‘Wij kunnen dit niet voor onbepaalde tijd financieren’: Elon Musk wil financiering Oekraïne stopzetten

Het Oekraïense leger en de regering kunnen blijven opereren mede dankzij de toegang tot Elon Musks satelliet-internetdienst, maar hoe lang nog? De kosten lopen zo hard op, dat ’s werelds rijkste man de VS heeft gevraagd voortaan de rekening te betalen.

“Wij kunnen dit niet voor onbepaalde tijd financieren”, zei Musk vrijdag op Twitter over zijn initiatief om de Oekraïners online te houden. “Dat is onredelijk.” Zijn kosten tot nu toe: 80 miljoen dollar.

Het verzoek van Musks ruimtevaartbedrijf SpaceX aan het Pentagon komt twee weken nadat het Oekraïense ministerie van Defensie de miljardair nog hartelijk had bedankt voor zijn hulp sinds de Russische invasie. Door de verbinding met Musks Starlink-internetdienst mogelijk te maken, kunnen militaire eenheden met elkaar blijven communiceren terwijl het Russische leger alles doet om het internet en de mobiele telefonie plat te leggen.

“Terwijl onze vijand Oekraïne probeert te verslaan met vijftig jaar oude tanks en honderd jaar oude kanonnen, beschikt ons leger over technologie van de 21ste eeuw: Starlink!”, twitterde het ministerie eind vorige maand. “Raad eens wie er gaat winnen? Bedankt Elon Musk.”

Maar nu blijkt dat SpaceX dezelfde maand dreigde de stekker uit de kostbare hulpoperatie te trekken, tenzij het Pentagon de kosten op zich neemt, zo meldt CNN. SpaceX wil dat Washington, dat al voor meer dan 17 miljard dollar aan wapens aan Oekraïne heeft geleverd, voor het gebruik van Starlink door Kiev gaat betalen. Volgens SpaceX bedraagt de rekening voor de rest van het jaar nog meer dan 120 miljoen dollar. Volgend jaar, wanneer de oorlog vrijwel zeker nog zal voortwoeden, zal zo’n 400 miljoen dollar nodig zijn.

Veel goodwill opgeleverd

Tesla-oprichter Musk heeft sinds de invasie meer dan twintigduizend schotels naar Oekraïne gestuurd die het mogelijk maken toegang te krijgen tot Starlink. Hoewel de hulp Musk wereldwijd veel goodwill heeft opgeleverd en hij vanwege zijn vermogen van 220 miljard dollar niet wakker hoeft te liggen van de kosten, wil hij er toch van af.

“We zijn niet in een positie om nog meer schotels te doneren aan Oekraïne, of de bestaande schotels voor onbepaalde tijd te financieren”, meldde een SpaceX-directeur het Pentagon, zo blijkt uit een brief die CNN in handen heeft. Musk kwam direct na de Russische invasie in actie voor Oekraïne, nadat het internet plat was gelegd en een Oekraïense regeringsfunctionaris om hulp had gevraagd.

Met de schotels kregen het leger en de regering in Kyiv toegang tot Starlink, dat mensen wereldwijd tot in de meest afgelegen gebieden internet biedt. In de afgelopen jaren heeft SpaceX meer dan duizend satellieten in een lage baan om de aarde gebracht om breedbandinternet met een hoge snelheid mogelijk te maken, ook in regio’s waar de toegang niet behoorlijk is.

‘Graag gedaan’

Tot nu toe zijn er al een miljoen schotels geproduceerd om Starlink uit te rollen over de hele wereld. Op sociale media is te zien hoe Oekraïense soldaten op het strijdtoneel vrij eenvoudig met hun Starlink-apparatuur het internet opgaan. “Bedankt Elon, je helpt ons een hoop”, zegt een soldaat die met zijn eenheid op het platteland actief is in een video. “Godzijdank hebben we Starlink, het redt levens”, zegt een andere militair. “Het is gemaakt voor het leger.”

In juni liet het Oekraïense ministerie van Defensie zelfs commando’s zien, met een net gearriveerde Starlink-doos voor zich, die dankzij Musks hulp “hun speciale operaties” konden voortzetten. Ook vicepremier Mychajlo Fedorov benadrukte woensdag hoe belangrijk de toegang tot Starlink is. Bij de Russische aanvallen sinds maandag met meer dan honderd kruisraketten werden onder andere de energie- en communicatiesector getroffen.

“Maar met Starlink hebben we de verbindingen op kritieke plekken snel hersteld”, twitterde Fedorov. “Starlink blijft een essentieel onderdeel van onze belangrijke infrastructuur.” Musk reageerde snel. “Heel graag gedaan”, twitterde de miljardair. “Blij om Oekraïne te steunen.”

Vredesvoorstel

De oproep aan Washington om met geld over de brug te komen, zal gevolgen hebben voor de Oekraïense bewondering voor Musk. Deze kreeg eerder deze maand al een forse deuk nadat hij in een ‘vredesvoorstel’ had geopperd dat Oekraïne definitief de Krim zou afstaan en zichzelf neutraal zou verklaren. Ook zouden er nieuwe referenda moeten komen in de vier Oekraïense regio’s die Rusland onlangs annexeerde.

Musk zei dat anders een “enorme escalatie” van de oorlog zou volgen die grote consequenties zou hebben voor de wereld. De miljardair plaatste op Twitter een peiling waaruit bleek dat bijna 60 procent het niet met hem eens was. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky reageerde verbolgen. Hij kwam met een eigen peiling waarin hij vroeg: “Welke Elon Musk vind je leuker? Die Oekraïne steunt? Of die Rusland steunt?”