaten de deur uit. De stofzuiger kon weg, de tv ook, en de koelkast volgde. Daarna ving ik regenwater op in grote kisten – niet om te koken en te drinken, wel voor al de rest. Zo ging het almaar verder, en in 2010 zijn we naar een huis met een grote tuin in de Ardennen verhuisd.”

Wat houdt je levensstijl vandaag in?

Matthijssen: “We proberen zo groen mogelijk te leven. Die eenvoud geeft me rust. Sommigen zijn alleen maar bezig met energie, maar wij proberen ook afvalloos te leven. We eten veganistisch en we hebben een eigen moestuin. We dragen tweedehandskleding, we hebben een sober interieur, ons geld zit bij een groene bank en we hebben geen smartphone. En als mijn computer kapot is, koop ik een tweedehandse.”

Je ging onlangs offgrid. Waarom?

Matthijssen: “We wilden onafhankelijk zijn. De term komt overgewaaid uit de VS, waar afgelegen boerderijen niet aangesloten zijn op nutsvoorzieningen.”

Je hebt de installatie zelf aangelegd. Kan iedereen dat?

Matthijssen: “Nee. Ik ben lerares wetenschappen geweest. Mijn vriend kookt thuis, ik ben degene die stopcontacten installeert.

“We hadden al drie zonnepanelen, goed voor een vermogen van 500 watt. Dat is erg weinig, maar we verbruiken jaarlijks maar 325 kWh – een doorsneegezin van vijf zit snel aan 5.000 kWh per jaar. Ik heb ook vier batterijen gekocht, een laadregelaar, een omvormer, een batterijmonitor en een windmolen – dat heeft me samen 10.000 euro gekost. Als je meer dan 325 kWh verbruikt, moet je wel meer investeren.”

Ben je goedkoper af dan vroeger?

Matthijssen: “Nee. Toen we nog op het net zaten, betaalden we maandelijks nul euro, alleen de huur van de meter kostte 20 euro per jaar. Nu betalen we ook nul euro, maar we hebben wel 10.000 euro geïnvesteerd. Offgrid leven doe je omdat je onafhankelijk wilt zijn. Het is een way of life. Ik heb drie kinderen en we werken veel in de tuin: vuile kleren genoeg. Maar ik was niet wanneer de wasmand vol is, wel als de batterijen opgeladen zijn.”

Je overschot aan energie delen op het net is wel duurzamer.

Matthijssen: “En batterijen zijn vervuilend, ja. Maar op het net gaat 60 procent van de energie verloren. Ik probeer gewoon zo weinig mogelijk te verbruiken, dat is het duurzaamst.”

Je hebt geen koelkast en geen diepvriezer.

Matthijssen: “We hebben een koude kamer waar we onze oogst uit de moestuin en de boodschappen bewaren. Ons menu wordt bepaald door wat het eerst op moet. Wat het leven zonder koelkast zeker makkelijker maakt, is veganistisch eten.”

Hoe verwarmen jullie het huis?

Matthijssen: “In de woonkamer staat een leemkachel. We hebben een vrijstaand huis, en in de winter is het hier wel koud. Het is binnen nooit warmer dan 16 graden, maar je kunt altijd een dikke trui aantrekken.”

Hoe verwarmen jullie het badwater?

Matthijssen: “Als we willen douchen, zetten we een pan regenwater op het vuur en vullen we de douche. Maar de kinderen puberen, het is tijd voor iets anders. Een zonneboiler is een optie, maar voor de pomp hebben we elektriciteit nodig. Ik ben nu alternatieven aan het bestuderen, zoals een recycleerdouche, die het afgevoerde water hergebruikt.

“Ik was onze kleren in de wasmachine met regenwater. Eerst stuwde een pomp dat regenwater naar de machine, maar die verbruikte 1.500 watt. Nu giet ik het regenwater er met een gieter in, via het wasmiddelbakje. Daarom zoek ik een minder energieverslindende pomp die regenwater naar de wasmachine en naar een douche kan leiden.”

Hoe redden jullie het in de winter met maar drie zonnepanelen?

Matthijssen: “In december en januari zijn de batterijen leeg. Daarom staat in de tuin een windmolen, die elektriciteit opwekt. In de winter koken we ook met gasflessen in plaats van op een inductiekookplaat. Door Poetin moeten we van het gas af, maar als ik in de winter elektrisch wil koken, heb ik extra batterijvermogen nodig. Dat is weer een investering. Ik ben niet voor gas, maar wel voor een zo klein mogelijk verbruik, dus doe ik dat niet.

“Iedereen wil nu een warmtepomp, alles moet op inductie en elektrische auto’s zijn de toekomst. Oké, maar dat gaat nooit samen met offgrid leven, want je verbruikt dan enorm veel energie. Wie ecologisch én economisch wil leven, moet gewoon veel minder verbruiken.”

Dat doen mensen nu wel.

Matthijssen: “Maar weinig mensen weten hoeveel hun apparaten verbruiken. Een lamp verbruikt 5 watt, een inductiekookplaat 2.000 watt. De boiler, de verwarming, de wasmachine en de elektrische kookplaat zijn grote slokoppen. Een waterkoker verbruikt 2.000 watt, maar die zet je maar 2 minuten aan, en een elektrische boiler staat 24 uur per dag aan. Je moet de optelsom van het hele huishouden maken.”

Stoot je nooit op de beperkingen van je levenswijze?

Matthijssen: “Vorige winter heb ik beseft: Eef, het mag geen dogma worden. Dus we gaan twee of drie extra zonnepanelen leggen. Maar eerst moet ik uitzoeken hoe we die warme douche aanpakken.”

© Humo