'Zelfs het applaus staat soms op tape'
Muse maakte tijdens zijn liveconcert op Werchter Boutique gebruik van vooraf opgenomen muziekpartijen. In tegenstelling tot de fans zijn geluidstechnici niet geschrokken. 'Backing tracks zijn de normaalste zaak van de wereld.'
Een bombastische show, overdonderend, smetteloos, grenzend aan de perfectie. Na de passage van Muse dinsdag op Werchter Boutique klonk niets dan lof. Althans, tot de Coreliokranten schreven dat de Britse rockband tijdens zijn optreden regelmatig terugviel op een tape. Daarop stonden muziekpartijen die tijdens eerdere concerten werden ingeblikt. Het ging niet alleen om bijzondere geluidseffecten, maar evenzeer om gewone drum- en gitaarpartijen.
Geluidstechnicus Patrick Demoustier, die grote producties ondersteunt op onder meer Rock Werchter, zegt dat veel bands dat doen. "Het enige evenement waaraan ik meewerk, en waar geen bandje wordt afgespeeld, is Night of the Proms", laat hij optekenen. "Maar niemand geeft het graag toe."
Geen andere keuze
Demoustier wilde gisteren niet meer reageren. Maar enkele collega's van hem wel. Peter Claes, die onder meer voor Simple Minds en Axelle Red werkte, schrikt ook niet. "Vooraf opgenomen stukken of backing tracks zijn vandaag de normaalste zaak van de wereld", zegt hij. "Dat is ook niet meer dan logisch. Kijk naar Muse. Die staan met drie op het podium maar produceren een geluidsmuur als die van een volledig symfonisch orkest. Dat kan niet zonder het geluid aan te dikken."
De lijst met muzikanten die gebruikmaken van vooraf opgenomen materiaal is bijzonder lang. Officieel wil niemand het toegeven, maar er vallen - naast die van usual suspects zoals Madonna, Britney Spears en Rihanna - ook namen à la U2, Rolling Stones, Lenny Kravitz, Linkin Park, Mötley Crüe en Rammstein. "Bij Moby en Fun Lovin' Criminals hoor je amper nog wat live", zegt Claes. "Ik weet zeker dat er vocal tracks worden gebruikt. En let ook maar eens op hun bassisten. Die houden alleen maar hun gitaar vast." Het kan nog absurder, zo blijkt. "Bij Lana Del Rey stond zelfs het applaus op tape. En dat blijkt niet eens zo uitzonderlijk te zijn."
Volgens Claes is het voor muzikanten moeilijk om bij grote shows volledig live te spelen. Ze moeten gebruikmaken van het podium, er komen visuals bij kijken, vuurwerk en andere spektakel. En dan moet ook nog eens het geluid verpletterend zijn. "Sowieso gebruiken ze bij zulke optredens digitale click tracks. Die geven het tempo aan voor de muzikanten, maar maken het ook mogelijk om met tijdscodes te werken. Dat is nodig als je videobeelden gebruikt. Die moeten synchroon lopen met de muziek, anders missen ze hun effect. Als het om grote producties zoals die van Muse gaat, dan laat je dat moment niet afhangen van een muzikant, die al dan niet een slechte dag heeft." Als er click tracks zijn, dan is de stap naar extraatjes snel gezet, gelooft Claes. Een speciaal effectje, wat strijkers, een koor op de achtergrond...
Muzikanten hebben geen andere keuze meer, vindt geluidstechnicus Ken Kuipers. "Ze kunnen niets aan het toeval overlaten, want de duizenden mensen die voor hun podium staan, willen waar voor hun geld. Ze willen geëntertaind worden. Een herkenbaar geluid horen. Maar een cd, daar gaan uren van experimenteren in een studio aan vooraf. Dezelfde geluiden live laten horen, is onmogelijk zonder hulpmiddelen."
Die hulpmiddelen blijken trouwens niet alleen digitaal te bestaan. Er zitten soms ook extra muzikanten verstopt onder het podium. Bij U2 zou dat al zijn voorgevallen. "Maar dat kan enkel voor de allergrootsten. Een tape is makkelijker en budgetvriendelijker."
Exotiek
Volgens de geluidstechnici wordt het publiek niet bedrogen. "Die weten toch dat als ze een bepaald instrument horen maar niet op het podium zien, er trucjes aan te pas komen? Dat betekent toch niet dat een optreden slecht is? Muse bestaat uit steengoede muzikanten. Maar met een gitaar, drum en synthesizer alleen krijg je niet altijd 30.000 man mee", aldus Claes.
Ook Belgische bands maken gebruik van vooraf opgenomen muziek. Eén die daar openlijk voor uitkomt, is Arsenal. "In 30 procent van de setlist worden er elementen op tape gespeeld", zegt manager Filip van Moerkercke. "Dat komt doordat ze veel werken met exotische instrumenten zoals de steeldrum en marimba. Als ze dat live zouden doen, dan zouden er dertig muzikanten meer op het podium moeten staan." Arsenal zelf vindt er geen graten in. "Als we dat exotische zouden moeten skippen, dan verliezen we onze eigenheid."
