WK zet de Marokkaanse mama in de schijnwerpers: ‘Bij ons is het elke dag Moederdag’

Voetballer Sofiane Boufal die na de winst tegen Portugal in Qatar zijn moeder omhelst en met haar danst op het veld: het ontroerde mensen over de hele wereld. Ook andere spelers in het Marokkaanse elftal eren hun moeders expliciet. Drie mannen met Marokkaanse roots begrijpen heel goed waarom.

Fouad Gandoul (45): ‘Elke dag is Moederdag’

“Iedereen bij ons die de beelden van Boufal en zijn moeder ziet, denkt en voelt: ‘Dat is mijn ma’”, zegt Fouad Gandoul, politicoloog, opiniemaker en fiscaal expert bij het ACV.

“Ik denk niet dat het alleen typisch Marokkaans is om je moeder centraal te stellen, denk aan de Italiaanse ‘la mamma’. Het is iets van mediterrane landen. Maar in onze Marokkaanse cultuur is het in ieder geval ook zo dat de moeder de spil is in een gezin en dat Marokkaanse zonen doorgaans een hechte band hebben met hun moeder.

“Als mijn eigen vader over zijn moeder spreekt, dan hoor ik een kind. Ik word daar nog altijd emotioneel van. Mijn vader verloor zijn vader toen hij drie jaar was. Mijn oma werd ineens alleenstaande met vijf kinderen, net na de Tweede Wereldoorlog. Mijn oma staat centraal en dat geldt ook voor mijn moeder. Dat zit er bij ons ingebakken.

“Er is ook een religieuze component. Er staan verzen in de koran waarin god zichzelf gelijkstelt aan je ouders. ‘Wees dankbaar voor mij en voor je ouders.’ En voor je moeder zorg je als kind. Je mag om het even wat uithalen, maar je moeder verwaarlozen of erger, dat kan absoluut nooit. Dan kijken anderen op je neer. Dat geef ik ook aan mijn kinderen mee. Voor je moeder zorg je, je moeder respecteer je, altijd.

“Ik ken dan ook geen Marokkaanse mannen die zich in hun puberteit tegen hun moeder hebben verzet, mezelf incluis. Tegen mijn vader deed ik dat wel. De rol van de vader is die van kostwinner en diegene die discipline oplegt. De moeder staat voor de opvoeding, warmte en liefde. Het is een soort good cop, bad cop-aanpak. (lacht) Ook is het zo dat je als zoon altijd de beschermheer van je moeder bent en blijft. Dus je zou kunnen zeggen dat het bij ons elke dag Moederdag is. Wij zijn met vier kinderen wij zorgen er vanzelfsprekend voor dat onze moeder niets tekortkomt.”

Mo Messoudi (38): ‘Een Marokkaanse kettingreactie’

“Achraf Hakimi (verdediger bij de Leeuwen van de Atlas die zijn moeder na winst steevast kust of vastneemt voor het oog van de camera’s, BDB) is ermee begonnen om zijn moeder te eren door haar op het veld uit te nodigen”, zegt voormalig profvoetballer Mo Messoudi. “Ondertussen heeft ook de coach van de Marokkaanse nationale ploeg dat gedaan en nu volgt Boufal. Er is volgens mij sprake van een soort kettingreactie onder de Marokkaanse spelers. Ik begrijp dat zeer goed. Iedereen heeft een erg intense band met zijn moeder. Dat heb ik zelf ook. Dat is vanzelfsprekend bij ons.”

“We wonen niet zo ver van elkaar, maar omdat het tegenwoordig zo druk is, zien we elkaar niet zoveel. Toch is en blijft die relatie met mijn moeder speciaal en sterk. Je moeder eer je, je hele leven lang. In het begin van mijn loopbaan als voetballer (Messoudi speelde als middenvelder bij onder andere Germinal Beerschot, KV Kortrijk, KAA Gent. Sinds augustus 2021 is hij assistent-trainer bij KVC Westerlo, BDB) nam ik mijn moeder, samen met andere familieleden, ook mee naar wedstrijden. Ze hebben er altijd voor me gestaan, dus dan wil je die topmomenten in je carrière met hen delen. Maar dat is nog niets in vergelijking met dit WK natuurlijk, waarbij je dan als Marokkaanse voetballer voor het oog van de hele wereld speelt voor het land van je ouders. Dat is extra emotioneel.

“Ik vraag me wel af of die diepe moederband en dat grote respect voor de moeder nu zo specifiek Marokkaans is. Ik zie dat toch ook bij Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse mensen. Alleen is het wel zo dat je alleen maar Marokkaanse moeders op het voetbalveld ziet omdat hun zonen daar aan het winnen zijn.” (lacht)

Mohammed Ben Haddou (43): ‘Je wil dat je moeder trots is op jou maar je bent ook trots op haar’

“Het verbaast me totaal niet dat de Marokkaanse spelers hun moeder en bijvoorbeeld niet hun vriendin op het veld trekken”, zegt therapeutisch begeleider Mohammed Ben Haddou, die ook een drijvende kracht is achter sociale projecten in Gent, zoals jeugdhuis Bijenkorf. “In onze cultuur maar ook in andere zuiderse en oosterse culturen en in onze religie is de moeder letterlijk en figuurlijk het centrum van de wereld, het begin en einde van alles en moeder aarde.

“In de koran staan ook verzen die erop neerkomen dat de hemel zich onder de voeten van je moeder bevindt. Zij is per definitie de sleutel tot de hemel, hoe dat er voor jou ook uitziet of wat dat ook mag betekenen. Deze voetballers voelen zich nu in de zevende hemel en danken daarvoor hun moeder. Voor mij is dat alleen maar logisch. Ik heb ook zo’n band met mijn moeder. Zij staat voor de veilige geborgenheid van waaruit je je kan mobiliseren, of het nu als voetballer op een WK is of als tiener die zich een weg zoekt in de wereld.

“Wat deze voetballers doen, gaat ook over het feit dat je moeder je ter wereld bracht en de hoogste in rang is als het gaat over liefde, vreugde en geborgenheid. Zij vormt de barometer voor emoties. Als je je moeder mee hebt, heb je de hele wereld mee. Mocht ik een van die spelers zijn, ik zou daar ook met mijn moeder staan dansen. Je wil dat zij trots is op jou maar wil de wereld ook tonen dat jij trots bent op haar. Eigenlijk zeggen Boufal en de anderen wanneer ze hun moeder meenemen op het veld: ‘Het is door mijn moeder dat ik hier vandaag ben.’ Dat is voor heel veel mensen ontroerend en voor Marokkaanse mannen enorm herkenbaar.”