Zakenman en opiniemaker Philip Roose zit in quarantaine op Sicilië: ‘België maakt helaas dezelfde fouten als Italië’

“Ik reis al vijftien jaar de wereld rond”, zegt Philip Roose. “En in Azië valt het mij al lang op dat ze daar met het SARS-virus de mentale switch hebben gemaakt. Een mondmasker dragen is daar niet uitzonderlijk. Men doet het om anderen niet ziek te maken en om zelf niet ziek te worden. Daar gaat Europa ook naartoe. Vandaag zegt men in België nog altijd dat het niet nodig is, maar geloof me: dat zal veranderen.”

Philip Roose woont met zijn Italiaanse vrouw en hun drie kinderen op Sicilië. Hij is exportmanager van een wijndomein, maar de Vlaamse lezer kent hem als co-auteur van het boek Bella Figura, een cursus Italië voor beginners, en als opiniemaker op Doorbraak.be. Roose behoorde tijdens zijn studententijd tot de club van N-VA’ers Theo Francken en Sander Loones, en is een kritische waarnemer van de partij. Vandaag is hij vooral snoeihard voor het Belgische beleid.

“Ik heb altijd gezegd dat België op Italië lijkt”, vertelt hij tijdens een videogesprek. “Dat blijkt nog maar eens. België maakt helaas dezelfde fouten als Italië. Men heeft het virus totaal onderschat en veel te laat ingegrepen. Ik probeer al sinds begin februari de mensen te waarschuwen. Ik heb bijvoorbeeld geregeld contact met econoom Ivan Van de Cloot, die dan ook snel alarm heeft geslagen. Maar niemand luisterde. Men is nu pas bezig met het verhogen van de testcapaciteit, de ziekenhuizen waren aanvankelijk niet voorbereid, en men is veel te laat naar een lockdown gegaan. Mocht men dat een week vroeger hebben gedaan, dan had België op het einde van deze epidemie meer dan de helft minder doden kunnen hebben. Drie weken vroeger en men had 95 procent van de doden kunnen vermijden.”

Er heerst bij velen, zelfs in de Financial Times, nochtans de indruk dat ons land het al met al nog niet zo slecht doet.

Philip Roose: “De bloemen worden aan de meet uitgedeeld, dus laten we daar nog mee wachten. Mensen die snel alarm sloegen, werden door minister van Volksgezondheid Maggie De Block weggezet als dramaqueens (toen dokter Marc Wathelet op 28 februari in een open brief aan De Block opriep tot meer bezorgdheid, noemde ze hem op Twitter een ‘drama queen’; een tweet die ze ondertussen gewist heeft; nvdr.) Dat is ongelofelijk grof. Het vat voor mij de Belgische politiek van de voorbije twintig jaar samen: arrogantie, middelmaat en kortetermijndenken. Nu zien we wat daar het gevolg van is.”

Wat had De Block moeten doen?

“Als ik minister ben en er komt een epidemie op mijn land af, dan zou ik eens nadenken welke landen daar ervaring mee hebben. Dan weet je meteen: Singapore en Zuid-Korea hebben het SARS-virus meegemaakt. En dan ligt het voor de hand dat je contact opneemt met die landen, om advies te vragen, om te vragen of ze eventueel een consulent kunnen sturen. Dat is toch de basis?”

Wat vond u ervan dat N-VA en PS geen regering van nationale eenheid hebben kunnen vormen?

“Ik vind het ironisch dat de mensen die vinden dat l’union fait la force daarvoor hebben gezorgd. Het is jammer, want een regering met een meerderheid aan beide kanten van de taalgrens had de bevolking beter kunnen mobiliseren. Politici moeten nu leiderschap tonen, en ook onpopulaire keuzes durven te maken. Vlaanderen heeft volgens mij de kans gemist om in deze crisis de leiding te nemen.”

Zou Bart De Wever een goede premier zijn geweest?

“Dat was geen goed idee geweest, denk ik. Daarvoor is hij te controversieel in het zuiden van het land, net zoals Paul Magnette in Vlaanderen te controversieel zou zijn. Ik vind Sophie Wilmès erg zwak, in feite is zij een omhooggevallen schepen, maar van mij mag ze blijven zitten, als ze bijvoorbeeld elke dag krachtig zou communiceren, samen met Marc Van Ranst. In Italië spreekt premier Guiseppe Conte elke dag het land toe.”

Zou N-VA vandaag de prijs niet betalen voor de val van de regering-Michel na de Marrakech-crisis?

“Ik denk dat men bij de PS het imago van Theo Francken misschien wel gebruikt om niet met N-VA in zee te gaan. Ik heb Theo daarvoor ooit nog gewaarschuwd: dat hij een probleem voor de partij zou worden als hij zich te rechts zou positioneren. Mocht hij een milder imago hebben, zou het misschien vlotter gegaan zijn. Maar goed, ik vermoed dat vooral de liberalen het fijn vinden dat ze in een zetel zitten, met al die ministerposten. En over een paar maanden kunnen ze de regering uitbreiden tot een Vivaldi-coalitie.”

Denkt u dat?

“Ik sluit het niet uit. En dan kan Gwendolyn Rutten minister worden en zit ze safe voor nog eens vijf jaar. Want haar partij zit in een neerwaartse spiraal. En de verkiezingen voor haar opvolger als Open Vld-voorzitter zijn al uitgesteld. En er moeten toch wissels worden doorgevoerd. Ik denk niet dat Maggie De Block dit politiek overleeft en ooit nog minister kan worden.”

Hoe is de toestand daar bij u op Sicilië?

“Vanuit medisch oogpunt valt het hier nogal mee. Het probleem is hier dat veel mensen van dag tot dag leven, omdat ze in het zwart werken of elke dag met hun groenten op de markt staan, wat nu niet meer kan. Als dit nog een maand duurt, zal het erg onrustig worden. In Palermo zijn er al groepen die een supermarkt probeerden te plunderen, maar nu is er politiebewaking. Ook de maffia profiteert van de crisis, door krediet te verstrekken aan bedrijven en zo in de normale economie te infiltreren.”

Weet men al wat er precies misging in Lombardije?

“Wel, men heeft de zaak daar totaal onderschat. Want vergis u niet: Lombardije is een topregio, en scoort in de Oeso-tabellen zelfs beter dan Vlaanderen. Maar er leeft een grote Chinese bevolking, sinds twintig jaar ongeveer, die winkels uitbaat waar spullen uit China worden verkocht. Een andere factor is de cultuur: veel Italianen leven samen met hun ouders, er wordt veel gekust. In Bergamo is nog een voetbalwedstrijd gespeeld met 40.000 toeschouwers, waarvan we nu weten dat het een echte virusbom was.”

Ik zie op uw tijdlijn op Twitter dat sommige Italianen de vlag van de Europese Unie verbranden.

“Ik ben niet tegen de Europese Unie, maar ben wel altijd kritisch geweest. Nu merk ik dat mijn liberaal-progressieve vrienden, de wereldburgers zeg maar, ook kritisch worden. Italië voelt zich in de steek gelaten door de Europese Unie. De economie zal hier naar schatting een dreun krijgen van meer dan 600 miljard euro.”

De drie N-VA’ers hebben in het Europees Parlement tegen een pakket aan steunmaatregelen gestemd omdat Wallonië meer kreeg dan Vlaanderen.

“Dat getuigt van een kruideniersmentaliteit, vind ik. Om te beginnen gaat het om peanuts, een bedrag van ongeveer 37 miljard, waarvan een paar miljoenen voor België, dus dat stelt weinig voor. En als het over een sociaal-economisch fonds gaat, is Wallonië nu eenmaal de armere regio. Als men het geld voor coronamaatregelen gebruikt, is de verdeelsleutel niet correct. Maar nog eens, het gaat om een verwaarloosbaar bedrag.”

Hebt u nog advies voor Vlaanderen?

“Ik vind dat de pers veel kritischer moet zijn. Als je naar de VRT kijkt, is dat bijna een doorgeefluik van regeringsmededelingen geworden. Waar is de tijd van Walter Zinzen, toen de journalist zijn dossiers nog beter kende dan de minister? Voorts vind ik het zeer zorgwekkend dat mensen in rusthuizen blijkbaar onder druk worden gezet om een document te tekenen waarin staat dat ze niet meer naar het ziekenhuis willen als ze het virus krijgen. Maar het belangrijkste advies is nu: testen, testen, testen. En de zwakke groepen maximaal beschermen. Want dit gaat nog vele maanden duren.”

Hoe gaat het met uw familie daar in Italië?

“Wij stellen het goed. Ik ben technisch werkloos, maar heb gelukkig geen financiële problemen. Ook mijn schoonouders, die twee verdiepingen lager wonen, stellen het goed. Al zal het nog even duren voor we weer elk weekend bij hen kunnen lunchen.”