‘Wij hebben geen lessen te leren van bobo-groenen’: boze bewoners halen slag thuis tegen Brussels verkeersplan

Maandag werden er aan het Stephensonplein in Schaarbeek paaltjes geplaatst om het autoverkeer om te leiden, ten voordele van fietsers. Eerder werd het ‘hoekje’ rond het plein immers gebruikt als shortcut. Het plan was nu om het autoverkeer in de buurt met die ‘knip’ te luwen.

“Niks van”, dachten honderden bewoners van de wijk. Na een woelige maandagavond, waarbij de pas geplaatste paaltjes meteen werden weggehaald door protesteerders, liep ook dinsdagavond het Stephensonplein vol met burgers, die vinden dat ze ‘geen zeggenschap’ hadden in het plan.

‘Oorspronkelijke’ bewoners

Een buurtbewoner die zichzelf Joker noemt, zegt dat hij door het plan “dertig tot zestig minuten” extra in de wagen zit: “Ze willen toch mínder verkeer? Is dit dan wat Groen wil?” Hij toont aan enkele agenten een elektrische schroefmachine: “Ik haal straks de paaltjes weer weg. Ze spreken niet met ons, we leven niet meer in een democratie.”

Dat argument hoor je hier bij alle tegenstanders. Sommigen menen dat ‘anderen’ de buurt verpesten. “Wie dit beslist heeft, leeft niet in deze buurt of woont hier pas. Dit is geen Good Move. Het is een Bad Move”, grapt iemand. “Er komen hier veel Vlamingen en Walen wonen, maar zij verpesten onze buurt met hun plannen.”

De wijk aan de rand van Schaarbeek, gekneld tussen een spoorlijn, het kanaal en enkele uitvalswegen, kent een migratiegeschiedenis vanaf de jaren zeventig. Volgens Pieter Fannes van burgerbeweging 1030/0, die al even in de wijk woont, speelt dat mee in de frustratie van sommige bewoners. “Veel mensen maakten hier racisme mee in de jaren tachtig. Zij willen nu gehoord worden. Dat is positief, maar het kan op een andere manier.”

Er zijn ook voorstanders van het plan op straat, maar dat zijn er duidelijk minder. Zij willen vooral ‘veiligheid’ en hebben hun leven anders ingericht: minder met de auto, meer met de fiets. “We moeten naar minder auto’s, dat is gewoon een feit”, zegt een van hen. “Dat is bezig in heel Europa.”

Een tegenstander die het gesprek hoort, antwoordt: “Fietsen is niet onze cultuur. Ecolo moet ons niets opleggen.”

Georges Verzin, die als onafhankelijke liberaal in de gemeenteraad zetelt, haakt hierop in. Volgens hem is er ‘gentrificatie’ bezig in de wijk. “Ze duwen de mensen naar buiten. Dat is de impact van de Ecolo-bobo’s die een fietsend gezin hebben. Zij vertegenwoordigen deze gezinnen niet. Wij hebben geen lessen te leren van hen.”

Vuurwerk

Intussen maakt Joker zijn belofte waar: de paaltjes worden vakkundig weggehaald. De menigte trekt daarna richting gemeentehuis. Onderweg sneuvelen er verkeersborden die de gewijzigde verkeerssituatie aanduiden. Vuurwerk wordt afgestoken, de menigte joelt. “Ecolo buiten, DéFI buiten! Bevrijd de wijk!” Het komt tot een handgemeen met enkele passanten, maar ook met de politie en een brandweerman die een vuurtje wil doven.

Amper enkele uren na het woelige protest meldt het gemeentebestuur dat het plan on hold wordt gezet. Elke Van den Brandt, Brussels minister van Mobiliteit (Groen), vindt dat “een groep relschoppers” een legitiem ongenoegen misbruikte “om de boel kort en klein te slaan.” Ze wil wel in dialoog gaan over de methodes, maar de doelstelling om het verkeer veiliger te maken, die blijft. “De circulatieschema’s hebben nu al een positieve impact. We gaan die evalueren, maar ze moeten de kans krijgen om nog getest te worden.”

‘Wij doen nu het werk van de politiek’

Woensdagavond laten actievoerders vóór het plan zich dan weer horen. Ze spreken over ‘honderden vrachtwagens per dag’ die passeren door hun wijk. Ze voelen zich onveilig, en vragen dat iedereen het globale plaatje van het plan ziet: er komt ook een nieuw park en groen in de buurt. “Hoe kan je een park creëren als er een drukke doorgangsweg naast ligt? Daarom zijn wij hier: om te laten horen dat er ook mensen voor het plan zijn. Zonder intimidatie en geweld.”

Pieter Fannes hoopt dat de rust weerkeert in de wijk, maar 1030/0 wil de strijd niet opgeven. “Ik zie een verdeelde wijk. Dat zal moeilijk zijn om te herstellen. Moeilijker dan afgebroken borden of paaltjes”.

Toch zijn er woensdagavond ook hoopvolle tekenen. Voorstanders van het plan en tegenstanders ontmoeten elkaar andermaal op het plein. De trekker van de manifestatie gisteren en Fannes gaan in dialoog met elkaar. Fannes: “We leren elkaar eigenlijk nu pas kennen. We gaan met elkaar in dialoog. Ik hoorde hun argumenten en luisterde echt. Wij doen nu samen het werk van de politiek.”