'Willen we dat een algoritme ons lief zoekt?'
Een boek over technologie voor mensen die eigenlijk niet zo hoog oplopen met alles wat vanuit Silicon Valley onze richting op komt gewaaid. Thomas Smolders heeft het zichzelf met Achter onze schermen niet makkelijk gemaakt.
Op het eerste zicht is Thomas Smolders het prototype van de digital native. De man maakte naam met een blog waarop hij flarden uit zijn leven deelt, heeft een uitgebreide schare fans op sociale media allerhande en werkte een tijdlang bij de Nederlandse journalistieke start-up Blendle. De plaats van afspraak is dan ook weinig verrassend een koffiebar van het hippere soort met gratis breedbandwifi.
Maar inloggen op dat publieke netwerk doet hij liever niet. En de lens van de in zijn laptop ingebouwde camera blijft tot nader order afgeplakt. Hoewel Smolders wel degelijk een believer is wat technologie betreft, heeft hij ook oog voor de andere kant van de medaille. Wat meteen verklaart waarom hij de geknipte man was om Achter onze schermen te schrijven. "Je hebt twee soorten boeken over technologie", vertelt hij. "Ofwel vertellen ze een hoeraverhaal over eindeloze mogelijkheden, ofwel kiezen ze voor bangmakerij met robots in de hoofdrol die onze jobs afpakken en onze privacy tenietdoen. Ik snap wel dat zo'n hysterisch boek meer garanties biedt qua verkoop, maar ik wou een genuanceerder verhaal brengen."
Tegen computers spreken
Die zin voor nuance, wanneer het over technologie gaat, kreeg Smolders met de paplepel mee. Papa Smolders was een van de eerste ingenieurs die aan de slag gingen bij het ondertussen failliete spraaktechnologiebedrijf Lernout & Hauspie. "Dat je tegen een computer kon spreken, was voor ons de normaalste zaak van de wereld." Maar Thomas zag ook de andere kant van de medaille. "De nood om te groeien bij die techstart-ups is zo groot dat ze op den duur niet meer nadenken over wat ze nu precies aan het doen zijn. Net daarom is het belangrijk vragen te blijven stellen bij de succesverhalen uit Silicon Valley."
Al is Smolders de eerste om toe te geven dat er op technologisch vlak echt wel fantastische dingen gebeuren. "Er rijden op dit moment bijvoorbeeld zelfrijdende auto's rond die van elkaars fouten leren. Stel je voor dat je zo'n systeem ook bij mensen kunt implementeren. Dan zou elke baby bij zijn geboorte weet hebben van alle fouten die mensen ooit hebben gemaakt. Hoe snel zou de mensheid dan slimmer worden? Tegelijk stel ik me de vraag waar het eindpunt ligt. Willen we een wereld waarin robots al het werk voor je doen, een algoritme het perfecte lief voor je zoekt en de smartwatch om je pols perfect kan voorspellen wanneer je dreigt ziek te worden?"
Ook de groeiende kloof tussen mensen die wel en mensen die niet met technologie overweg kunnen, is een terugkerend thema in Achter onze schermen. "Nu al kunnen mensen die het moeilijk hebben met computers geen afspraak meer maken bij de dokter, omdat dat steeds vaker enkel nog digitaal kan. We staan daar veel te weinig bij stil."
Die digitale kloof is ook de reden waarom Smolders dit boek zo graag wou schrijven. "Veel mensen liggen wakker van de impact die technologie op hun leven heeft. Maar het overgrote deel daarvan zal nooit een gespecialiseerd artikel of boek over het thema lezen. Dat zijn de mensen die ik met mijn boek wil bereiken. Ik wil hen, heel genuanceerd, de voor- en nadelen van technologie laten zien en hen tegelijk ook uitleggen hoe ze het best met die evolutie om kunnen gaan."
En Smolders' engagement gaat verder dan het op tijd indienen van zijn manuscript. "Ik heb al een aantal organisaties als OKRA (beweging voor en met senioren, PD) en de vrouwenbeweging gecontacteerd, omdat daar de mensen zitten die dit boek zouden moeten lezen. Als het moet, reis ik volgend jaar alle parochiezalen van Vlaanderen af om mijn boodschap te verkondigen."
Achter onze schermen is uitgegeven bij Polis en ligt nu in de boekhandel.
