Wie herontdekken we in 2065?

Gisteren zat ze nog in de kleuterklas, nu is de laatste les in de humaniora voorbij: "Ik kan het zelf niet geloven", zei ze. Jij evenmin. Eergisteren was je zelf toch nog achttien? Alleen de spiegel zegt iets anders, en de mevrouw aan het loket die je nieuwe identiteitskaart moest maken zag het ook. "Is dat een recente pasfoto?", vroeg ze. "Ja." Wat is tien jaar nu?

Tien jaar is meer grijs haar. Tien jaar zijn meer wallen. Tien jaar is een dochter die straks naar de universiteit gaat en je een verlanglijstje met boeken sms't. Daarop Animal Farm, The Catcher in the Rye en To kill a Mocking Bird. Ze staan allemaal in de kast, maar: "Ik wil ze in het Engels lezen." Ook dat is tien jaar.

Ongetwijfeld was het al zo, je lette even niet op, maar Engels is niet langer de taal van de toekomst. Het is de taal van nu. Van hen, van die generatie die op Netlog begon, zot werd van Harry Potter en dus nu Harper Lee en JD Salinger gaat lezen. Ze zijn niet de toekomst meer, ze zijn het nu al en stilaan worden wij geschiedenis.

Is dat erg? Het is jammer vooral, dat de tijd zo snel gaat, maar in Bidden om verboden vruchten van Bart Stouten lees je: "In de vijver van de tijd zou hij niet verdrinken." Het is dus wat je doet met die snelle tijd en met het leven - soms te kort, eigenlijk altijd te kort - dat je krijgt.

Kaius, de jongen uit Borgloon die in Stoutens boek de hoofdrol speelt, leert van Bach en Japan en Proust en God en Monteverdi en de liefde voor Anna, André en de Duivel. En met hem leer je als lezer in 384 bladzijden mee.

Verteld door die schrijver die elke ochtend op Klara Klassiek leeft presenteert, en dus hoor je hem zijn boek ook bijna voorlezen. Soms is zoiets een nadeel, hier niet: de stem past mooi bij de pen. De stem van Stouten zal altijd bewaard blijven, op band of mp3 of welke drager ook, logisch voor een radiomaker.

Maar ook dat is tien jaar: al onze stemmen zullen wel eeuwig opgeslagen blijven, op z'n minst op voicemail, zeker ook op gesproken boodschappen of filmpjes die we via YouTube, op Facebook of dankzij Facetime versturen. Dat is prachtig allemaal, omarm de techniek; te veel oude dierbare stemmen en bewegingen van oma en opa en van een broer of een tante, zijn immers verdwenen.

Dat is jammer. Maar soms is, omdat nu alles kan en alles bewaard blijft, wel wat magie weg. Hoe Beppe Fenoglio sprak, vind je niet terug. De Italiaanse schrijver overleed in 1963 en pas nu verscheen in het Nederlands De laatste dag, een vertaling van La paga del sabato. Het is Alessandro Baricco die 'm mag inleiden, en die schrijft dat hij de schrijver die 'zelfs in Italië maar tot op zekere hoogte bekend is' tot de groten van Italië rekent.

Dat niemand dat weet, wijt Baricco hieraan: "Hij leefde verschanst in een hoekje van Piemonte, kwam nooit in opstand tegen zijn eigen lot, en gedroeg zich buitengewoon waardig. Hij vertelde over ongemakkelijke dingen, hij nam niet graag de trein naar Rome, en hij stierf te vroeg. Mensen met half zoveel talent worden tegenwoordig al in schoolboeken vermeld. Zo gaat het nu eenmaal."

Baricco heeft gelijk: De laatste dag is, amper 138 bladzijden lang, een zeer mooi boek. Over Ettore en over hoe die, na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, het leven opnieuw probeert op te pakken. Of niet. Fenoglio schreef het in een opvallend mooie stijl, vandaag nog altijd verfrissend, een boek dat overigens in Italië zelf pas zes jaar na zijn dood verscheen.

Zou hij zich vandaag net zo verschanst hebben als toen? Zou hij vandaag kunnen ontsnappen aan YouTube en Facebook? Zou hij nooit in opstand komen tegen zijn eigen lot? Of, nog intrigerender: wie is de Fenoglio van vandaag?

Wie zal zij, die volop in de generatie van nu staat, in 2065 herontdekken? En in welke taal zal dat dan zijn?