Wordt ‘teerbeminde’ dochter van Kim Jong-un klaargestoomd voor de troon? ‘De foto’s maken wellicht deel uit van zorgvuldig uitgewerkt programma’

De dochter van Kim Jong-un verscheen onlangs voor het eerst in het openbaar. Wordt zij de volgende leider van Noord-Korea? Het zou hoogst ongebruikelijk zijn in het sterk patriarchale land.

De Noord-Koreaanse staatsmedia hebben niet veel onthuld over het meisje met het engelengezicht dat de afgelopen weken verschillende malen in het openbaar verscheen met Kim Jong-un, de leider van het land. Op nieuwjaarsdag publiceerden ze ongedateerde foto’s van haar en Kim tijdens een bezoek aan een nucleaire raketinstallatie. De naam en de leeftijd van het meisje werden niet vermeld, er werd alleen naar haar verwezen als Kims “teerbeminde dochter”.

Dat was voldoende om vragen op te roepen over de plaats van het meisje in de dynastieke lijn van de Kim-familie. Meteen ontstonden geruchten dat ze wordt klaargestoomd als Kims opvolger.

Noord-Korea is geen monarchie. De hoogste leider wordt zogezegd gekozen door een congres van de Arbeiderspartij. In werkelijkheid leiden de Kims het land sinds de oprichting aan het einde van de Tweede Wereldoorlog als een particulier familiebedrijf.

Zowel Kims grootvader als zijn vader regeerde tot zijn dood. Kim Jong-un, die zondag 39 wordt, is al elf jaar aan de macht en zal waarschijnlijk niet snel verdwijnen. Toch blijft de vraag wie het regime – en zijn snelgroeiende kernwapenarsenaal – zal erven het onderwerp van eindeloze fascinatie onder ambtenaren en analisten, vooral nu er twijfels zijn gerezen over Kims gezondheid.

Wapenproeven

De speculatie over de opvolgingsplannen van Noord-Korea ontvouwde zich toen Seoel en Washington deze week zeiden te bespreken hoe zij de groeiende nucleaire dreiging van Noord-Korea beter het hoofd kunnen bieden, gebruikmakend van het volledige scala aan Amerikaanse verdedigingsmiddelen.

Het recente gisspel over de opvolging begon nadat Noord-Korea op 18 november zijn intercontinentale ballistische raket Hwasong-17 had gelanceerd, een van de belangrijkste wapenproeven van het land. De volgende dag meldden de Noord-Koreaanse staatsmedia dat Kim samen met zijn dochter naar de lancering had gekeken en waren er foto’s vrijgegeven van het meisje in een witte gewatteerde jas dat Kims hand vasthield terwijl ze rond de testlocatie liepen.

Dagen later had de Nationale Inlichtingendienst van Zuid-Korea het jonge meisje geïdentificeerd als Kim Ju-ae, de baby die de gepensioneerde basketbalster Dennis Rodman naar eigen zeggen mocht vasthouden toen hij Kim in 2013 in Pyongyang, Noord-Korea, ontmoette.

De publieke verschijning van Ju-ae was de eerste keer dat Pyongyang bevestigde dat Kim een kind heeft. Tot haar debuut in de staatsmedia hadden gewone Noord-Koreanen nog nooit een kind van Kim gezien. Volgens Zuid-Koreaanse inlichtingenambtenaren heeft Kim drie kinderen, waarvan de oudste waarschijnlijk een zoon is. Ju-ae is zijn tweede kind, waarschijnlijk negen of tien jaar oud.

Volgens externe analisten wordt ze omschreven als “geliefd” en is ze gekozen om de volgende generatie van de familie Kim te vertegenwoordigen. Ze zijn ook geïntrigeerd door Kims beslissing om haar aan het grote publiek voor te stellen op een testterrein voor raketten, wat de link tussen de familie Kim en het wapenprogramma van het Noorden benadrukt.

Formele kleding

De speculatie rond de opvolging werd nog groter toen Ju-ae zich opnieuw bij haar vader voegde, ditmaal eind november voor een groepsfoto met rakettechnici. Ze was voor de gelegenheid formeler gekleed, in een lange zwarte jas met een bontkraag. Haar hand lag op de schouder van haar vader terwijl hij voor de menigte juichende ingenieurs zat. Topgeneraals bogen voor haar.

“De foto’s maken waarschijnlijk deel uit van een zorgvuldig uitgewerkt programma om de Noord-Koreanen te laten zien dat Kim Ju-ae de opvolger wordt”, zegt Cheong Seong-chang, die sinds lange tijd de familie Kim onderzoekt aan het Sejong Instituut in Zuid-Korea.

Als Kim een dochter verkiest boven een zoon als troonopvolger zou dat hoogst ongebruikelijk zijn in het sterk patriarchale Noord-Korea. Maar Kim was zelf een onwaarschijnlijke keuze om de leider van het land te worden. Als jongste van drie zonen sprong Kim over zijn broers heen toen zijn vader, Kim Jong-il, zijn dominante houding erkende en hem als opvolger koos, aldus analisten.

Hoewel het leiderschap van het Noorden overwegend mannelijk is, telt het regime onder Kim Jong-un ook een paar prominente vrouwen, zoals de uitgesproken journaliste Ri Chun-hee, minister van Buitenlandse Zaken Choe Son-hui en Kims zus en woordvoerster Kim Yo-jong, die de afgelopen maanden een stroom van oorlogszuchtige dreigementen tegen Zuid-Korea heeft geuit.

Door vroegtijdig een mogelijke opvolger te onthullen probeert Kim Jong-un wellicht de fouten van zijn vader te vermijden, menen sommige analisten. Kim Jong-il benoemde Kim Jong-un tot erfgenaam toen de zoon nog een kind was, maar hij hield het geheim buiten zijn inner circle. Veel analisten hadden gespeculeerd dat Kim Jong-nam (de oudste zoon van de oudere Kim en de halfbroer van Kim Jong-un) zijn opvolger zou worden. Anderen zeiden dat de vader Kim Jong-chol zou kiezen, de oudere broer van Kim Jong-un. Sommigen zeiden zelfs dat de erfelijke opvolging in Noord-Korea zou eindigen met de dood van Kim Jong-il.

Pas nadat de vader in 2008 een beroerte had gekregen, liet Noord-Korea doorschemeren dat Kim Jong-un de gekozen opvolger was. Gewone Noord-Koreanen hadden hem nooit gezien totdat hij in 2010 in de staatsmedia verscheen.

Toen zijn vader in 2011 overleed, was er in binnen- en buitenland veel twijfel over Kims vermogen om leiding te geven. Het duurde jaren voordat hij zijn onbetwiste gezag vestigde via een reeks bloedige zuiveringen, waaronder de executie van zijn eigen oom en de moord op zijn halfbroer.

Nadat hij aan de macht was gekomen, maakte Kim zijn regering en zijn familie minder gesloten voor de buitenwereld. Zijn vader stond erom bekend met mooie vrouwen samen te leven, onder wie Kims moeder, maar stelde ze nooit aan het publiek voor. Een van de eerste dingen die Kim deed als leider was een publieke verschijning met zijn vrouw, Ri Sol-ju.

Door vroegtijdig een opvolger te onthullen kan Kim “de opvolger genoeg tijd geven om zich voor te bereiden”, zegt Cheong. “Hij wil dat zijn opvolger de gehaaste, snelle opvolging in eigen land en het scepticisme van buitenaf, waar hij doorheen moest, vermijdt.”

De meeste analisten zijn het erover eens: door een van zijn kinderen mee te nemen naar evenementen in verband met zijn arsenaal herinnert Kim de bevolking van het Noorden, vooral de jeugd, eraan dat het dynastieke bewind van zijn familie en de ontwikkeling van kernwapens ook in de volgende generatie zal worden voortgezet.

Verafgoding

Niet iedereen ziet Ju-ae’s aanwezigheid als een teken dat ze in de familie is opgeklommen. “Het is voorbarig om te concluderen dat zij de opvolger wordt, vooral als haar vader een zoon heeft”, zegt Ahn Chan-il, een overloper uit Noord-Korea die een onderzoeksinstituut in Seoel leidt.

Tae Yong-ho, een voormalige Noord-Koreaanse diplomaat die in 2016 naar Zuid-Korea is gevlucht en nu wetgever is in Seoel, zegt tegen verslaggevers dat de wereld pas zal weten dat Kim een opvolger heeft gekozen als het Noorden een bepaald kind als een goddelijk figuur gaat verafgoden, zoals ze met Kim deden toen zijn opvolging formeel werd vastgelegd.

Kim bevordert en ontslaat topambtenaren als stukken op een schaakbord en herschikt zijn regering regelmatig. Vorige week werd Pak Jong-chon, een militaire topambtenaar, vervangen. Deze manoeuvres hebben waarnemers aan het gissen gehouden, maar dergelijke speculaties zijn verboden in de streng gecensureerde nieuwsmedia van het Noorden.

“Noord-Koreanen beschouwen de erfelijke heerschappij van de familie Kim als vanzelfsprekend, omdat ze nog nooit vrije verkiezingen hebben meegemaakt”, zegt Ahn. “Ze zijn minder geïnteresseerd in wie hen regeert, maar meer in wie hun leven beter zal maken dan Kim Jong-un heeft gedaan.”

_{© The New York Times}